Najlepsze odmiany jabłek w Polsce – przegląd najpopularniejszych gatunków
Chociaż jabłko kojarzy nam się z naszymi pierwszymi i zarazem biblijnymi przodkami Adamem i Ewą, w formie uprawowej owoc ten pojawił się stosunkowo późno. W Polsce jabłonie ogrodowe po raz pierwszy pojawiły się w XII wieku za sprawą Cystersów. Oczywiście pierwsze odmiany pochodziły od znanych już dzikich jabłonek.
Jeśzli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat jabłoni.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rodzaje jabłek warte uwagi
Odmiany jabłek w Polsce
W Polsce mamy do czynienia z ponad 60 odmianami jabłoni domowej. Wszystkie z nich znajdują się w Krajowym Rejestrze Odmian prowadzonym przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Na tej liście zyskujemy dostęp do wielu cennych informacji, na przykład w którym roku konkretna odmiana została zarejestrowana. W ten sposób możemy zobaczyć, iż niektóre z nich zaliczają się do stosunkowo młodych odmian.
Wśród nich wymienia się odmianę Chopin, zarejestrowaną 2 lutego 2016 roku, Gala Weronika, która dołączyła do rejestru 20 lutego 2018 roku, czy też Pagacz – odmianę zarejestrowaną 17 lutego 2015 roku. Oprócz tego zyskujemy informację, czy poszczególne gatunki jabłek, zaliczają się do zimowych odmian czy na przykład jesiennych.
Gatunki jabłek zimowych
Jeżeli chodzi o gatunki jabłek zimowych, to do najpopularniejszych z nich zalicza się:
- Golden Delicious – po raz pierwszy odmiana Golden Delicious pojawiła się pod koniec XIX wieku. Te rodzaje jabłek przywędrowały do nas ze Stanów Zjednoczonych. Jednak w Polsce zyskała swoją popularność dopiero w latach 70-tych następnego wieku. Owoce są znane z koloru żółtego, chociaż czasami są one przybarwione, lekkim rumieńcem. Ich średnia wielkość osiąga około 7-8 cm średnicy. Wyróżniają się chrupiącym i delikatnie kremowym miąższem. Ze względu na swój smak, określane są jako jabłka deserowe, które wyśmienicie sprawdzają się w różnego rodzaju przetworach. Sprawdź także ten artykuł na temat jabłoni Golden Delicious.
- Idared – są to kolejne rodzaje jabłek, które przywędrowały do nas z Ameryki Północnej. Jako gatunki jabłek zimowych, owoce są odporne na niewielkie przymrozki. Chociaż sama jabłoń źle znosi większe spadki temperatury, szczególnie poniżej 25 stopni Celsjusza. Idared to smaczna odmiana jabłka wyróżniająca się dużą soczystością, jak i również lekko kwaskową nutą. Owoce w kolorze jasnoczerwonym mieniącym się z lekko zielonkawą skórką nadają się na przetwory.
- Gala – odmiany jabłek w Polsce pojawiły się z Nowej Zelandii. Samo drzewo zaczyna wydawać owoce dopiero po około 4 latach, od momentu zasadzenia. Jest to gatunek odporny na przymrozki, całkiem nieźle radzi sobie w temperaturach do -20 stopni Celsjusza. Owoce, jakie wydaje Gala wyróżniają się nasyconym czerwonym kolorem, który robi się jeszcze bardziej intensywny, opóźniając ich zbiór.
- Ligol – są to rodzime odmiany jabłek w Polsce, które powstały w wyniku skrzyżowania takich odmian, jak Golden Delicious oraz Linda. Owoce można zrywać już w październiku, natomiast idealne do spożycia nadają się pod koniec sezonu zimowego. Ligol to rodzaje jabłek o zielonkawym zabarwieniu, które wyróżniają się czerwonym rumieńcem. Świetnie sprawdza się jako gatunki jabłek, które można samodzielnie hodować w swoim ogrodzie. Drzewa wydają słodko-kwaśne owoce o bardzo soczystym miąższu. Jest dość odporna na choroby i nadaje się na przetwory. Sprawdź także ten artykuł o jabłoni Ligol.
To są oczywiście tylko niektóre rodzaje jabłek, które określane są mianem zimowych. Takich odmian jest zdecydowanie więcej. Można powiedzieć nawet, że odmiany jabłek w Polsce przeważają jako zimowe. Doskonale radzą one sobie w warunkach późnojesiennych i wczesnozimowych. Natomiast same jabłonie są odporne na spore spadki temperatur.
Wczesne jabłka
Poniżej przedstawiamy gatunki jabłek, które znane są z najwcześniejszych zbiorów:
- Papierówka – inaczej określana jako żółte jabłko. Te popularne rodzaje jabłek przywędrowały do Polski z krajów nadbałtyckich. Jest określana, jako odmiany wiosenne, ponieważ przy bardzo sprzyjających warunkach, pierwsze zbiory przypadają nawet w czerwcu lub na początku lipca. Papierówka jest bardzo smaczna nie tylko gdy osiągnie swoją całkowitą dojrzałość, przez co nabiera słodki posmak. Wcześniej, gdy są jasnozielone wyróżniają się kwaskowym i wyjątkowo chrupkim miąższem o białym zabarwieniu.
- Ariwa – jest to całkiem nowa odmiana, która została wprowadzona do uprawy poprzez eksperymenty w Wielkiej Brytanii. Jest to smaczna odmiana jabłek, która wyróżnia się słodko-kwaśną nutą. Przybiera czerwony kolor, który naznaczony jest różnymi zielonkawymi przebarwieniami.
Niestety wczesne jabłka w Polsce są dość sporą rzadkością. Ponieważ najwcześniejszy okres kwitnienia jabłoni rozpoczyna się w maju. Większość jabłoni kwitnie znacznie później. Dlatego wczesną wiosną, tak naprawdę możemy zadowolić się głównie odmianami pochodzącymi z importu. Należy jednak pamiętać, że takie wczesne jabłka często muszą być narażone na działanie dużej ilości oprysków, by przetrwały transport do naszego kraju.
Jesienne odmiany jabłek w Polsce
Poniżej przedstawiamy odmiany jesienne, które swoją dojrzałość osiągają na początku lub w połowie sezonu jesiennego:
- Antonówka Zwykła – jest to wyjątkowo smaczna odmiana jabłek, która przywędrowała do Polski od Wschodnich sąsiadów, czyli z Rosji. Określana również jako żółte jabłko, poprzez swoje charakterystyczne zabarwienie skórki. Antonówka doskonale sprawdza się jako jabłko przeznaczone do różnego rodzaju przetworów, a także produkcji soków. Delikatny miąższ o słodkim posmaku i ciekawym aromacie, świetnie sprawdza się przy różnego rodzaju ciastach i deserach.
- Kosztela – zwana również Kosztylką lub Wierzbówką Zimową, nadaje się do spożycia już od września, aż do października. Kosztela wyróżnia się żółtozielonym odcieniem. Czasami na owocach pojawia się delikatny rumień lub też liczne cętki. Niestety jest to wyjątkowa odmiana, która jest bardzo uciążliwa w przechowywaniu, ze względu na szybko pojawiające się obicia. Natomiast te odmiany jabłek w Polsce uznawane są za jedne z najsłodszych. Warto poczekać z ich spożyciem po zerwaniu z drzewa, ponieważ są bardzo twarde, przez co tracą swoje walory smakowe. Kosztele jako odmiany jesienne uznawane są za jabłka deserowe. Sprawdź także więcej informacji w artykule o jabłoni Kosztela.
- Gloster – są to gatunki jabłek, które owocują mniej więcej w październiku. Bardzo smaczne, o błyszczącej skórce, a także zielonkawo-czerwonym kolorze. Chociaż można jeść je już w połowie jesieni, to z powodzeniem na drzewach wytrzymuje do pierwszych przymrozków.
Już wiemy, że wczesne jabłka odejmują tylko kilka odmian. Zdecydowanie popularniejsze są jesienne rodzaje jabłek. Ze względu na ich dość dużą liczbę, zostały wymienione tylko te najpopularniejsze. Jesienne gatunki jabłek, są mniej odporne na przymrozki, w porównaniu do zimowych odmian. Jednak wiele z tych owoców, przy odpowiednich warunkach przechowywania, mogą przeleżeć nawet do sezonu wiosennego.
Gatunki jabłek w Polsce
Gatunki jabłek – przykładowe ceny
Poniżej przedstawiamy przykładowe ceny jabłek dostępnych w polskich sklepach:
- Gatunki jabłek Jonagold – 4,49 zł/kg
- Gatunki jabłek Szampion – 3,49 zł/kg
- Jabłka Idared – 4,49 zł/kg
- Jabłka Gala – 4,49 zł/kg
- Jabłka Zielone Granny – 7,99 zł/kg
- Jabłka Gloster – 4,49 zł/kg
- Jabłka Ligol – 4,49 zł
- Jabłka deserowe – 3,99 zł/kg
Oczywiście podane tutaj ceny są wyłącznie orientacyjne. Będą one różniły się między sobą, w zależności od odmiany, a także sezonu. Odmiany wiosenne będą z pewnością dużo droższe od odmian jesiennych i zimowych, których jest znacznie więcej. Jednocześnie na dużo korzystniejsze ceny możemy liczyć na giełdach owocowo-warzywnych oraz zwykłych bazarach, gdzie owoce kupujemy bezpośrednio od sadowników.
Czy warto uprawiać jabłonie?
Jeżeli dysponujemy, chociaż przydomowym ogródkiem, warto pokusić się na zasadzenie przynajmniej jednej jabłoni. Na pierwsze owoce przyjdzie nam czekać od 2 do 4 lat. Jednak później z każdym rokiem możemy spodziewać się coraz obfitszych zbiorów. Jabłonie zaliczają się do mało wymagających drzew, dzięki czemu nie wymagają one większych nakładów pracy.
Posiadając nieco większe możliwości, warto zasadzić odmiany jabłoni owocujących w różnym czasie. Dzięki temu przez cały sezon będziemy mogli cieszyć się pysznymi i wyjątkowo zdrowymi owocami. Warto uprawiać owoce deserowe, nie tylko wczesne jabłka, ale również odmiany zimowe. Dzięki nim możemy wytwarzać pyszne przetwory, takie jak soki, dżemy, musy, a także kompoty.