Mleczaj rydz - charakterystyka, występowanie, wykorzystanie w kuchni

Mleczaj rydz – opis

Jak rozpoznać rydza?

Mleczaj rydz (lactarius deliciosus) jest określany potocznie jako rydz lub ryżyk, który zalicza się do rodziny gołąbkowatych. Chociaż opis rydza jest dość charakterystyczny, to posiada on również inne zbliżone w wyglądzie gatunki, które zaliczają się do trujących. Mowa jest o olszówce oraz mleczaju wełniaku.

W jaki sposób rozpoznać jadalnego rydza? Jest to grzyb, którego kapelusz osiąga średnicę od kilku do nawet 12 cm. Barwa kapelusza określana jest jako pomarańczowo-rdzawa. Czasami kolor grzyba wpada w lekki odcień różu. Cechą charakterystyczną grzyba, są ciemniejsze pierścienie znajdujące się na powierzchni kapelusza. Ponadto pod spodem znajdziemy liczne, gęsto ułożone blaszki wyróżniające się tym samym odcieniem.

Bardzo ważne jest to, aby dokładnie zapamiętać opis grzyba, aby dokładnie rozpoznać, który z okazów jest jadalny, a który może okazać się trujący. Najszybciej niejadalny grzyb zostanie rozpoznany przez nas po białym mleczku, który wydobędzie się po przekrojeniu grzyba. Natomiast mleczaj rydz po przepołowieniu pobrudzi nas mleczkiem o kolorze pomarańczowym. Ponadto mleczaj wełnianka wygląda nieco inaczej pod względem koloru. Ponieważ niejadalny grzyb jest dużo jaśniejszy, a także nie posiada charakterystycznych pierścieni na kapeluszu.

Jadalny grzyb występowanie

W skali globalnej ten jadalny grzyb można spotkać praktycznie na całej półkuli północnej. Dokładniej w regionach panowania klimatu umiarkowanego. W Polsce jest on dość powszechnie spotykany. Najczęściej rydza znajdziemy w lasach iglastych, chociaż bytuje również w pobliżu drzew liściastych. Ich obecność świadczy o dobrym stanie lasu, ponieważ nie lubią zanieczyszczonego terenu.

Ten grzyb jadalny porasta przede wszystkim piaszczyste tereny. Lubi słoneczne ekspozycje, zatem możemy go spotkać przy polanach, na skrajów szkółek leśnych oraz w prześwitach. Rydze możemy również znaleźć w pobliżu świerków, a także sosen. Pierwsze zbiory możliwe są już w sierpniu. Jednak zdecydowanie częściej rydze zbieramy od września aż do listopada.

Co warto wiedzieć na temat rydza?

Opis samodzielnej uprawy grzyba

Nie ma najmniejszego problemu, aby zdecydować się na samodzielną uprawę grzybów. Jeżeli wiemy, jak rydze wyglądają, ale mimo to boimy się je zbierać w ich naturalnym środowisku, to dobrym pomysłem będzie hodowla grzybów w ogrodzie. Mleczaj rydz nie jest trudny w uprawie. Jednak trzeba stworzyć mu odpowiednie warunki, w których będzie miał największe szanse na wzrost. Tak, jak już wcześniej wspomniano, rydze najlepiej czują się w sąsiedztwie drzew iglastych, a także na słonecznym stanowisku. Dlatego należy grzybnię posadzić w pobliżu pnia świerku, sosny lub innego iglastego drzewa.

Wokół pnia wykopujemy 3 otwory o głębokości do 15 cm. Każdy z nich powinien mieć średnicę do 40 cm. Otwory wypełniamy mniej więcej do połowy ziemią ogrodową, którą wcześniej mieszamy z torfem. Następnie na przygotowanym podłożu umieszczamy grzybnię, by następnie uzupełnić pozostałą częścią ziemi. Jeżeli tylko mamy możliwość zastosowania podłoża przyniesionego z lasu, to zdecydowanie zwiększymy prawdopodobieństwo rozwoju grzybów.

Tak przygotowane stanowiska dobrze jest przykryć igliwiem, liśćmi lub mchem, tak aby grzybom zagwarantować warunki jak najbardziej zbliżonych do naturalnych. W ciągu 1-2 lat powinniśmy doczekać się pierwszych zbiorów. Jedna grzybnia powinna owocować przez kilka kolejnych lat. W celu przyspieszenia wzrostu grzybów dobrze jest je regularnie podlewać w ciągu całego sezonu. Wiedząc, jak rozpoznać grzyb jadalny i niejadalny, na pewno będziemy utwierdzenie w owocnych zbiorach. Sprawdź także ten artykuł z poradami, jak marynować grzyby.

Rośliny i grzyby, na które warto zwrócić uwagę

Wiemy, jak wygląda rydz, który jest jednym ze szlachetniejszy grzybów spotykanych na terenie polskich lasów. Na szczęście rydze zaliczamy do grzybów, które można uprawiać w pobliżu domu. Okazuje się, że w swoim ogrodzie możemy stworzyć miniaturowy las, decydując się również na inne grzyby oraz charakterystyczne rośliny.

Do takich okazów przydomowego lasu zaliczamy również takie gatunki jak:

• Koźlarz czerwony - oczywiście lista grzybów, które możemy uprawiać na terenie naszego ogrodu, jest bardzo długa. Jednak koźlarz czerwony także zalicza się do wyjątkowo szlachetnych okazów, szczególnie ze względu na jego delikatny smak oraz aromat. Koźlarz wygląda zdecydowanie inaczej na tle pospolitych grzybów. Możemy go rozpoznać przede wszystkim po rdzawoczerwonym kapeluszu, a także gąbczastym miąższu znajdującym się pod spodem. Ponadto ten rodzaj grzyba wyróżnia się charakterystycznymi kosmkami na trzonie, które początkowo białe, z upływem czasu zaczynają ciemnieć. Jego opis jest na tyle charakterystyczny, iż nie można go pomylić z innym rodzajem grzyba.
• Paprotnik - jest to rodzaj roślin, który obejmuje do 500 gatunków paproci. Większość z nich możemy spotkać w naszych polskich lasach. Gatunki paprotników możemy rozpoznać najczęściej po strzępiastych, gęsto ułożonych listkach. Paprotnik jest rośliną, którą możemy z powodzeniem uprawiać w domowych warunkach, jak i również w ogrodzie. Lista wymagań tej rośliny nie jest długa. Ten rodzaj paprotników, doskonale odnajduje się w cieniu wysokich drzew. Najważniejsze jest jednak to, aby zapewnić im umiarkowanie wilgotne podłoże.

Rydze - właściwości kulinarne

Właściwości odżywcze i witaminy

Mleczaj rydz nie tylko pięknie wygląda, ale również posiada cenne właściwości odżywcze. Grzyby te są bardzo zdrowe, a także niezwykle wartościowe. Przede wszystkim rydz jest skarbnicą witamin A, C, D, E, a także z grupy B. Ponadto są one źródłem wapnia, potasu, żelaza, fluoru, a także jodu. Warto dodać, że tak cenne witaminy posiadają również cytrusy, a także inne owoce. Opis szczegółowych składników oraz wartości odżywczych potwierdza zdrowe przeznaczenie grzybów w diecie większości osób.

Do kolejnych zalet mleczaja rydza zalicza się jego niskokaloryczność. Zaledwie 40 kalorii znajdziemy w 100 gramach grzybów. Witaminy nie są jedynym powodem, dla którego powinniśmy spożywać te grzyby. Spis korzyści zdrowotnych jest zdecydowanie większy. Do nich zalicza się chociażby antybakteryjne działanie w zwalczaniu gruźlicy bądź duru brzusznego. Dodatkowo zaleca się, aby rydz mleczaj był spożywany w diecie przeciwnowotworowej.