Morwa

Morwa - gatunki, uprawa, cięcie, zimowanie, właściwości

Drzewo ozdobne, jakim jest morwa, nie zawsze pozostaje przez nas doceniane ze względu na jadalne owoce, a także właściwości lecznicze. Warto zatem sprawdzić, jakie gatunki drzewa można uprawiać w naszym ogrodzie, a także działanie posiadają konkretne części drzewa. Dobrze jest pamiętać, jakie szerokie zastosowanie posiada herbata z morwy, jak i również dla kogo jest szczególnie zalecana.

Morwa - charakterystyka

Morwa w warunkach naturalnych dorasta nawet do 20 metrów wysokości. Drzewo porastają skrętoległe liście, które opadają na zimę. W okresie kwitnienia pojawiają się nieduże kwiaty męskie oraz żeńskie. Przy czym kwiaty męskie są bardziej niepozorne. Z tego powodu morwa jest drzewem samopylnym, czyli nie potrzebuje drugiej sadzonki, by doszło do owocowania. Po okresie kwitnienia pojawiają się owoce o owalnym kształcie. Najczęściej są one w kolorze białym lub niemalże czarnym.

W Polsce morwa biała uprawiane są głównie jako gatunki ozdobne. Znajduje ona zastosowanie do każdego rodzaju ogrodu. Chociaż niektóre sadzonki z powodzeniem można uprawiać w donicy. Oprócz sadzonek, z których wyrastają bardzo duże drzewa, do mniejszych ogrodów z powodzeniem sprawdzą się morwa szczepiona na pniu. Dzięki temu osiągają one nieduże rozmiary.

Drzewo morwy - gatunki uprawiane w Polsce

Jak już wcześniej wspomniano, w Polsce uprawiana jest głównie morwa biała. Morwa biała jadalna przywędrowała do nas aż z Chin. Jednak w Europie zawitała dość wcześnie, ponieważ pierwsze wzmianki na jej temat pochodzą już z XI wieku. W środowisku naturalnym drzewo dorasta maksymalnie do 15 metrów wysokości. Kwiaty męskie oraz kwiaty żeńskie pojawiają się w maju. Swoim wyglądem kwiaty męskie przypominają one żółte kotki, natomiast żeńskie są niepozorne, ale wzniesione ku górze.

Liście o jajowatym kształcie potrafią dorastać niemalże do 20 cm długości. Po okresie kwitnienia pojawiają się owoce, które niekoniecznie mają białą barwę. Ponieważ zabarwiają się one również na czerwono lub niemalże na czarno. Chociaż owoce morwy to część jadalna dla ludzi, to jednak drzewo posiada o wiele szersze zastosowanie. Drewno morwy jest doskonałym surowcem nadającym się do wyrobu mebli.

Morwa czarna w przeciwieństwie do morwy białej, pochodzi najprawdopodobniej z Iranu. To tam właśnie tam zyskała sławę jako morwa jadalna. U nas ten gatunek nie jest uprawiany ze względu na swoje upodobania klimatyczne. Jednak nazwę morowy czarnej stosuje się potocznie względem morwy białej, która wydaje czarne owoce. Ponadto posiada ona bardzo podobne zastosowanie do morwy białej, chociaż jest ona zdecydowanie rzadziej uprawiana nawet w regionach o cieplejszym klimacie.

Zastosowanie morwy

Już wiemy, że morwa biała jest jadalna. Dlatego jej główne zastosowanie można znaleźć w sztuce kulinarnej. Owoce o słodkawym i nieco mdłym smaku można spożywać na surowo. Z powodzeniem można przygotowywać z nich również smaczne przetwory. Do nich zaliczają się głównie konfitury, soki, a także galaretki.

Oczywiście morwa biała posiada dość praktyczne zastosowanie, ponieważ wykorzystuje się ją jako gatunek ozdobny w ogrodach i parkach. Ponadto ze względu na bardzo szybki przyrost, drzewo idealnie sprawdza się do stworzenia żywopłotu. Morwa jadalna posiada także cenne właściwości, które pozwalają wykorzystać ją do wyrobu kosmetyków. Dzięki jej zawartości w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji skóry możemy pozbywać się nieestetycznych przebarwień, nawilżać cerę, a także złagodzić różnego rodzaju stany zapalne. Morwa biała jest bogata w witaminę C. Dlatego posiada doskonałe właściwości korzystnie wpływające na produkcję kolagenu, dzięki czemu możliwe jest opóźnianie procesów starzenia się skóry.

Właściwości lecznicze

Kwiaty i liście ze względu na liczne właściwości lecznicze wykorzystywane były już od wieków w medycynie chińskiej. Obecnie wytwarzana jest z nich herbata, która posiada korzystne działanie odchudzające, a także obniżające poziom cukru we krwi. Głównym powodem, dla którego zaleca się regularne picie herbaty, jest cukrzyca typu 2, a także insulinooporność. Morwa jadalna jest bogata w 1-dezoksynojirimycinę, która skutecznie obniża poziom cukru we krwi.

Herbata z morwy białej jest zalecana osobom, które borykają się ze skutkami stresu oksydacyjnego. Przewlekły stres, zanieczyszczenie środowiska, a także nieprawidłowy tryb życia przyczyniają się do powstawania wolnych rodników, które są odpowiedzialne za wiele chorób przewlekłych, a także nowotworowych.

Korzenie oraz owoce morwy bogate są we flawonoidy, które wykazują działanie przeciwnowotworowe. Ponadto morwa wykazuje właściwości przeciwzapalne. Stosuje się ją głównie w leczeniu przewlekłego kaszlu lub chorób związanych z układem oddechowym. Liście morwy białej są bogate w witaminy z grupy B. Żyjemy w czasach, w których często cierpimy na niedobory tej witaminy. Dlatego herbata z morwy wykazuje cenne właściwości, dzięki którym możemy usprawnić pracę swojego mózgu, a także układu nerwowego.

Herbata z morwy a odchudzanie

Nie od dziś wiadomo, że liście morwy białej posiadają działanie przyspieszające proces odchudzania. Takie właściwości są bardzo mocno powiązane z obniżaniem poziomu cukru we krwi. Następstwem takiego procesu jest obniżenie poziomu cholesterolu, który jak wiadomo jest odpowiedzialny za odkładanie się tkanki tłuszczowej.

To nie jest jedyne działanie morwy jeżeli chodzi o pozbycie się zbędnych kalorii. Regularnie wypijana herbata z morwy powoduje hamowanie łaknienia. Jest to bardzo ważne, szczególnie jeżeli mamy problem z podjadaniem pomiędzy posiłkami lub ze zjadaniem zbyt dużych porcji. Kolejną zaletą spożywania morwy jest jej działanie moczopędne. Zaleca się ją szczególnie w sytuacji, gdy chcemy się pozbyć niepotrzebnych toksyn z organizmu.

Czy morwę można stosować w ciąży?

Chociaż biała morwa ma niesamowite właściwości zdrowotne, to jednak nie jest ona zalecana w ciąży. Ponadto nie powinna ona być spożywana przez kobiety karmiące. Dlaczego w ciąży nie należy jej spożywać? Niestety nadal nie ma odpowiednich badań zapewniających, że jest ona całkowicie bezpieczna dla kobiet w tym stanie. Ponadto należy mieć na uwadze, że kobieca gospodarka hormonalna w ciąży ulega całkowitej zmianie, przez co nie można mieć pewności, czy nie wystąpią pewne skutki uboczne.

Morwa biała oprócz kobietom w ciąży nie jest zalecana także osobom, które wykazują reakcje uczuleniowe na składniki znajdujące się w preparatach wyprodukowanych na bazie białej morwy. Takie skutki uboczne wskazujące na alergię mogą objawiać się między innymi przez zaparcia lub biegunkę, czy też zawroty głowy. Ponadto kobiety w ciąży chorujące na cukrzycę, jak i również pozostałe osoby, które przyjmują leki na obniżenie poziomu cukru we krwi, powinny skonsultować dodatkowe przyjmowanie suplementów na bazie morwy białej. Ponieważ właściwości zdrowotne substancji zawartych w morwie, w takich przypadkach może przynieść niekorzystny skutek, czyli zbyt mocny spadek glukozy we krwi.

Preparaty z białej morwy

Morwa ze względu na swoje cenne właściwości, a także skuteczne działanie w przypadku różnych schorzeniach, występuje pod postacią różnych preparatów, nie tylko herbaty. Bardzo popularne są suplementy z morwy białej w postaci tabletek lub kapsułek do połykania. Oprócz tego w sprzedaży możemy spotkać również suszone owoce morwy, bądź też ekstrakty do picia, bądź też do rozpuszczania w wodzie.

Jak już wcześniej wspomniano, morwa biała posiada rewelacyjne właściwości, które wykorzystuje się w kosmetykach. Dlatego wśród dostępnych produktów znajdziesz wiele ciekawych propozycji, takich jak preparatów jak mleczka lub płyny do kąpieli, toniki, czy też nawet kremy przeznaczone do problematycznej cery. Oczywiście morwa biała w takich preparatach najczęściej występuje w towarzystwie innych składników, takich jak lukrecja, czy też witamina C. Dzięki temu właściwości takich kosmetyków pozwalają na jeszcze lepszą pielęgnację skóry. Mając wiedzę, dlaczego warto regularnie spożywać morwę białą, warto zastanowić się nad jej uprawą w swoim ogrodzie.

Morwa i jej gatunki uprawne w Polsce. Zobacz, czym wyróżnia się morwa biała, a także jakie posiada ona zastosowanie, właściwości zdrowotne oraz korzystne działanie.

Morwa to roślina przybierająca kształt dużego krzewu lub niewielkiego drzewa. Reprezentuje rodzinę morwowatych, która obejmuje około 16 gatunków. Jej naturalne środowisko to Azja, Afryka oraz Ameryka Północna. W Polsce najpopularniejszą odmianą jest morwa czarna a zaraz po niej morwa biała. Te rośliny sadzi się w ogrodach z uwagi na łatwą uprawę i lecznicze zastosowanie owoców. Warto, zatem dowiedzieć się jak wygląda uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie morwy.

Morwa jadalna (czarna)

Morwa czarna nazywana też jadalną to dekoracyjne drzewo osiągające 10 – 15 metrów wysokości. Charakteryzuje się regularną, kulistą koroną oraz prostym pniem. Na uwagę zasługuje też ładny, owalny liść. Jednakże najważniejszy jest owoc morwy, do którego wrócimy nieco później.

To właśnie cechy estetyczne i smakowe sprawiły, że dawniej sadzono morwę w dworskich parkach oraz ogrodach.

Patrząc pod kątem ozdobnym najlepiej wypada morwa czarna pendula. Jej gałęzie zwisają, dlatego nazywa się ją morwą płaczącą. Sadzonki tej odmiany dostępne są w wielu sklepach ogrodniczych. Sadzonki sprzedawane są w pojemnikach, balotach lub z odsłoniętym korzeniem. Ich cena nie jest wygórowana, co stanowi niewątpliwą zaletę.

Morwa jadalna może być sadzona zarówno wiosną jak i jesienią. Szybko rośnie, więc trzeba zapewnić jej sporo miejsca. Do tego stanowisko powinno być nasłonecznione i osłonięte przed wiatrem. Jeśli zaś chodzi o glebę, najlepsza będzie gliniasta lub lekko piaszczysta, dobrze przepuszczalna. Zapewnienie opisanych warunków sprawi, że dalsza uprawa nie przysporzy żadnych komplikacji.

Morwa czarna jest odporna na szkodniki i choroby, nie potrzebuje, zatem opryskiwania czy innej formy zabezpieczenia. Nie jest też wymagająca, jeśli chodzi o składniki mineralne. W związku z tym nawożenie nie jest konieczne. To samo tyczy się podlewania. Jedynie w bardzo upalne lato przyda się standardowe nawodnienie. Cięcie oczywiście można wykonywać, lecz ma tylko zastosowanie kosmetyczne. Przeprowadza się je w celu uformowania lub usunięcia przemarzniętych pędów.

Morwa biała – uprawa i rozmnażanie

Morwa biała występuje w polskich ogrodach niemal równie często, co jej czarna kuzynka. Jej cechą charakterystyczną jest wytwarzanie soku mlecznego. Liść tej rośliny jest jajowaty, miękki w dotyku, odznacza się też żywym, zielonym kolorem. Co ciekawe istnieją przepisy na lecznicze preparaty z liści, które wytwarza morwa jadalna. Jeśli chodzi o owoc to zostanie on opisany nieco później.

Morwa biała może dorastać do 15 metrów wysokości. Jej wymagania glebowe i zabiegi pielęgnacyjne są w zasadzie takie same jak morwy czarnej. Ziemia musi być przepuszczalna, gliniasta lub piaszczysta. By wytworzyły się owoce potrzebne jest nasłonecznione stanowisko oraz odpowiednie nawożenie. Wtedy zbiory będą znacznie większe. Morwa jadalna nie wymaga częstego nawożenia, wystarczy wiosną rozłożyć kompost lub nawóz wieloskładnikowy. Zasady dotyczące podlewania są takie same jak w przypadku morwy czarnej. Nieco więcej uwagi należy poświęcić przycinaniu. Dzięki niemu morwa lepiej się korzeni. Jednakże duże przycięcie może spowodować zmniejszenie się plonów.

Morwa czerwona

Ostatnim z gatunków występujących w naszym kraju jest morwa czerwona. Nie jest tak duża jak drzewa opisywane powyżej. W swoim naturalnym środowisku, czyli w Ameryce Południowej dorasta do 10 metrów. Niestety w naszym klimacie nie osiąga nawet takiego wyniku. Dlatego też częściej jest traktowana jako roślina ozdobna.

Mimo mniejszych rozmiarów morwa czerwona to bardzo ciekawa roślina. Jej owoc może być tak samo smaczny jak odmiany czarnej. Liść, co prawda nie nadaje się na preparaty lecznicze, lecz jest bardzo ładny. Każdy liść znajdujący się na drzewie może mieć inny kształt oraz rozmieszczenie wcięć.

Morwa czerwona, biała i czarna mają kilka cech wspólnych. Jest to między innymi sposób uprawy i pielęgnacji, ale też rozmnażania. Można wykonywać je przy pomocy zdrewniałych sadzonek. Wiosną pobiera się z drzewa 30 centymetrowe pędy zawierające 2 letnie podstawy. Drugim sposobem na rozmnażanie morwy jest wysiewanie nasion.

Owoc morwy – zastosowanie i właściwości lecznicze

Owoc morwy czarnej jest wykorzystywany do robienia rozmaitych przetworów. Mogą to być wina, dżemy i konfitury. Istnieją rozmaite przepisy, z których warto korzystać. Każdy owoc jest też źródłem witamin A, C, B1 oraz B2. Zawiera też kwas foliowy, fosfor, żelazo, cynk, potas i magnez. Wykazuje, więc właściwości lecznicze. Są wykorzystywane w walce z nieżytem żołądka oraz problemami z układem trawiennym.

Owoc morwy białej wykazuje właściwości odchudzające. Tworzy się z niego suplementy diety, bardzo korzystne dla zdrowia. Nawet suszona morwa jest bogata w przeciwutleniacze usuwające z organizmu wolne rodniki. Warto też pamiętać, że nie tylko owoc tej rośliny ma zastosowanie lecznicze. Popularne są przepisy na wykorzystanie liści.

Napar z liści morwy białej ma bardzo ciekawe właściwości. Pobudza krążenie stanowi skuteczny środek leczenia nadciśnienia. Suszona morwa i jej liście świetnie nadają się na herbatę, przepisy nie są zbyt skomplikowane. Herbata pomaga utrzymać właściwy poziom cukru w organizmie, wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.