Odmiany truskawek w Polsce, czyli truskawka truskawce nierówna
Najsmaczniejsze są truskawki zrywane bezpośrednio z krzaczków. Na powstanie tej rośliny złożyły się dwa gatunki… poziomek. Warto podkreślić, że Polska zaliczana jest do światowych potentatów w uprawie tych owoców. Odmiany truskawek na działkę należy dobierać przede wszystkim w zależności od okresu owocowania. Wyróżniamy pod tym względem wczesne i późne odmiany oraz odmiany powtarzające owocowanie – tak zwane truskawki całoroczne.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o truskawkach.
Odmiany truskawek a odporność na choroby
Niebezpieczne są dla nich suche, gorące albo deszczowe lata i mroźne bezśnieżne zimy. Najwięcej szkody wyrządzają jednak wiosenne przymrozki, gdyż kwiaty truskawek łatwo przemarzają. Wybierając odmiany truskawek na działkę, warto wziąć pod uwagę również ich odporność na choroby. Z tego względu nie powinno się sadzić tych roślin tam, gdzie rosły takie gatunki, jak pomidory, ziemniaki, maliny, kalafiory i kapusta, gdyż groźne grzyby od nich pochodzące atakują korzenie truskawek.
Jedną z częstszych chorób truskawek jest szara pleśń. Pierwszą jej oznaką jest szary nalot na liściach, a porażone miejsca przebarwiają się na brązowo i zasychają. Objawy szarej pleśni występują najczęściej na pąkach i owocach, natomiast bardzo rzadko na liściach. Zakażone chorobą pąki, a potem także kwiaty, brunatnieją i obumierają. Jednak najbardziej charakterystyczne objawy choroby obserwuje się na owocach. Tworzą się na nich brązowe plamy, która szybko się rozrastają. Później, na dojrzewających już truskawkach, widać charakterystyczne, podobne do zgnieceń uszkodzenia. Owoce gniją, a na ich zniszczonej tkance pojawia się obfity puszysty szary nalot, z którego osypuje się brunatny pył - zarodniki grzyba. Choroba rozprzestrzenia się szybko w porze deszczowej. Z licznych odmian truskawek najbardziej odporna na szarą pleśń jest elsanta, polka i honeoye, z kolei niezbyt odporne są odmiany onebor, kent i senga sengana.
Ponieważ sadzonki truskawek są często porażone przez choroby i szkodniki wywołane przez różne rodzaje grzybów, o rośliny trzeba dbać również po sezonie. Dlatego po zakończeniu owocowania powinno się truskawki skosić na wysokości około pięciu centymetrów nad ziemią. Zabieg ten wykonujemy dość wcześnie po owocowaniu, do dwóch tygodni po zbiorze. Rośliny muszą bowiem wytworzyć liście do zimy, by chroniły krzaki przed przemarznięciem. Nie powinno się kosić truskawek zbyt nisko, by nie uszkodzić wierzchołków koron, na których będą formować się kwiaty. Potem trzeba liście dokładnie wygrabić i spalić. Po skoszeniu truskawki nawozimy. Zabieg ten ma sprzyjać szybkiemu odrastaniu liści i intensywnemu krzewieniu się roślin. Sprawdź także, jak uprawiać truskawki w ogrodzie, czyli przeczytaj ten artykuł z poradami na temat sadzenia truskawek.
Truskawka - różnorodność odmian w uprawie
Owoce te zawierają dość duże ilości cukrów (zwłaszcza odmiany truskawek słodkich), kwasy organiczne, garbniki, związki mineralne (żelazo, fosfor, wapń, mangan, kobalt) oraz witaminy. A mogą być uprawiane na terenie całego kraju i charakteryzuje je duże bogactwo odmian - naliczono ich ponad dwa tysiące. Odmiany truskawek różnią się między sobą wielkością owoców, smakiem, trwałością i terminem dojrzewania. Właściwie dobrane rodzaje i odmiany tych roślin dają możliwość racjonalnego zarządzania uprawą.
Wybierając sadzonki truskawek do uprawy, warto wziąć pod uwagę termin dojrzewania owoców i postawić jednocześnie na wczesne oraz późne odmiany. Zróżnicowane pod względem pory sadzenia rodzaje truskawek pozwalają bowiem na uprawę tych owoców przez cały sezon wegetacyjny. Różnica między początkiem zbiorów wyznaczonych przez wczesne i późne odmiany wynosi na ogół dwa, trzy tygodnie. Dlatego warto działkę z odmianami tradycyjnymi uzupełnić dodatkowo o truskawki powtarzające owocowanie, przedłużając tym samym smak lata do późnej jesieni.
Wczesne i późne rodzaje truskawek
Sezon na truskawki rozpoczynają wczesne odmiany, takie jak honeoye, kama, flair, kent, anita, daroyal, asia czy rumba. Zaczynają one owocować zazwyczaj w połowie czerwca. Jedna z wczesnych odmian deserowych, honeoye, rodzi smaczne duże truskawki i jest odporna na szarą pleśń. Odmiany wczesne można wiosną dodatkowo przykryć agrowłókniną, przyspieszając w ten sposób dojrzewanie i chroniąc przed przymrozkami.
Z kolei średnio wczesne odmiany to elsanta, kimberley, dukat, elkat i ambrozja. Ambrozja zaliczana jest do truskawek deserowych o swoistym poziomkowym smaku. Charakterystyczną cechą tej odmiany truskawek słodkich są wydłużone owoce o sopelkowym kształcie. Bardzo duże truskawki rodzi krajowa odmiana alioth. Smaczne i duże truskawki wydaje też amarant niwa.
Późne odmiany truskawek to przede wszystkim senga sengana, alfa, vikat, pandora, centauri i inne. Senga sengana to truskawka bardzo aromatyczna, odporna na mączniaka wywołanego przez gatunki grzybów z rzędu mączniakowców, a także na choroby systemu korzeniowego. Polecana jest w szczególności na przetwory i kompoty. Odporna na mączniaka jest też późna truskawka deserowa florence. Florence ma duże, trwałe owoce. Bardzo duże truskawki rodzi też późna bogota. Średnio późna jest odmiana truskawek przemysłowych polka. Jest ona bardzo odporna na mróz i na choroby, w tym na mączniaka prawdziwego. Późne odmiany truskawek mają tę zaletę, że omijają je wiosenne przymrozki, jednak czekanie na te owoce znacznie się dłuży. A może zainteresuje cię także ten artykuł z przepisami na przetwory z truskawek?
Truskawka powtarzająca owocowanie w uprawie
Truskawka powtarzająca owocowanie - charakterystyka
Oprócz tradycyjnych, owocujących jeden raz w ciągu roku, znane są także odmiany truskawek powtarzających owocowanie. Wyróżniają je wyraźnie zaznaczone dwa okresy owocowania: letni i jesienny. Okres owocowania odmian powtarzających jest dłuższy niż odmian tradycyjnych. W warunkach sprzyjającej pogody trwa on do pierwszych przymrozków.
Drugie owocowanie rozpoczyna się kilka tygodni po pierwszych zbiorach. Przy powtórnym kwitnieniu kwiaty tworzą się na roślinach matecznych lub na sadzonkach formujących się na rozłogach, albo równocześnie na roślinach matecznych i na rozłogach. Cechą charakterystyczną jest występowanie jednocześnie na roślinach kwiatowych pączków, kwiatów i dojrzewających owoców. Powtórne owocowanie jest zazwyczaj bardziej obfite niż pierwsze, zwłaszcza gdy oberwiemy pierwsze kwiaty rozwijające się wiosną (i odwrotnie). Warto usunąć też kwiaty rozwijające się w drugiej połowie września. Bez tego rośliny wytworzą mało sadzonek do rozmnożenia.
Odmiany truskawek powtarzających owocowanie odznaczają się zazwyczaj mniejszą siłą wzrostu i dotyczy to zarówno części nadziemnej, jak i korzeni. Wpływa na ten fakt obfitość owocowania, a także ciągłość procesów tworzenia się pączków, rozwoju kwiatów oraz dojrzewania owoców. Odmiany truskawek powtarzające owocowanie są ponadto dość wymagające i wrażliwe na niekorzystną pogodę, a przede wszystkim bardziej narażone zimą na wymarzanie. Potrzebują więc bardziej starannej pielęgnacji, w tym podlewania i nawożenia i przede wszystkim żyznej ziemi. Warto je więc okryć, ale dopiero po pierwszych przymrozkach, na przykład ściółką ze słomy.
Odmiany truskawek powtarzających owocowanie
Na działkę poleca się zazwyczaj następujące odmiany truskawek powtarzających owocowanie: geneva, rabunda, ostara, revada, gento, sonjana czy hummi. Na uwagę zasługuje niemiecka odmiana sonjana, nazywana również oliwską truskawką pnącą. Wytwarza ona bardzo długie rozłogi z rozetami, na których rozwijają się kwiaty i zawiązują owoce. Rozłogi te można rozpinać na podporach i sadzić w wiszących koszach. Niektóre odmiany truskawek powtarzające owocowanie, na przykład geneva, rabunda i ostara nie wytwarzają wielu rozłóg.
Ostara to odmiana silnych roślin rozpoczynających powtórne owocowanie dość wcześnie. Kwitnie ona bardzo obficie, zarówno wiosną jak i jesienią. Nie jest jednak odporna na szarą pleśń i choroby systemu korzeniowego wywołane przez specyficzne gatunki patogenów. Z kolei odporna na szarą pleśń, ale wrażliwa na białą plamistość liści jest odmiana bolero o jędrnych i smacznych owocach. Natomiast odporna na choroby systemu korzeniowego, a wrażliwa na białą plamistość liści jest odmiana evita o lekko kwaskowatych owocach. Evita owocuje aż do późnej jesieni, podobnie jak odporna na choroby, rodząca duże truskawki portola. Przez siedem miesięcy, w czterech fazach, owocuje amerykańska truskawka san andreas. Powtarza owocowanie również nowa polska odmiana truskawek deserowych i przemysłowych malling opal, umiarkowanie odporna na mączniaka prawdziwego.
Początek truskawkom dały dwa gatunki poziomek. Swoją ogromną popularność truskawki zdobyły obfitym plonowaniem, smacznymi owocami, łatwą uprawą i bogactwem odmian. Uprawiając rodzaje o różnej porze dojrzewania świeże owoce można zbierać przez kilka tygodni w roku. Wczesne odmiany wykorzystuje się zazwyczaj do konsumpcji, ale już późne odmiany truskawek są zazwyczaj przerabiane na przetwory. Są też truskawki całoroczne, które cieszą smakoszy przez długi okres czasu. A które z nich są najsmaczniejsze? Prawdopodobnie to kwestia indywidualnego gustu i kubków smakowych.
Literatura:
- Chihura P., Soczyste truskawki. „Mam Ogród” 2014 nr 4, s. 42.
- Gudarowska E., Truskawki na bis. „Działkowiec” 2014 nr 8, s. 46-47.
- Król K., Zadbajmy o truskawki. „Działkowiec” 2010 nr 6, s. 49-50.
- Król-Dyrek K., Sadzimy truskawki. „Działkowiec” 2015 nr 9, s. 38-39.
- Truskawki pełne słodyczy. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 4, s. 66-69.
- Żurowicz E., Truskawki przez całe lato. „Działkowiec” 1987 nr 27 s. 32.