Paproć

Paproć - opis, występowanie, uprawa w domu i w ogrodzie, porady

Paproć to jedna z najpopularniejszych roślin uprawianych w ogrodach i w domach, jako rośliny ozdobne. Często można je również spotkać w lasach, w których rosną dziko. Część tych roślin jest mrozoodporna, jednak nie wszystkie. Paprocie hodowane w domach najczęściej są gatunkami preferującymi wyższe temperatury, które nie są przygotowane na zimowanie w warunkach zewnętrznych.

Paproć domowa- uprawa i rozmnażanie

Paproć to roślina naczyniowa rosnąca na siedliskach podmokłych, w obszarach górskich i na średnich wysokościach. Roślina ta z reguły potrzebuje terenów żyznych i podmokłych do rozwoju, ale niektóre odmiany poradzą sobie również glebach gliniastych.

W naszych domach bardzo często spotkać można paprocie egzotyczne, które stanowią ozdobę naszych pomieszczeń. Uprawa paproci w domu nie jest zbyt trudna, dlatego te rośliny bardzo często pojawiają się w centralnych częściach pomieszczeń i stanowią ich główną ozdobę. Nabywając paproć domową, należy pamiętać o zapewnieniu jej dogodnych warunków, czyli o wyborze ziemi dla paproci. Jeśli nie mamy dostępu do odpowiedniej gleby, musimy zadbać o przepuszczalne podłoże i odpowiednie nawożenie rośliny.

Paprocie egzotyczne są roślinami cieniolubnymi, dlatego nie należy ich stawiać w pomieszczeniach silnie ogrzewanych przez promienie słoneczne. Mogą stać w pomieszczeniach jasnych, jednak zdecydowanie gorzej będą rosły w pokojach usytuowane po stronie południowej. Optymalną temperaturę dla paproci domowych jest 20 stopni. Hodując paprocie, należy pamiętać również o tym, że rośliny te nie lubią przeciągów. Dlatego warto znaleźć im miejsce z dala od okna.

Do zabiegów pielęgnacyjnych z pewnością możemy zaliczyć częste podlewanie, które zapewni wilgotność podłoża, a także nawożenie paproci nawozem do roślin zielonych, którym można zasilać roślinę raz na 2 tygodnie w okresie wiosenno-letnim.

Paproć domowa rozmnażana jest przez podział sadzonki. Nowe sadzonki sadzimy w żyznej i wilgotnej ziemi, w mniejszych doniczkach dostosowanych do wielkości systemu korzeniowego. Nigdy nie sadzimy małych sadzonek do dużych donic.

Uprawa i rozmnażanie paproci ogrodowych

Bardzo chętnie uprawiana w ogrodzie rośliną jest paproć, która nie wymaga praktycznie żadnych zabiegów i potrafi dostosować się do większości panujących warunków. Paproć jest doskonałą rośliną do obsadzenia stanowisk wilgotnych i zacienionych. Dobrze poradzi sobie w otoczeniu drzew iglastych, ale nie tylko. Najlepszą ziemią dla paproci jest gleba próchnicza i żyzna.

Paprocie bardzo lubią wodę, dlatego podłoże powinno ją zatrzymywać tak, aby roślina mogła swobodnie korzystać z dostępności życiodajnego płynu. Pomóc w tym może obsypanie paproci korą drzewną, której zadaniem jest utrzymanie wilgotności gleby, a przy okazji ochroni płytki system korzeniowy. Z biegiem czasu kora zmieni się w próchnicę korzystną dla odżywienia paproci. Liście paproci pełnią rolę magazynująca wodę i zabezpieczają rośliny przed przemarzaniem.

Rozmnażanie paproci występuje z wysiewu zarodników, które znajdują się na spodzie liści. Każdej wiosny możemy również podzielić roślinę. Dzięki temu uzyskamy nowe sadzonki. Podziału paproci ogrodowej możemy dokonać również jesienią ważne, aby zrobić to w okresie, który będzie w miarę wilgotny i pozwoli roślinie na zaadaptowanie się w nowym miejscu przed nadejściem zimy.

W przypadku okresowej suszy warto pamiętać o tym, jak ważne w uprawie tej rośliny jest podlewanie. Paprocie ogrodowe, choć mogą pobierać wodę z gruntu, mają płytki system korzeniowy, który uniemożliwia im głębokie pobieranie wody.

Gdzie umieścić paprocie domowe?

Wiele osób zastanawia się, jaki w jakim miejscu najlepiej umieścić w paprocie, tak aby czuły się one jak najlepiej, a do tego wyglądały imponująco. Paprocie to rośliny, które lubią wilgoć zarówno w podłożu, jaki i w powietrzu, dlatego doskonale poradzą sobie w takich pomieszczeniach jak łazienka i kuchnia.

Jeśli jednak przygotowanym stanowiskiem dla rośliny jest miejsce w suchym pomieszczeniu, warto pomyśleć o jej stałym nawodnieniu. Paproć doniczkowa może zostać umieszczona w większej osłonie, do której nalewać będziemy wodę. Stworzy to imitację wilgotnych warunków lubianych przez paprocie, ponieważ woda będzie miała szansę odparować i z zewnątrz nawodnić roślinę. Warto jednak wypełnić osłonę kamykami, które zapobiegną gniciu korzeni. Korzystając z tych zaleceń, można ustawić paproć praktycznie w dowolnym miejscu, które nie będzie zbytnio nasłonecznione.

Właściwości i zastosowanie paproci

Paproć to roślina posiadająca wiele prozdrowotnych właściwości. Można stosować ją jako środek wykrztuśny, uspokajający, przeciwpasożytniczy, przeciwzapalny, moczopędny i przeczyszczający. Paproć ma działanie antybiotyczne i tonizujące. Sporządzony napar z tej rośliny może mieć działanie przeciwbólowe. Roślina ta jest używana przy leczeniu różnych chorób między innymi gruźlicy, impotencji, depresji, a nawet zapalenia pęcherza.

Właściwości lecznicze mają nie tylko liście paproci, ale też korzenie. Wywar z korzeni paproci jest doskonałym środkiem uspokajającym i wspomagającym leczenie  chorób reumatycznych. Napar z liści paproci ma korzystny wpływ na procesy trawienne, zapobiega powstawaniu wzdęć i kolek.

Niestety nie wszystkie gatunki paproci mają takie właściwości. Korzystny wpływ na zdrowie ma paproć zwyczajna, chętnie uprawiana na cienistych rabatach i często pojawiająca się w lasach.

Ciekawe gatunki paproci doniczkowych warte uwagi

W uprawie domowej wdzięcznymi okazami jest kilka odmian, które mogą stanowić fantastyczną ozdobę pomieszczeń. Niektóre z nich są bardziej wymagające inne mniej, jednak każda z nich jest warta poświęconego czasu na pielęgnację.

• Adiantum, niekropień - to niewielka paprotka rosnąca w doniczce, która osiąga maksymalnie 40 cm wysokości. Ma jasnozielone liście kształtem przypominające liście miłorzębu. Odmiana ta zaskoczyć może bardzo szybkim wzrostem, ponieważ w ciągu jednego roku potrafi podwoić swoje rozmiary. Niestety odmiana ta ma tendencję do więdnięcia i usychania. Nie lubi zmian stanowiska i często po przyniesieniu jej do domu, traci swoje bujne liście. Żeby uratować roślinę, warto ją przyciąć i uzbroić się w cierpliwość aż liście odrosną.
• Nefrolepis wysoki - najpopularniejszym gatunkiem jest Nefrolepis, który najczęściej można spotkać w mieszkaniach. Paproć ta posiada odmiany o błyszczących liściach, karbowanych, a także karbowanych i powycinanych. Ta paproć doniczkowa jest wrażliwą rośliną, która nie toleruje suchego powietrza, dymu papierosowego, ani przeciągów.  Lubi pomieszczenia jasne o rozproszonym świetle. W ciągu lata wymaga regularnego podlewania nawet co 3 dni, a zimą należy ją podlewać raz w tygodniu.
• Ciemnotka okrągłolistna - pochodzi z Nowej Zelandii i porasta wapienne skały znajdujące się w runie leśnym. Jej liście są okrągłe w kolorze ciemnozielonym. Osadzone są naprzemiennie po obu stronach liścia. Osiąga niewiele, bo maksymalnie 30 cm wysokości, a liście mają długość około 50 cm. Jej dużą zaletą jest wytrzymałość na bezpośredni wpływ promieni słonecznych i na brak wilgotnego powietrza. W przeciwieństwie do innych paproci hodowanych w doniczce ciemnotka lepiej znosi niewielkie przesuszenie gleby niż  zbyt wilgotną ziemię.

Kupując paprocie domowe, warto wybierać odmiany, które nie przysporzy zbyt wielu kłopotów i nie zniechęcą do uprawy tych pięknych i okazałych roślin.

Kwiat paproci- ciekawostki

Wiele legend i mitów rozsławia piękny kwiat paproci, który zakwita raz w roku. Prawda może wydać się szokująca ponieważ paproć nie kwitnie, a wszystkie wyobrażenia o tym, jak wygląda jej kwiat, wzięte zostały z ludowych przekazów.

Paproć doniczkowa, ani paproć ogrodowa nie zakwita, a przez to nie może wytworzyć owoców, ani nasion, które mogłyby doprowadzić do jej rozmnożenia. Mimo to przetrwała setki tysięcy lat, ponieważ jej liście wyposażone są w zarodniki, dzięki którym każdego roku w obrębie dorosłej rośliny pojawiają się nowe młodsze okazy.

Paprocie tworzą najstarszą grupę roślin porastających ziemię. W naturze można spotkać je niemal na każdym kontynencie. Ilość gatunków może przyprawić o zawrót głowy. Szacuje się, że jest ich około 10 000. Nic, więc dziwnego, że część z nich trafiła pod dachy domów. Każda paprotka doniczkowa jest ciekawą ozdobą wnętrza. Już to sprawia, że warto dowiedzieć się jak uprawiać i jak pielęgnować tę roślinę.

Paprotka w domu

Paprocie tworzą ogromną grupę roślin. Porastają w zasadzie wszystkie kontynenty i to już świadczy o ich niezwykłości. Większość gatunków ma krótkie, płożące pędy, na których rozwijają się pierzaste liście. Czasem mogą być też pojedyncze.  

Paproć leśna najczęściej rośnie w strefach o umiarkowanym klimacie. Najbardziej lubi wilgotne i zacienione lasy. W Polsce dziko występują dwie odmiany, paprotka przejściowa oraz zwyczajna. W naszym kraju najliczniej rozwija się ta druga. Porasta też tereny Azji i Ameryki Północnej. Maksymalnie dorasta do 60 cm wysokości. Co ważne nie uprawia się jej w doniczce. Na szczęście w domach i mieszkaniach możliwa jest hodowla innych gatunków.

Najczęściej uprawiana paprotka doniczkowa to nefrolepis wysoki. Pochodzi z Ameryki Południowej i może osiągać naprawdę spore rozmiary. Prawidłowo pielęgnowana wytworzy piękne, pierzaste liście sięgające 50 cm długości. Nefrolepis reprezentuje paprocie w doniczce, które mają zdolność oczyszczania powietrza. Usuwa szkodliwe substancje takie jak formaldehyd i ksylen. Ponadto jest przyjemna w uprawie i łatwo dostępna. Kolejny na liście jest niekropień, który jest rzadziej wybierany od nefrolepisa. Dorasta do 30-40 cm wysokości i wytwarza drobne, jasnozielone listki. Ta paproć leśna odznacza się szybkim wzrostem. Jeśli nie będzie prawidłowo pielęgnowana szybko uschnie.

Następne miejsce na liście zajmuje paprotka doniczkowa o nazwie flebodium złociste. Liście tej rośliny są mocno powcinane, lecz najważniejsza jest ich barwa. Przybierają ciekawy, niebieskozielony kolor. Flebodium szybko się rozrasta, dlatego też pielęgnacja paprotki polega między innymi na corocznym przesadzaniu. Paprotka w domu umieszczona w doniczce może też pochodzić z rejonów Azji i Australii. Właśnie taką rośliną jest płaskla łosioroga znana też, jako łosie rogi. Ta paproć leśna ma liście przybierające kształt poroża. Mogą dorastać nawet do metra wysokości. Równie ciekawe są różne odmiany orliczki, są to paprocie mające biało-zielone liście. Po wymienieniu popularnych odmian odpowiemy na pytanie jak pielęgnować rośliny i jak wygląda podlewanie paprotki.

Paprotka doniczkowa – wymagania uprawowe

Paprotka w domu rosnąca w doniczce ma pewne wymaganie, które trzeba spełnić by hodowla się powiodła. Po pierwsze musi być ustawiona na odpowiednim stanowisku. Powinno być to miejsce półcieniste, do którego docierają rozproszone promienie słoneczne. Liście paproci nie mogą być wystawione na bezpośrednie działanie słońca. Może to, bowiem doprowadzić do poparzeń tkanki. Ważna jest też temperatura panująca w pomieszczeniu. Różne gatunki mają w tym względzie indywidualne wymagania. Można jednak podać uśredniony przedział. Paproć leśna czy jakakolwiek inna w okresie wegetacji najlepiej się czuje w temperaturze 18-25°C. W czasie zimowego spoczynku ta wartość powinna być niższa. Najlepsza temperatura to około 15-18°C.

Hodowla paproci wymaga też zapewnienia roślinie odpowiedniego podłoża. Tylko wtedy będzie miała dobre warunki do wzrostu. Paprotka w domu najbardziej lubi glebę żyzną i przepuszczalną. Ważne też by ziemia miała lekko kwaśny odczyn. Dobrze się tu sprawdza torf przemieszany z korą z drzew iglastych. Jednakże nie zawsze mamy możliwość przygotowania takiej mieszanki. Na szczęście jest jeszcze jedna, znacznie prostsza możliwość. By zapewnić paprotce optymalne warunki do rozwoju wystarczy kupić gotową ziemię ogrodniczą. Przygotowaną specjalnie z myślą o tego typu roślinach.

Pielęgnacja paprotki – nawożenie i podlewanie paprotki

Wiemy już, jakie warunki trzeba spełnić by hodowla paprotki mogła mieć szanse powodzenia. Teraz trzeba odpowiedzieć na pytanie jak pielęgnować te rośliny. Pierwszym ważnym zabiegiem jest podlewanie paprotki. Niezależnie od odmiany, każda tego typu roślina lubi wilgoć i nie toleruje przesuszenia. Z drugiej strony nie można dopuścić by stała w wodzie. Dlatego też w doniczce musi znajdować się warstwa drenażu. Samo podlewanie paprotki należy przeprowadzać, co 2-3 dni z wykorzystaniem miękkiej wody. Tak by ziemia była stale lekko wilgotna. W okresie spoczynku rośliny podlewanie należy ograniczyć. Ważna jest też pielęgnacja paprotki w formie regularnego zraszania.

To nadal nie wszystkie informacje dotyczące tego jak pielęgnować domową paproć. Bardzo istotną czynnością jest jej regularne nawożenie. Zazwyczaj wykonuje się je w okresie od marca do sierpnia. Służą do tego specjalne nawozy, przystosowane do potrzeb interesującej nas rośliny. Nawożenie to bardzo ważna czynność, z której składa się pielęgnacja paprotki. Nie można jednak przesadzać z częstotliwością. Zasilenie rośliny wystarczy przeprowadzać raz w miesiącu. W zimie, czyli okresie spoczynku trzeba jeszcze bardziej ograniczyć ten zabieg. Prawidłowo prowadzona pielęgnacja paprotki ograniczy rozwój chorób atakujących rośliny.

Paprocie ogrodowe to rośliny nadające się do posadzenia w miejscach zacienionych, w naszych przydomowych ogrodach. W każdym ogrodzie takie miejsce na pewno się znajduje. Przypominają nam klimat lasu i wprowadzają nastrój pewnej tajemniczości. Ozdobią ogród przez wiele lat. Ich odmian jest mnóstwo, dlatego na pewno każdy znajdzie coś dla siebie. Piękno paproci to rozmaitość kształtów i wielkości liści.

Paprocie ogrodowe – wymagania i uprawa

Co warto wiedzieć decydując się na zakup jednej z odmian paproci ogrodowych? Należy znać jej wymagania. Większość odmian paproci ogrodowych preferuje zacienione miejsca, ale np. pióropusznik strusi jeszcze lepiej będzie czuł się w pobliżu wody (np. oczka wodnego, stawu), gdzie podłoże jest dodatkowo wilgotne. Niektóre (np. z gatunku adianta, zanokcica skalna) mogą rosnąć w gorących i dość suchych miejscach, typu ogródki skalne.

Paprocie ogrodowe tolerują niemal każdy rodzaj gleby. Najlepsze będzie podłoże zasobne w próchnicę, gdyż będzie dobrze zatrzymywało wilgoć. Jednak są pewne odmiany np. nerecznica czy długosz królewski lubiące odczyn kwaśny gleby. Zaś wymagania takie jak podłoże wapienne o zasadowym odczynie potrzebują np. języcznik zwyczajny. Do posadzenia pod drzewami sprawdzą się okazalsze odmiany paprotek ogrodowych np. pióropusznik strusi, nerecznica samcza.

Gatunki paproci ogrodowych rosnące w Polsce są przygotowane do zimowania. Gatunki ozdobne pochodzące z cieplejszych rejonów wymagają większej opieki i pielęgnacji. Najwrażliwsze to m.in. wietlica uszkowata, śledzionka skalna. Te okrywa się na zimę gałązkami roślin iglastych lub suchymi liśćmi.

Podlewanie paproci ogrodowych jest konieczne w czasie dłuższych okresów bez deszczu. Wiosną warto je nawozić preparatem specjalnie przygotowanym dla paproci. Jeśli chodzi o przycinanie to robi się to jesienią. Usuwa się wówczas pożółkłe liście. Z kolei wiosną te zasychające, czyli ubiegłoroczne.

Paprocie ogrodowe – najpopularniejsze odmiany paprotek

Pióropusznik strusi o jasnozielonych liściach, dorastający do 1,5 m wysokości, z wyglądu przypominają strusie pióra. Ta odmiana paprotki występuje w Polsce naturalnie. Jesienią zmieniają kolor na ciemnobrunatne. Pióropusznik strusi ma przeciętne wymagania. Lubi półcieniste stanowiska, raczej wilgotne i raczej kwaśnym odczynie. W naszych warunkach klimatycznych jest całkowicie mrozoodporny. Pióropusznik strusi najczęściej spotyka się w dużych ogrodach i parkach ze względu na swoją okazałość.

Jedną z popularniejszych odmian paproci ogrodowych jest nerecznica samcza. Osiąga 1–1,5 m wysokości. Ma szerokie, pierzaste liście oraz grube kłącza, dzięki którym ładnie się rozrasta. Ta odmiana paproci ogrodowej najlepiej rośnie w wilgotnej, próchniczej, raczej kwaśnej glebie i w półcieniu.

Inną często wybieraną odmianą paproci do ogrodów jest długosz królewski. Jest to jedna z najpiękniejszych odmian paprotek w kraju. Jest bardzo rzadko spotykana w naturze. Ma podwójnie, pierzaste liście, lekko pofalowane na brzegach. Mogą osiągać 50–150 cm wysokości. Długosz najpiękniej rośnie w półcieniu, glebie próchniczej, o mocno kwaśnym odczynie. Jest to gatunek objęty ochroną i nie wolno go zrywać ze środowiska naturalnego.

Do innej grupy należy paproć drzewiasta. Jest to odmiana naturalnie rosnąca w lasach tropikalnych. Paproć drzewiasta w Polsce może być uprawiana w oranżeriach i ogrodach zimowych. Czym charakteryzuje się ta odmiana? Paproć drzewiasta przypomną wyglądam małą palmę, ponieważ jej liście nie wyrastają nad ziemią, a rosną na „pniu” czyli kłączach. Na jego szczycie znajdują się parasolkowato rozpostarte liście.

Paprotki ogrodowe - porady, pielęgnacja

Ze względu na wymagania glebowe po wysadzeniu paprotek do ziemi warto je obsypać np. wiórkami kory. Mogą być wymieszane z suchymi liśćmi. Taka pierzynka po czasie zamieni się w świeżą i naturalną próchnicę. Ochroni ona także przed ewentualnym przemarznięciem oraz zatrzymuje odparowanie wody.

Jak powinna wyglądać ich pielęgnacja? Najistotniejsze jest miejsce. Musi być ono z dużą ilością rozproszonego światła. Drugi ważny aspekt udanej uprawy paprotki doniczkowej to wilgotność powietrza. Do podstawowej pielęgnacji należy częste podlewanie i zraszanie liści. Paprocie ogrodowe można sadzić przez cały okres wegetacyjny. Przesadzanie paproci natomiast najlepiej jest sprawdzi się wczesną wiosną.

Paproć doniczkowa to z kolei propozycja dla tych, którzy nie mają ogrodu, a ulegli urokowi paproci. Paprocie doniczkowe mają największą pośród roślin pokojowych zdolność do oczyszczania i nawilżania powietrza. Można wybrać np. niekropień lub łosie rogi. Paproć doniczkowa także ma swoje wymagania.