Mniszek lekarski

Nie wszystkie rośliny uważane za chwasty trzeba zwalczać z taką samą mocą. Niektóre, bowiem skrywają pewne przydatne tajemnice. Na przykład zastosowanie lecznicze. Jedną z takich roślin jest dobrze znany mniszek lekarski. Słowo „lekarski” nie znalazło się w jego nazwie przez przypadek. Jakie właściwości wykazuje ta bylina? Jakie przetwory wykonuje się z jego kwiatów? Zachęcamy do zapoznania się z odpowiedziami na te pytania.

Mniszek lekarski i jego charakterystyka

Mniszek lekarski zwany też czasem pospolitym jest rośliną zaliczaną do rodziny astrowatych. Pierwotne tereny jego występowania to Europa, Azja oraz północna Afryka. Został jednak zawleczony do innych zakątków świata. Obecnie dziko występuje na praktycznie wszystkich kontynentach. Najlepiej rozwija się na łąkach, w lasach, na trawnikach, w przydrożnych rowach i ogrodach. W tych ostatnich miejscach jest uważany za chwast i zwalczany. Mniszek lekarski bywa często mylony z mleczem polnym z racji podobnego wyglądu. Jednakże pomiędzy roślinami można dostrzec pewne różnice.

Największe podobieństwo stanowią kwiaty. I mniszek i mlecz wytwarzają żółte kwiaty z języczkowatymi płatkami. Różnicą jest to, że na jednej łodydze mniszka rośnie jeden kwiat, na łodydze mlecza przeważnie rozwija się kilka kwiatów. Teraz możemy już skupić się tylko na mniszku. Bylina kwitnie od kwietnia do sierpnia. Po przekwitnięciu zamienia się w puchaty dmuchawiec. Nasiona rośliny są rozsiewane z wiatrem, mogą, więc mocno się rozprzestrzeniać. Jak już wspomnieliśmy mniszek został sklasyfikowany jako chwast. Stanowi niebezpieczną konkurencję dla roślin ozdobnych i uprawnych. Jednakże zastosowanie lecznicze sprawia, że bylina jest bardzo przydatna.

Zdrowotne właściwości mniszka lekarskiego

Do celów leczniczych jesienią zbiera się korzenie mniszków wykopując je z ziemi. Wiosną, gdy pojawią się liście ścina się całą nadziemną cześć rośliny. W ten sposób pozyskuje się ziele na napar z mniszka. Oczywiście wymienione części byliny trzeba przesuszyć. Tymczasem najlepszym terminem do zbierania kwiatów jest maj. Wtedy mają najbardziej intensywny, żółty kolor. Do tego płatki wydzielają najlepszy aromat i smak. Warto pamiętać, że roślinę należy zbierać z miejsc nieopryskiwanych chemicznie i niezanieczyszczonych spalinami.

Czas na skład i właściwości mniszka lekarskiego. Ta bylina zawiera witaminę A, C, D oraz witaminy z grupy B. Jest źródłem minerałów takich jak żelazo, potas, krzem i magnez. Występują w niej również przeciwutleniacze i flawonoidy. Przede wszystkim mniszek lekarski wspomaga produkcję soków trawiennych. W ten sposób usprawnia pracę układu trawiennego. Nie dopuszcza do powstawania zaparć. Napar z mniszka ma właściwości moczopędne i dezynfekuje układ moczowy. Do tego podnosi ogólną odporność organizmu. Warto też wiedzieć, że kwiaty mniszka stosuje się do leczenie nieżytów gardła i jamy ustnej.

Napar z suszu, odwar z korzenia, sok z liści czy syrop z mniszka lekarskiego to bardzo zdrowe substancje. Jakie jeszcze właściwości lecznicze wykazują? Stymulują wydzielanie większych ilości żółci. To pomaga zwalczać choroby woreczka żółciowego i wątroby. Picie herbaty z mniszka może wspomagać walkę z nowotworami. Insulina zawarta w roślinie obniża indeks glikemiczny pokarmów, zatem wspomaga leczenie cukrzycy. Okłady ze świeżych liści przyspieszają proces gojenia się ran. Do tego wspomagają zwalczanie kurzajek i brodawek. 

Po właściwościach leczniczych warto zapoznać się z kulinarnymi zastosowaniami mniszka lekarskiego.

Nalewka z mniszka lekarskiego i inne przetwory

Jakie zastosowania kulinarne wykazuje mniszek lekarski? Z jego liści można przygotować aromatyczną zupę. Sprawdzają się też, jako dodatek do sałatek. Ciekawym i zdrowym pomysłem jest też koktajl z liści. Warto też przygotować wspomniany już syrop z mniszka lekarskiego a konkretnie jego kwiatów. Można go stworzyć na dwa sposoby. W pierwszym, poza głównym składnikiem potrzebny jest cukier, sok z cytryny i woda. Kwiaty(około 200) zalewa się wodą i zagotowuje. Płyn przecedza się, dodaje cukier i sok z cytryny. Całość należy gotować do zgęstnienia i gotowe.

Druga metoda pozyskiwania syropu jest prostsza, nie wymaga gotowania. Kwiaty układ się w słoiku, zasypuje cukrem i zalewa spirytusem. Po 7-10 dniach syrop jest gotowy. Kolejnym ciekawym przetworem jest wino z mniszka lekarskiego. Przygotowuje się je z kwiatów lub korzeni rośliny. Do wykonania standardowej wersji potrzebne są, poza kwiatostanami, drożdże winiarskie i pożywka dla nich, rodzynki, pomarańcze sok z cytryny. Wszystkie czynności wykonuje się według klasycznych zasad. Wino z mniszka lekarskiego to jeszcze nie ostatnia propozycja.

Sporą popularnością cieszy się nalewka z mniszka lekarskiego. Ją również przygotowuje się z korzeni lub kwiatów byliny. W pierwszym przypadku lista składników, poza korzeniem, zawiera wodę źródlaną(2 litry), 3 cytryny, kilogram cukru, litr spirytusu. To wszystko, co będzie potrzebne. Natomiast nalewka z kwiatów wymaga dodania miodu akacjowego i przynajmniej litra 40% alkoholu. Szczegółowe wskazówki dotyczące przygotowania nalewki znajdują się w innych naszych artykułach.