Nowalijki wiosenne w przydomowym ogrodzie – uprawa, pielęgnacja, terminy sadzenia

Wiosenne nowalijki

Młode warzywa – co się do nich zalicza?

Mianem nowalijek określamy wszystkie wczesne warzywa, które są gotowe do zbiorów zaraz po sezonie zimowym. Jest to prawdziwa bomba witaminowa, szczególnie po jałowym okresie zimy, w którym zajadamy się przetworami ze słoików, mrożonkami lub kupnymi warzywami. Nowalijkami nazwiemy również młode warzywa, które jeszcze nie osiągnęły swoich dojrzałych rozmiarów. Przez to jednak często są bardziej smaczne i aromatyczne.

Wśród wiosennych nowalijek wymienimy przede wszystkim rzodkiewkę, szczypiorek, sałatę, młodą marchewkę, kapustę, natkę pietruszki, pomidora, rzeżuchę, ogórka, cebulę, botwinkę, zielony groszek czy też kalarepę. Oczywiście takich warzyw oraz ziół może być więcej, wszystko zależy od naszych możliwości związanych z uprawą, a także dostępem do nasion dających nam rzadkie odmiany warzyw. A może zainteresuje cię także artykuł o uprawie kalarepy w ogrodzie?

Nowalijki - uprawa w ogrodzie, w szklarni lub na parapecie

Istnieje pełna dowolność, jeżeli chodzi o uprawę nowalijek. Wszystko zależy od naszych predyspozycji, miejsca, a także oczekiwań co do wielkości zbiorów. Większość warzyw bez problemu możemy uprawiać w domu, na parapecie lub na balkonie. Jednak wtedy możemy spodziewać się ograniczonego miejsca, przez co zbiory nie będą zbyt okazałe. Najczęściej w domu możemy zasadzić szczypiorek, rzodkiewkę, natkę pietruszki, rzeżuchę, różnego rodzaju zioła, czy też sałatę.

Na pewno najlepsze efekty uzyskamy w szklarni lub w specjalnych tunelach. Wiosenne nowalijki, w takich miejscach są wyjątkowo odporne, na niesprzyjające jeszcze warunki pogodowe. Należy wspomnieć o tym, że coraz częściej wysiew warzyw do gruntu jest opóźniony przez częste przymrozki, nawiedzające naszą strefę klimatyczną nawet późną wiosną. Wiele z nich jest nieodpornych na gwałtowne spadki temperatury. Natomiast uprawa w szklarni jest zdecydowanie bezpieczniejsza i przynosząca bardzo owocne zbiory.

Innym pomysłem może okazać się specjalna skrzynia na nowalijki. Jest to drewniana skrzynia na specjalnym podwyższeniu, którą możemy ustawić zarówno w ogrodzie, jak i również na tarasie. Dzięki temu nasiona są chronione przed przygruntowymi przymrozkami. Ich okres wegetacyjny stanowczo się wydłuża, jednocześnie dając nam wcześniejsze zbiory niż bezpośrednio z gruntu. Dodatkową zaletą, jaką posiada skrzynia na nowalijki, jest jeszcze lepsza ochrona przed różnymi chorobami, a także szkodnikami, takimi jak ślimaki lub gąsienice. Sprawdź także ten artykuł o uprawie cukinii w ogrodzie.

Nowalijki wiosenne a zdrowe odżywianie

Nowalijki, czyli wiosenne warzywa warto jeść ze względu na wartości odżywcze. Wiosenne nowalijki przez wielu specjalistów uznawane są za najzdrowsze warzywa w całym sezonie. Młode warzywa mają mieć największą kumulację witamin, mikroelementów oraz innych składników odżywczych. Jednak pojawiają się także głosy, że korzystając z nowalijek, narażamy się na niebezpieczeństwo zajadania warzyw o najwyższym stężeniu metali ciężkich, a także innych niesprzyjających nam pierwiastków.

Na pewno wszystko zależy od tego, w jakim miejscu zamierzamy uprawiać warzywa. Ich uprawa w domu lub w przydomowym ogródku, z dala od różnych ośrodków przemysłowych, dróg szybkiego ruchu, nie powinna stanowić takiego zagrożenia. Oczywiście trzeba liczyć się, że podłoże w naszym ogrodzie ze względu na kwaśne deszcze, smog oraz inne zagrożenia ekologiczne jest skażona metalami ciężkimi. W takim przypadku bezpieczniej będzie, jeżeli wczesne uprawy faktycznie przeniesiemy do domu.

Nowalijki - co jeszcze warto wiedzieć?

Terminy wysiewów i sadzenia nowalijek

Warto zapoznać się z ogólnym kalendarzem wysiewu warzyw do gruntu. Oczywiście należy pamiętać o tym, że praktycznie każde warzywo posiada swoją wczesną, jak i również późniejszą odmianę. Przy uprawie nowalijek, powinny nas zainteresować wcześniejsze odmiany.

Poniżej przedstawimy miesiące, w których możemy dokonać pierwszego wysiewu warzyw:

• Szczypiorek – od marca do kwietnia
• Szpinak – od marca do kwietnia
• Sałata – w kwietniu
• Rzodkiewka – od marca do września
• Roszponka – od marca do kwietnia
• Por – od marca do kwietnia
• Pietruszka korzeniowa - od marca do kwietnia
• Marchew – od marca do czerwca - A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie marchwi?
• Koper – od marca do września
• Kapusta – od kwietnia do czerwca
• Jarmuż – od marca do kwietnia
• Groch – od marca do kwietnia
• Fasola szparagowa – od końca kwietnia do lipca
• Cebula zwyczajna – od marca do kwietnia
• Burak liściowy – od kwietnia do czerwca
• Bób – od marca do kwietnia

Wiosenne nowalijki – uprawa

Jeżeli dysponujemy tunelem foliowym lub szklarnią, to często wysiew warzyw jest możliwy znacznie wcześniej. Wtedy swoją uprawę rozpoczynamy od przygotowania doniczek pod rozsady. Większość nasion możemy namoczyć w letniej gazie, tak by wypuściły kiełki. Takie rozwiązanie najlepiej sprawdzi się w przypadku większych nasion, takich warzyw jak pomidor, dynia, cukinia, kabaczek, groch, fasola. W innym przypadku sprawdzi się po prostu wysiew do doniczki. Gdy pojawią się pierwsze sadzonki o wysokości do kilku centymetrów, wtedy możemy przejść do rozsady. W zależności od warunków pogodowych rozsadę wykonujemy już bezpośrednio do gruntu bądź do większych doniczek.

Dużym ułatwieniem jest to, iż wiosenne nowalijki posiadają wszystkie cenne informacje na opakowaniach nasion. Dotyczą one nie tylko terminu wysiewu, ale również wielkości rozstawy, czy też stanowiska, które powinniśmy konkretnej odmianie zapewnić. Nowalijki sadzimy do wcześniej przekopanej oraz spulchnionej gleby, zasilonej nawozem wieloskładnikowym.

Nowalijki – pielęgnacja

Pielęgnacja nowalijek wbrew pozorom nie jest aż tak skomplikowana. Chociaż przy większych uprawach może wydawać się dość pracochłonna. Na pewno należy pamiętać o regularnym podlewaniu swoich upraw. Szczególnie jeżeli wiosenne nowalijki narażone są na suszę. Dodatkowo musimy regularnie plewić wszystkie grządki. Chwasty bardzo lubią zajmować niepożądane przez nas stanowiska. Niewyrywanie ich doprowadzi do stłamszenia naszej uprawy.