Nalewka z derenia jadalnego krok po kroku - przepis jak wykonać dereniówkę?

Dereń jadalny (cornus mas) – kilka słów o gatunku

Dereń jadalny cieszył się ogromną popularnością w XVIII i XIX wieku, wtedy też na polskie, szlacheckie stoły trafiła nalewka dereniowa. Jej kwaskowaty smak może nieco przypominać sok z pigwy, jest jednak od niego znacznie bogatsza w składniki mineralne i właściwości odżywcze. W tym momencie popularność derenia jeszcze wzrosła i zaczął coraz częściej pojawiać się w ogrodach. Porady na temat uprawy derenia jadalnego znajdziesz w tym artykule.

Jak wygląda dereń jadalny?

Jadalny dereń to urocze, bardzo ozdobne drzewko owocowe w ogrodzie. Ma wzniesiony pokrój i osiąga około 3-7 metrów wysokości, zmieści się więc bez problemów nawet w najmniejszym ogrodzie. Dereń jadalny jest ozdobny przez cały rok, jednak na uwagę zasługuje zwłaszcza w czasie kwitnienia, co przypada wczesną wiosną i w czasie owocowania. Wtedy całe drzewko jest gęsto pokryte czerwonawymi owocami, które są jadalne. Sadzonki derenia często są sprzedawane ze względu na walory estetyczne drzewka.

Owoce derenia

Owoce derenia kształtem mogą nieco przypominać niewielkie śliwki. Rosną na krótkich szypułkach, jak typowe pestkowce, są lekko podłużne. Owoce derenia po dojrzeniu mają ładny, czerwony kolor. W zasadzie nadają się do spożywania na surowo, jednak ich cierpki smak sprawia, że nie mają zbyt wielu miłośników. Owoce derenia są raczej wykorzystywane do tworzenia nalewki i chociażby z tego względu warto nabyć sadzonki tej wyjątkowej rośliny.

Wymagania derenia jadalnego

Dereń jadalny to roślina o minimalnych wymaganiach uprawowych. Na jej sadzonki mogą pokusić się nawet mało doświadczeni ogrodnicy. Roślinie wystarczy zapewnić odpowiednie miejsce – powinno być słoneczne i osłonięte przed wiatrem, ale owoce derenia dojrzewają nawet w przejściowym zacienieniu. Dodatkowo dereń jadalny świetnie toleruje każdy rodzaj podłoża, nawet ciężkie gleby. Jest także mrozoodporny, więc idealnie sprawdza się w naszych warunkach klimatycznych. Jeśli interesuje cię także dereń biały jako roślina ozdobna, porady na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.

Nalewka dereniowa: właściwości lecznicze

Nalewka dereniowa cechuje się szeregiem właściwości leczniczych, które wpływają na różnego rodzaju części ciała. Przede wszystkim uważa się, że to świetny lek przeciwgorączkowy i właśnie w ten sposób dereniówka była wykorzystywana przed wiekami w medycynie ludowej. Nalewka z derenia z miodem ma mieć działanie antyseptyczne i antybakteryjne. Same owoce derenia są wartościowym źródłem witaminy C, A i P, dlatego jej niewielkie ilości zalecane są osobom, które mają niedobór tych składników. Dereń to doskonały surowiec na nalewkę.

Zastosowanie nalewki z derenia jadalnego

Nalewka z derenia jadalnego ma mnóstwo zastosowań. Kwaskowaty trunek podaje się w przypadku problemów żołądkowych. Przy kolkach żołądkowych i innych tego typu dolegliwościach układu trawiennego działanie ma sam sok z derenia, jednak w wydaniu z alkoholem także jest skuteczny. Świetnie sprawdza się także w kłopotach trawiennych, ponieważ ma wpływ na przyspieszenie trawienia i metabolizmu. Nalewka z derenia jadalnego jest także środkiem do walki z anemią. Wszystkie przetwory z tego owocu świetnie poprawiają poziom żelaza we krwi i ogólną hemoglobiną.

Dereń jadalny w medycynie ludowej

W medycynie ludowej nalewka z derenia jadalnego była wykorzystywana także w leczeniu podagry, a także przeziębień. Ma działanie przeciwzapalne, dlatego świetnie sprawdza się do leczenia gorączki i różnego rodzaju gryp i przeziębień. Można stosować ją także zapobiegawczo, jako środek na podniesienie odporności i wspieranie organizmu w okresie zwiększonego ryzyka zachorowań na przeziębienie czy grypę.

Dereniówka to smaczny specyfik, który może być traktowany oczywiście także jako trunek na przyjęcia. Ma długą tradycję szlachecką, niejeden przepis liczy sobie kilkaset lat. Nalewkę z derenia robi się także na skalę przemysłową, jednak przetwory zrobione domowymi sposobami mają niezwykły urok i wyjątkowy smak. Więcej ziół i roślin leczniczych zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Dereniówka – najlepszy przepis

Przepis na dereniówkę nie jest szczególnie skomplikowany, nie wymaga także zbyt wielu składników. Wystarczy jeden kg owoców, najlepiej zebranych tuż po przymrozkach, chociaż można je zbierać od lipca do końca października. Do tego należy dodać niewielką ilość (około 5 łyżek) suszonych czarnych jagód (nadadzą miksturze przyjemnego smaku i wyjątkowego koloru), a także około 1 kg cukru. Do takiej proporcji potrzebujesz mniej więcej 1 litr spirytusu.

Owoce, także jagody, opłukuje się dokładnie, w całości wkłada do słoja i zalewa spirytusem. Szklany pojemnik należy przechowywać w ciepłym miejscu i co kilka dni potrząsać. Tak zalane owoce powinny stać w cieple około 4-6 tygodni, po tym czasie spirytus zlewa się. Należy przechowywać go w lodówce. Odsączone owoce należy zasypać całym podanym w przepisie cukrem. Na tym etapie owoce trzyma się tak długo, aż cały cukier się rozpuści, najczęściej trwa to zaledwie kilka dni.

Powstały syrop łączy się z odłożonym wcześniej do lodówki spirytusem i tak powstały roztwór należy odstawić do sklarowania na mniej więcej tydzień. Nalewka może być mętna, należy więc ją przecedzić przed rozlaniem do butelek. Docelowo powinna być przezroczysta i transparentna. Ten przepis zakłada, że butelki powinny leżakować w zimnym miejscu przez około pół roku, zanim zdecydujesz się ją spróbować. Niektórzy dodają sok z pigwy do smaku. Jeśli interesuje cię także dereń kousa jako roślina ozdobna, porady na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.

Nalewka z derenia z miodem

Niektórzy uważają, że najbardziej szlachetna jest nalewka z derenia z miodem. Przepis na nią nie jest bardziej skomplikowany, jednak znawcy zalecają długie macerowanie owoców w spirytusie i są zdania, że swoją prawdziwą moc nalewki uwalniają dopiero po kilku latach leżakowania. Nie wiemy, kto wytrzyma aż tyle, ponieważ nalewka z derenia jadalnego jest po prostu wyśmienita. Jak zrobić taką nalewkę?

1 kg owoców należy zalać 500 ml wódki i 500 ml spirytusu. Po kilku dniach trzymania w chłodnym miejscu i obowiązkowego potrząsania, owoce oddadzą swoją słodycz. Później alkohol jak poprzednio – zlewa się i przechowuje w lodówce. W tym czasie nasączone owoce należy zalać pół litra miodu i także energicznie potrząsać przez około 4-5 dni. Taki syrop należy zlać bardzo dokładnie cedząc przez gazę lub bardzo gęste sitko. Dzięki temu nalewka będzie bardziej klarowna i nie grozi jej mętność, która często charakteryzuje przetwory z miodem.