Nietoperze w Polsce – rodzaje i gatunki

Nietoperze w Polsce to dość duża populacja różnych gatunków. Obecnie szacuje się, że występuje ich aż 26. Polskie nietoperze są przedstawicielami rodziny podkowcowatych i mroczkowatych. Są to niewielkie zwierzęta. Najmniejszym gatunkiem w Polsce jest podkowiec mały. Osiąga maksymalnie 4 cm, a waży do 10 g. To zaskakujące, ale jego rozpiętość skrzydeł może wynosić nawet… 25 cm! Są sześciokrotnie dłuższe, niż jego ciałko. Nieco większe są karlik drobny i karlik malutki – dorastają do 5 cm. Inne nazwy nietoperzy to nocek, mroczek, borowiaczek, gacek i mopek.

Największy nietoperz w Polsce jest już znacznie większy, ale nadal daleko mu do największych przedstawicieli tej rodziny na świecie. To borowiec wielki jego długość ciała wynosi maksymalnie 8 cm, a skrzydła mają nawet 45 cm rozpiętości! Jest to gatunek z rodziny mroczkowatych, i w przeciwieństwie do innych przedstawicieli nietoperzy, poluje w ciągu dnia i można świetnie go zobaczyć. Wszystkie pozostałe polują w nocy i wieczorem albo nad ranem.

Nietoperze żyjące w Polsce – występowanie i zwyczaje

Nietoperze są bardzo popularne w Polsce. Największe skupisko w czasie zimowania znajduje się w Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym w województwie lubuskim. Są tutaj podziemne fortyfikacje, w których na zimę jest około 30 tysięcy nietoperzy w każdym roku. Występowanie obejmuje góry, głownie Karpaty i Sudety oraz wyżynę Krakowsko-Częstochowską. Oczywiście wiele gatunków pojawia się także w innych częściach kraju, są jednak mniej powszechne.

Nietoperze zamieszkują lasy, gdzie chowają się we wszystkich dziuplach i szczelinach oraz jaskiniach. Lubią mieć ciemno i spokojnie, szukają bezpiecznego schronienia, w którym mogą przezimować. Czasami pojawiają się w opuszczonych budynkach, zamieszkują także strychy i piwnice.

Polskie rodzaje nietoperzy są owadożerne. Zjadają komary i muchy, a także chrząszcze, chrabąszcze, mrówki czy pasikoniki. Mogą być odpowiedzią na taki problem jak gąsienice na bukszpanie. Żyjące w Polsce nietoperze są bardzo ważnym elementem ekosystemu, który reguluje liczebność owadów w przyrodzie. Niektóre gatunki potrafią zjeść więcej niż tysiąc owadów dziennie! Nietoperze pochodzące z innych krajów mogą żywić się owocami lub bezkręgowcami albo nawet małymi gryzoniami.

Nietoperze w Polsce pod ochroną

Wszystkie rodzaje nietoperzy są w Polsce objęte ochroną, niektóre gatunki znajdują się na czerwonej liście, czyli tej, która gromadzi zwierzęta zagrożone wyginięciem. To mały i duży podkowiec, nocki i mroczki, mopek oraz borowiec Leisera.

Największym zagrożeniem dla nietoperzy jest niestety człowiek. Zanieczyszczenie środowiska, wycinki lasów oraz bezpośrednie niszczenie kryjówek nietoperzy to tylko początek długiej listy problemów. Zauważa się spore zmiany w liczebności niektórych gatunków ze względu na zmiany klimatyczne. Nietoperze żyjące w Polsce, które wolą chłodniejszą temperaturę obecnie się mniej rozmnażają i naukowcy biją na alarm – z roku na rok jest ich coraz mniej. Ochrona nietoperzy w miastach polega na tworzeniu zimowisk i budek lęgowych, w których nietoperze mogą przetrwać zimę. Największe skupiska nietoperzy są na terenach objętych programem Natura 2000. Sprawdź także ten artykuł: Dokarmianie zwierząt zimą - co robić, a czego unikać? Poradnik.

Co zrobić, jeśli spotkasz nietoperza?

Nietoperzy absolutnie nie należy się bać, trzeba tylko zachować ostrożność i nie wchodzić im w drogę. Nie są to, wbrew powszechnemu przekonaniu, krwiożercze wampiry, które chcą ugryźć człowieka. Niemniej są to dzikie zwierzęta, które mogą zaatakować. Ugryzienia przez nietoperze zdarzają się bardzo rzadko, ale w takim przypadku niezwłocznie trzeba jechać do lekarza lub na Szpitalny Oddział Ratunkowy.

Nietoperze mogą być zarażone wścieklizną. Badania w połowie XX wieku wykazały, że w okolicach Krakowa, Gdańska, Kętrzyna i Warszawy wśród populacji nietoperzy pojawiła się wścieklizna. Obecnie nie prowadzi się takich badań, ale lepiej dmuchać na zimne i w razie niebezpiecznej sytuacji od razu jechać do szpitala. Obecnie wścieklizna nie jest zagrażającą chorobą, stosuje się zastrzyki, które szybko radzą sobie z tego rodzaju problemami.

Nietoperze najczęściej można spotkać na strychach i w piwnicach. Chronią się tam jesienią, by przetrwać okres zimowy. Zapadają w sen. Największym problemem jest ich wybudzenie z zimowego snu – raz zbudzone już nie zasną. To dla nich wyrok, zimą nie ma pożywienia, więc najprawdopodobniej czeka je śmierć głodowa. Zabijanie i usuwanie nietoperzy jest niezgodne z prawem, zwierzęta znajdują się pod ochroną. Jeśli spotkasz je na strychu czy w nieuczęszczanych piwnicach zimą, zostaw je w spokoju.  Nie stosuj także takich metod jak żywołapka na myszy czy odstraszanie dźwiękami. Na wiosnę, kiedy się zbudzą, najprawdopodobniej wylecą. Wtedy warto zabezpieczyć miejsce, by znów nie pojawiały się na zimę.

ikona podziel się Przekaż dalej