Kwiat Malwy: uprawa, sadzenie i pielęgnacja - kiedy i jak sadzić?
Malwa to kwiat dostojny i reprezentacyjny. Nie traci przy tym na wdzięku i naturalności. Polska uprawa malwy zrosła się nieodłącznie z naszym wiejskim krajobrazem. Do jej uroku i wytwarzanego przez nią nastroju wielokrotnie odwoływano się w naszej sztuce i literaturze.
Szukasz sprawdzonych firm budowlanych? A może takich, które zajęłyby się Twoim ogrodem? Wypełnij ten formularz, a otrzymasz bezpłatnie oferty odpowiadające Twoim potrzebom w tym zakresie.
Odmiany malwy ogrodowej
Uprawa i pielęgnacja malwy, niegdyś bardzo ceniona, kilka lat temu straciła nieco na ważności. Ostatnio jednak, w dobie wzrostu popularności stylu wiejsko-rustykalnego, malwa wróciła do łask. Ten sporych rozmiarów kwiat, występujący w całej gamie różnych kolorów, był uprawiany już w Starożytności, a pochodzi prawdopodobnie z Chin. Najbardziej popularne na świecie odmiany malwy ozdobnej to malwa różowa (Alcea rosea, malwa ogrodowa), malwa figolistna (Alcea ficifolia), malwa pomarszczona (Alcea rugosa) oraz malwa blada (Alcea pallida).
W uprawie malwy w naszym kraju zdecydowany prym wiedzie pierwsza z wymienionych: malwa różowa– Alcea rosea. Wbrew swojej nazwie może przybierać różne kolory: żółty, łososiowy, biały, kremowy czy pomarańczowy. Istnieje też szczególnie intrygująca czarna malwa, określana jako „Nigra”. Jej kolor jest tak ciemnobordowy, że wydaje się niemal czarny.
Malwa różowa ma dłoniaste, szorstkie liście, z których liczne mają średnicę większą niż 25 cm. Wziąwszy pod uwagę kryterium budowy kwiatów malwa ogrodowa dzieli się na następujące grupy:
- malwa 'Fimbriata flore pleno' – jej liście wydają się być lekko postrzępione, a kwiaty zazwyczaj są półpełne i rzadko osadzone na łodydze
- malwa szkocka – kwiaty są tu półkuliste, a ich płatki mają tę samą długość. Wysokość łodygi sięga ponad 2 metrów
- malwa wielka pełna - ma piękne, pełne, „pomponowate” kwiaty i łodygi wysokości niekiedy nawet 3 metrów
- malwa chaters – charakteryzuje ją zwarty kwiatostan i stosunkowo niewielka wysokość.
Najciekawsze i najbardziej znane okazy malwy różowej to wymieniona już powyżej czarna malwa, charakteryzująca się dużymi, pełnymi, czerwonymi kwiatami odmiana „Budapeszt” oraz odmiana „Creme de Cassis” z kwiatostanem zmiennym, kryzowanym. Poza tym znana jest też łososiowa „Spring Celebrities Apricot” oraz purpurowa „Double Purple”.
O ile malwa różowa bardzo często występuje w ogrodzie polskim, o tyle malwa figolistna króluje naturalnie w tropikalnych klimatach Azji Zachodniej i Europy Południowej. Jest ona bardziej odporna od malwy różowej. Kwiaty malwy figolistnej posiadają także większy zasób dostępnych kolorów. Za to pochodząca z Rosji Alcea rugosa występuje głównie w kolorze żółtym, a malwa blada prezentuje piękny, delikatny odcień fioletu.
Przygotowania do uprawiania malwy
Zanim uprawa malwy będzie mogła się rozpocząć, należy wybrać dla niej odpowiednie stanowisko. Malwa ogrodowa może wyglądać ciekawie zarówno w małych ogródkach, jak i w ogrodzie dużym. Miejsce, w którym zdecydujemy się posadowić naszą malwę powinno być ciepłe i osłonięte od wiatru. Dobrze, żeby było słoneczne lub ewentualnie lekko zacienione. Stanowisko należy oczywiście odchwaścić i uprawić. Można je też wzbogacić kompostem. Gleba powinna być najlepiej żyzna i bogata w składniki pokarmowe, dobrze byłoby, gdyby była ciągle lekko wilgotna.
Sadzenie malwy i jej wzrost
Uprawa malwy powinny zostać posiana w okresie od maja do lipca, na głębokości ok. 2 cm. Należy ją posiać do gruntu, do doniczek lub skrzynek osłoniętych oknem. Kiedy wzrosną (pierwsze kiełki pojawiają się zazwyczaj już po 7 dniach), wysadzamy je na zagony, a jesienią przesadzamy na ich stałe miejsce w ogrodzie.
Sadząc je, należy pamiętać o zachowaniu między poszczególnymi egzemplarzami odległości 30-60 cm. Malwa ogrodowa zakwita w kolejnym roku lub po dwóch latach od wysiewu. Jej czas pokwitania zazwyczaj zawiera się między czerwcem, a październikiem.
Jeśli nie mamy ochoty czekać aż dwa lata możemy zasiać w marcu-kwietniu odmianę jednoroczną. Zakwitnie ona tego samego roku w okresie od lipca do września. Jest także możliwość zakupu gotowych, rocznych sadzonek, które zakwitną już pod koniec czerwca. Malwy, jeśli posadzimy je raz, będą się same wysiewać w latach kolejnych.
Początkowo rozwijają się same liście malwy. Tworzą one wówczas okrągłą, niską rozetę. Potem pojawia się gruba, szorstka łodyga. Może ona osiągnąć znaczne wysokości. Niektóre łodygi malw mają wysokość do 3 metrów. Stopniowo stają się coraz gęściej obrośnięte sercowatymi liśćmi. Średnica kwiatów malwy wynosi 4-5 cm. Umiejscowione są one w górnej części łodygi, na krótkich szypułkach w kącikach liści.
Pielęgnacja malwy ogrodowej
Uprawa malwy sama w sobie nie jest trudna. Kwiaty zazwyczaj są palikowane, tak by zabezpieczyć pędy przed załamywaniem się. Najlepiej podwiązywać je za pomocą elastycznej żyłki ogrodniczej. Sposobem ochrony przed wiatrem jest też posadzenie malwy pod płotem, w pobliżu murku lub przy ścianie. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę jej pokaźny wzrost i to, że może rzucać cień na inne rośliny.
Szczególnym przypadkiem jest tutaj czarna malwa, której kwiaty są z daleka słabo widoczne. Jej należy się wyjątkowo wyeksponowane miejsce w pobliżu drogi czy ścieżki, skąd może być podziwiana przez innych.
W uprawie malwy należy również zadbać o optymalnie nawilżenie gleby. Jeśli ziemia będzie za sucha, może dojść do zainfekowania kwiatu chorobą zwaną rdzą. Na dolnej stronie liścia pojawiają się zarodniki w kolorze rdzy, a na części górnej – białe/jasne plamy. Jeśli nie zastosujemy wówczas odpowiedniego preparatu i nie spalimy liści, roślina może obumrzeć. Równie niebezpieczne jest zbytnie nawodnienie ziemi. Jeśli doprowadzimy do tego, że ziemia będzie zbyt mokra, malwy mogą gnić. Może też dochodzić do rozwoju innych chorób grzybowych.
Dobra pielęgnacja malwy w ogrodzie oznacza również konieczność systematycznego obrywania przekwitłych kwiatów. Dzięki temu kwiat wydaje nowe pąki, a jego ogólna żywotność ulega wydłużeniu nawet do 4-5 lat. W uprawie malwy zasadniczo możemy pozwolić pozostać tylko tym pędom, z których planujemy zebrać nasiona. Pamiętajmy jednak, że malwa łatwo się ze sobą krzyżuje. Możemy więc z tych nasion nie otrzymać kwiatów identycznych z matecznikiem.
Malwa ogrodowa powinna być najczęściej podlewana w pierwszym roku od momentu zasadzenia. W kolejnych latach możemy podlewać ją już tylko wtedy, kiedy widzimy, że powierzchnia gleby przyschła. Podlewając malwę, należy uważać, żeby nie moczyć jej liści.
Uprawa malwy jest wprawdzie odporna na mróz, ale zazwyczaj okrywa się jednak za zimę malwy znajdujące się w pierwszym roku swojego rozwoju. Zazwyczaj kwiaty okrywa się włókniną ogrodniczą lub liśćmi.
Kwiaty malwy najpiękniejsze i najobfitsze są w drugim roku od momentu zasadzenia.
Pożegnanie malwy
Kiedy lato się kończy, w dole łodygi zawiązują się owoce, wewnątrz których znajdują się nasiona. Moment, kiedy zaczynają one dojrzewać to chwila odpowiednia, by daną łodygę wyciąć u podstawy. Umożliwiamy w ten sposób roślinie skupienie energii na dobrym przygotowaniu do zimy. Dzięki tej operacji będzie ona mogła w kolejnym roku zakwitnąć równie bujnie i bogato.
Na tym samym stanowisku malwa może rosnąć 3-4 lata. U końca jej „żywota” zbieramy jej nasiona i wysiewamy w nowym miejscu. Z przesadzaniem malwy należy bardzo uważać. Jest to bezpieczne jedynie w przypadku bardzo młodych roślin.
Malwa jako lek
Alcea rosea to nie tylko piękna ozdoba naszych ogrodów, lecz także roślina o znanych i cenionych właściwościach leczniczych. Szczególnie przoduje tutaj czarna malwa, z której zalet jednak w ograniczonym tylko zakresie mogą korzystać kobiety w ciąży. Zawiera ona w sobie niezwykle rzadkie antocyjany oraz substancje śluzowe i flawonoidy. Ma w sobie także kwasy uronowe, alkohole cukrowe, fitoestrogeny flawonowe, cukry, garbniki, fenolokwasy, pektyny, żywice i związki mineralne.
Napar z czarnej malwy wspomaga leczenie stanów zapalnych błon śluzowych oraz górnych dróg oddechowych. Na bazie malwy produkowane są znane i pomocne w leczeniu przeziębień syropy prawoślazowe. Kwiaty malwy czarnej wykorzystuje się też do barwienia w przemyśle spożywczym. Znajdują one także zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Napary z tego kwiatu stanowią idealny tonik do skóry suchej, mają też dobry wpływ na cerę trądzikową i łuszczącą się. Mogą również opóźniać procesy starzenia się.
Czarna malwa może mieć dość silne oddziaływanie rozkurczowe. Dlatego kobiety w ciąży mogą ją stosować tylko po konsultacji z lekarzem, z uwagi na zagrożenie poronieniem. Napar z czarnej malwy jest wprost nieoceniony jednak dla osób z problemami żołądkowymi, z kłopotami związanymi z nieregularnym miesiączkowaniem czy z chorobami pęcherza moczowego.
Malwa nasza kochana
Tak więc, pielęgnacja malwy to dziedzina, której zawdzięczamy wiele. Malwa ogrodowa nie tylko pomagała nam przez wieki utrzymać zdrowie. Współtworzyła także w naszym krajobrazie unikalny, sielski nastrój ludowej duchowości, w otoczeniu której pięknie rozkwitały uczucia, snuły się historie i wzrastała kultura wsi.