Najpopularniejsze odmiany cisu w Polsce

Cis pospolity – drzewo wiecznie zielone

Cis pospolity – ogólna charakterystyka

Cis pospolity to gatunek drzewa lub większego krzewu, który jest zawsze zielony i długowieczny. W naturze dorasta nawet do ponad 15 metrów. Jego odmiany uprawne są jednak niższe.

Rośliny te tworzą rozgałęzione, nieregularne pnie i konary. Szpilki cisu są ciemnozielone i lśniące z wierzchu, a od spodu jaśniejsze, matowe i ostro zakończone.

Cis pospolity jest gatunkiem trudnym w hodowli. Lubi wilgotne i żyzne gleby. Możemy go spotkać w polskich lasach, ale jest to widok bardzo rzadki. Jego drewno jest niezwykle twarde, elastyczne i ma bardzo dobre właściwości. Nie zawiera żywicy i posiada kolor czerwony. Kiedyś często był wykorzystywany do produkcji domów i broni. Jednak już za czasów Króla Jagiełło cisy zostały objęte ochroną. Jeśli interesuje cię także uprawa jałowca, przeczytaj ten artykuł.

Cis pospolity w zależności od odmiany przybiera różne kształty i wymiary. Najlepszy wzrost  osiąga na stanowisku cienistym lub półcienistym. Warto wspomnieć, że nie przeszkadzają mu miejskie zanieczyszczenia.
Cis pospolity jest rośliną dwupienną. Kwiaty żeńskie i męskie rozwijają się na różnych osobnikach. Nasiona cisów ukryte są w okrągłych czerwonych osnówkach. Cis pospolity bardzo dobrze znosi cięcie i różnego rodzaju formowanie. Najlepiej przycinać go każdego roku wiosną, zanim rozpocznie się wegetacja.

Cis pospolity – zastosowanie

Cis pospolity ceniony jest przede wszystkim za wspaniałe drewno, które jest twarde, sprężyste i najbardziej zbite ze wszystkich europejskich gatunków drewna. Dzięki temu był stosowany w budownictwie i wykorzystywany do produkcji broni.

Cis jest niesamowitą rośliną ozdobną. Dzięki temu, że posiada różne odmiany o zróżnicowanym wzroście i ubarwieniu, często jest sadzony w ogrodach i parkach.

Cis pospolity wykorzystywany jest również jako roślina lecznicza. Wywar z jego igieł stosowany był kiedyś przy problemach z nadciśnieniem krwi. Cis stosowany jest również w leczeniu raka piersi, płuc, a także nowotworów głowy i szyi. Świetnie sprawdza się przy leczeniu astmy i zapaleniu płuc.

Cis henrykowski – najstarszy cis w Polsce

Cis henrykowski jest okazem pochodzącym z gatunku cisu pospolitego, który rośnie w okolicach Lubania. Jest najstarszym drzewem w Polsce. Jego wiek szacowany jest na 1250 lat. Cis jest pod ochroną od 1423 roku, kiedy to król Władysław Jagiełło na mocy Statutu Warckiego, zabronił wycinania tych drzew. Przeczytaj także nasz artykuł: Najlepsze krzewy ozdobne do Twojego ogrodu.

W 1813 roku jego pień podcięli Kozacy. Jednak największe zniszczenia zaistniały podczas burzy w 1988 roku, kiedy to część odnogi została uszkodzona, zmniejszając tym samym jego obwód.

W ostatnich latach cis henrykowski zaczął obumierać przez zanieczyszczaną gruzem ziemię, a także liczne korytarze stworzone przez gryzonie. Przyczyniło się to do niewłaściwych warunków wilgotnościowych, które przełożyły się na kiepski stan cisu. Żeby drzewo ratować umieszczono wokół niego specjalne siatki zapobiegające przedostawaniu się nornic. Zastosowano też środki stymulujące wzrost i regenerację korzeni. Postawiono wokół cisu specjalną konstrukcję, która chroni go przed nasłonecznieniem i wysuszeniem. W 1992 roku cis henrykowski został ustanowiony pomnikiem przyrody.

Cis pośredni i cis kolumnowy – wspaniałe odmiany

Cis pośredni – wspaniały iglak odporny na mróz i cięcie

Cis pośredni jest krzyżówką cisa pospolitego i cisa japońskiego. Cis pośredni różni się nieco wyglądem w zależności od odmiany. Cisy pośrednie mogą być rozłożyste lub kolumnowe. Są to odmiany niewielkie. Po około dziesięciu latach uprawy dorastają do około 2-3 metrów wysokości. Cis pośredni doskonale sprowadza się jako roślina ozdobna w parkach, przydomowych ogrodach, jako szpalery lub żywopłoty. Dobrze prezentuje się posadzony w grupie jak i pojedynczo.

Cis pośredni lubi glebę żyzną o lekko kwaśnym odczynie. Może rosnąć w nieco słabszej ziemi, ale nie będzie wtedy zbyt okazały. Jeśli ziemia będzie zbyt zasadowa albo kwaśna może zacząć żółknąć.

Wszystkie odmiany cisa pośredniego są niezwykle podatne na wszelkie cięcia. Dzięki temu łatwo utrzymać ich szerokość i wysokość, przez co można z nich tworzyć wielorakie kształty i figury. Dobrze jest przycinać cisa pośredniego w okresie marca i kwietnia.

Cis pośredni posiada ciemnozielone lub jasnozielone, miękkie igły. Lubi wysoką wilgoć w powietrzu i stanowisko półcienia. Odpowiadają mu obrzeża strumyków, oczek wodnych czy stawów. Dobrze rośnie pod drzewami i toleruje miejskie zanieczyszczenia. Sprawdź także, jak powinna przebiegać uprawa i pielęgnacja cyprysika.

Cis pośredni jest rośliną niezwykle odporną na mróz i nie potrzebuje przed nim ochrony. Roślina ta również rzadko choruje i nie jest lubiana przez szkodniki. Czasami jest atakowany przez grzyby, które powodują zamieranie pędów. Brązowiejące gałązki trzeba po prostu odcinać. Inną chorobą cisa pośredniego jest fytoftoroza, która objawia się zgnilizną przy głównym pędzie. Aby jej zapobiec wystarczy do dołka, w którym sadzimy cisa pośredniego, wsypać przekompostowaną korę sosnową.

Prawie wszystkie części cisa pośredniego są trujące zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Jedyną częścią, która nie jest trująca jest osnówka owocu cisu. Pozostała jego część, czyli nasiona nie nadają się do spożycia.

Do najbardziej znanych cisów pośrednich należą:

• Brownii o wysokości ok. 3 m
• Everlow wysokość 1 m
• Hatfieldii wysokość 1,5 m
• Hicksii wysokość 3 m
• Krzysztof wysokość 4 m
• Wojtek – ciemnozielony cis pośredni o wysokości ok. 4 m

Cis kolumnowy - piękna roślina do przydomowych ogrodów

Cis kolumnowy jest jedną z odmian cisu pospolitego. Cisy te mają wyprostowane kolumnowe pokroje. Poza tym są rzadko atakowane są przez choroby i posiadają duże zdolności regeneracyjne.

W sklepach ogrodniczych czy szkółkach możemy znaleźć wiele cisów o pokroju kolumnowym. Należą do nich na przykład:

Cis kolumnowy Fastigiata – to kolumnowy krzew, który wolno rośnie. Niezwykle wyjątkowo prezentuje się, gdy na szczytach jego pędów pojawiają się przyrosty w złotawym kolarze. Wymaga on gleb żyznych i najlepiej osłoniętych stanowisk. Nawet w zimie jego igły są zielone. Dorasta do około 1,5 metra wysokości i polecany jest szczególnie do małych ogrodów.

Fastigiata Aurea – to cis, który posiada szerokokolumnowy przekrój. Dorasta do około 4 metrów wysokości. Jego pędy są sztywne, rosnące w kolumnę. Cis ten wymaga żyznych gleb. Polecany jest szczególnie do kompozycji pokrojowych na szpalery i przydomowe żywopłoty. Można go również sadzić w warunkach miejskich.