Paulownia

Paulownia - charakterystyka, zdjęcia, wymagania, uprawa

Zachwycasz się pięknym drzewem obsypanym niebieskimi kwiatami i ogromnymi liśćmi, które pięknie kwitnie całe lato. Jest to ciekawe, chińskie drzewo - paulownia omszona lub puszysta. Czy można to egzotyczne drzewo uprawiać w Polsce? Przedstawiamy paulownię oraz jej gatunki i odmiany. Doradzamy jak ją uprawiać, aby nie przemarzła zimą i aby nie pojawiły się choroby. Zalecamy najlepsze zastosowanie tej rośliny w ogrodzie.

Paulownia - gatunki i odmiany

Paulownia - egzotyczne, chińskie drzewo, które zdobywa popularność w Polsce

Drzewo paulowni naturalnie występuje w ciepłych regionach Azji Wschodniej, głównie w Chinach i Korei. W ramach tej grupy wyróżniamy około 10 gatunków drzew. Jest to drzewo liściaste, zrzucające liście na zimę. Co ciekawe, nazwa pochodzi od królowej Holandii, Anny Pawłowny, na której cześć zostało nazwane.

W naturze drzewo to dorasta do 20 metrów wysokości, zaś w hodowli do 15 metrów. Korona drzewa jest szeroka w kształcie parasola. Charakterystyczną cechą paulowni są duże, sercowate liście oraz piękne różowe, niebieskie lub fioletowe kwiaty, które tworzą okazałe, pionowo stojące wiechy. Kwitnienie ma miejsce od maja do lipca. Młode drzewa nie są zbyt dekoracyjne z uwagi na ogromne liście i duże, szybko rozrastające się pędy. Dopiero starsze drzewa wyglądają spektakularnie, szczególnie w okresie kwitnienia. Problemem w uprawie tego drzewa są także odrośla korzeniowe.

Roślina ta rośnie szybko, dlatego też była reklamowana jako dobre drzewo energetyczne do produkcji biomasy. Do tego celu wykorzystywano gatunek mieszany, tzw. oxytree, czyli drzewo tlenowe. Jednak z uwagi na zagrożenie dla naturalnego biotopu, w wielu krajach zabroniono masowej hodowli paulowni na biomasę.

Paulownia upowszechniła się także jako drzewo ozdobne. Drzewo to nie jest mrozoodporne, dlatego też tylko paulownia cesarska, puszysta, może być uprawiana w gruncie w cieplejszych regionach Polski. W chłodniejszych regionach najlepiej uprawiać paulownię w pojemnikach i na zimę przenosić drzewko do chłodnego i jasnego pomieszczenia.

Paulownia puszysta cesarska znana jako cesarskie drzewko szczęścia

W Polsce najbardziej upowszechniła się uprawa paulowni puszystej, znanej jako cesarskie drzewko szczęścia, chociaż drzewko to nie jest zbyt popularne z uwagi na małą morzoodporność. Uprawiane są również odmiany paulowni Fortunea. niestety w naszym klimacie dość trudno jest uzyskać obfite kwitnienie tego drzewa, które odpowiada za jego spektakularny wygląd latem.

Paulownia puszysta reklamowana jest jako mrozoodporna, jednak młode sadzonki są narażone na przemarzanie. Dlatego też należy całą sadzonkę okryć agrowłókniną oraz zabezpieczyć bryłę korzeniową przed przemarzaniem, okrywając ją matą słomianą lub gałęziami lub robiąc gruby kopiec z ziemi pomieszanej z korą. Wczesnowiosenne przymrozki mogą zniszczyć pąki. Wtedy roślina nie zakwitnie. Warto wiedzieć, że warunkiem kwitnienia jest wytworzenie przez roślinę zdrewniałych pędów. Dlatego też nie należy ich przycinać. Latem, od lipca, warto ograniczyć nawożenie i podlewanie, aby młode pędy zdrewniały przed zimą.

W chłodniejszych regionach paulownię, która przemarzła w gruncie, można wiosną przyciąć przy ziemi. Roślina odbije i będzie rosła jako krzew. Bardzo ważna jest dbałość o sadzonki przez pierwsze 3 lata. Starsze drzewa są bardziej zdrewniałe i tym samym bardziej odporne na mróz.

Chińskie drzewo jest spektakularne, szczególnie w okresie kwitnienia, dlatego też jest szczególnie zalecane do nasadzeń jako soliter w eksponowanych miejscach i na trawnikach. Świetnie wygląda w szpalerach lub posadzone wzdłuż alei. Jest to drzewo dość duże, dlatego znajduje zastosowanie w dużych ogrodach. Sprawdzi się również w miejskich parkach i ogrodach. Pasuje do ogrodów w stylu chińskim, naturalistycznym i nowoczesnym.

Uprawa paulowni w Polsce - wymagania, choroby

Roślina powinna być sadzona w miejscu zacisznym, osłoniętym od wiatru, nie tylko z powodu wrażliwości na mróz, lecz z uwagi na kruche gałęzie. Młode pędy tego drzewa są łamliwe i silny wiatr może je powyrywać i połamać gałęzie. Na połamanie przez wiatr narażone są szczególnie młode sadzonki.

Paulownia cesarska - charakterystyka:

• drzewo szybkorosnące,
• młode pędy kruche i łamliwe,
• młode sadzonki wrażliwe na mróz,
• wymaga regularnego podlewania wiosną,
• dobrze znosi przycinanie,
• podatna na choroby.

Wymagania uprawowe:

• słoneczne stanowisko,
• wilgotna i żyzna gleba,
• obojętny odczyn,
• miejsce osłonięte od wiatru.

Pielęgnacja drzewa polega na regularnym podlewaniu w okresie wzrostu. W lipcu/sierpniu ograniczamy podlewania, gdyz chińskie drzewo przygotowuje się do spoczynku. Wiosną należy zasilać glebę nawozem z obniżoną zawartością azotu. Wiosną i latem warto przyciąć chińskie drzewko, dzięki czemu wzmocnimy jego gałęzie i młode pędy. Paulownia jest podatna na choroby, szczególnie brązowienie i opadanie liści. Drzewo jednak szybko regeneruje się po odchorowaniu.

Paulownia to egzotyczne, chińskie drzewo, której uprawa upowszechnia się w ogrodach. W Polsce uprawiana jest paulowania puszysta, cesarska. Należy pamiętać, że sadzonki paulowni są kruche i wrażliwe na mróz.

Paulownia to naprawdę niezwykłe drzewo. W swojej ojczyźnie - Chinach – uważana jest za szczęśliwą wróżbę. Niektórzy wierzą, że paulownia tworzy wokół siebie pozytywną energię, z której można czerpać. Ale nie tylko z tego powodu należy zaopatrzyć się w jej sadzonki – jest to po prostu przepiękna roślina, która będzie się bardzo dobrze prezentować w każdym ogrodzie.

Paulownia – niezwykła roślina o niezwykłej historii

Paulownia czy pawłownia?

W zasadzie obie nazwy – i paulownia, i pawłownia są poprawne do użycia. Ta druga to wersja spolszczona, w nazewnictwie międzynarodowym występuje raczej paulownia. Ta nazwa jest związana z tym, że odkryte przez botaników w 1835 roku drzewko zostało nazwane na cześć holenderskiej królowej rosyjskiego pochodzenia – Anny Pawłownej Romanowej.

Sama nazwa szybko została przyjęta przez botaników jako nazwa całej rodziny roślin o podobnym pochodzeniu. Najbardziej charakterystycznym przedstawicielem rodziny paulowniowatych jest Paulownia tomentosa, czyli paulownia omszona lub paulownia cesarska. Można ją uprawiać także w Polsce.

Cesarskie drzewko szczęścia

Pawłownia ma naprawdę bardzo długą i ciekawą historię. Chińczycy czcili ją jako roślinę przynoszącą szczęście i zapewniającą powodzenie. Dlatego zdobyła nazwę „cesarskie drzewko szczęścia”. Uważa się także, że paulownia wytwarza bardzo duże pole energetyczne i przebywanie w jej towarzystwie ma dobroczynny wpływ na cały organizm, a także na psyche człowieka. Dlatego chińczycy bardzo doceniali meble, a zwłaszcza instrumenty muzyczne robione z drewna paulowni.

Cesarskie drzewko szczęścia faktycznie jest rośliną niezwykłą, ale z zupełnie innego powodu. Szybko rosnące gatunki potrafią wystrzelić w górę dając bardzo dobrej jakości drewno. Rosną około 10 razy szybciej niż na przykład sosny, co sprawia, że jest to jeden z najszybszych sposobów na zdobycie drewna. Dlatego tak wiele osób decyduje się inwestować w sadzonki paulowni, jednakże uprawa na szeroką skalę nie jest taka prosta.

Uprawa paulowni w Polsce - kontrowersje

Wokół uprawy paulowni pojawiło się bardzo wiele kontrowersji. W USA jest to zupełnie zakazane, zaraz do tego może dołączyć Australia, ponieważ tam bardzo wiele osób straciło olbrzymie majątki, decydując się na uprawę handlową. Na całym świecie działają firmy zajmujące się uprawą paulowni i namawiające do inwestowania. Uprawa paulowni w Polsce jest oczywiście legalna i coraz częściej zdarzają się uprawy na szeroką skalę.

Drewno paulowni rzadko jest wykorzystane na meble, o wiele częściej robi się z niej instrumenty muzyczne, czasami także jest wykorzystywana w przemyśle papierniczym, ale przede wszystkim zwraca się uwagę na jej energetyczność. Drzewa szybko rosnące są przeznaczone do upraw ekologicznych. Pozyskiwana z paulowni biomasa jest coraz szerzej wykorzystywana w Europie. Obecnie biomasa zyskuje mnóstwo odbiorców w Niemczech. W Polsce roślina nadal jest sadzona głównie ze względu na jej walory ozdobne.

Pawłownia – kilka słów o gatunkach

Paulownia omszona, paulownia puszysta, paulownia cesarska

Paulownia tomentosa ma bardzo wiele polskich nazw. Najbardziej znana jest jako paulownia puszysta, ale można ją spotkać także pod nazwą: cesarska lub omszona. Każda z nich kryje niewysokie drzewko, które w naszych warunkach klimatycznych rzadko dorasta do 10 m wysokości. Sadzonki nadają się do uprawy doniczkowej, ponieważ roślina naprawdę nie jest zbyt wysoka.

Paulownia ma szeroką koronę, nieco parasolowatą. Bardzo ciekawie wygląda w czasie kwitnienia, kiedy z jej gałązek spływają wiechy niebieskich lub fioletowych kwiatów. Uprawa paulowni w Polsce się udaje, ale warto wiedzieć, że trudno jest uzyskać dużą ilość kwiatostanów na drzewku, zazwyczaj kwitnienie jest bardzo skromne. Swoją nazwę – omszona czy puszysta – zawdzięcza temu, że wszystkie młode pędy są miękko owłosione. Ozdobne, zielone liście znajdujące się na długich ogonkach także dodają jej dużo uroku. Owoce pojawiają się we wrześniu, są wyposażone w skrzydełka, więc wiatr roznosi je na duże odległości.

Paulownia fortunei – mniej popularny gatunek w ogrodzie

Paulownia fortunei to drugi, mniej popularny gatunek tej niezwykłej rośliny. Uprawa paulowni w Polsce dobrze się udaje, chociaż o wiele częściej można spotkać mieszańce. Szybko rosnące odmiany Shan Tong to właśnie połączenie paulowni fortunei z paulownią omszoną. Takie połączenie ma na celu zwiększenie odporności roślin na czynniki zewnętrzne (na przykład chłód), a także na choroby, więc uprawa paulowni w Polsce jest o wiele łatwiejsza.

To właśnie paulownia Shan Tong jest najczęściej uprawiana na dużą skalę. Drzewa są wyższe i bardzo proste – mają wysoko wznoszące się, proste pnie o gładkiej powierzchni. Bardzo dobrze sprawia się w naszych warunkach klimatycznych, nie straszne są jej spadki temperatury do -23 stopni Celsjusza.

Uprawa paulowni w Polsce

Pawłownia – zakup sadzonki i wymagania

Paulownia jest dostępna w wielu sklepach ogrodniczych. Sadzonki sprzedaje się o wysokości co najmniej kilkudziesięciu centymetrów, najczęściej w pojemnikach lub w balocie, zasadzone w glebie, w której mają wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Dobrze się przyjmują w ogrodzie. Drzewo sadzi się na środku ogrodu, ponieważ najpiękniej wygląda właśnie jako soliter. Można ją także uprawiać w pojemnikach, ładnie wygląda na dużych balkonach i przy tarasach.

W zasadzie paulownia nie ma dużych wymagań co do stanowiska, jednak o wiele korzystniej jest sadzić ją w glebie wzbogaconej o składniki odżywcze. Im słabsze będzie podłoże, tym większe prawdopodobieństwo, że roślina przetrzyma zimę. Najlepiej będzie się rozwijała na stanowisku ciepłym i słonecznym, optymalnie przepuszczalnym. Paulownia jest niezwykle tolerancyjna w stosunku do zanieczyszczeń miejskich. Warto posadzić ją w miejscu osłoniętym od wiatru, ponieważ chłodne podmuchy wczesną wiosną czasami uszkadzają kwiaty, a wtedy pawłownia straci cały swój urok.

Pawłownia w ogrodzie

Roślina nie ma żadnych szczególnych wymagań pielęgnacyjnych. Znosi suszę, ale faktycznie rozwija się lepiej, jeśli jest regularnie podlewana latem. Można pomyśleć o jej nawożeniu. Początkową dawkę nawozu podaje się jeszcze przed sadzeniem – może to być torf lub kompost, dobrze sprawdzają się także nawozy mineralne do roślin liściastych. Później także można zasilać ją dodatkowymi składnikami odżywczymi. Jesienią przygotowuje się paulownię do zimy. Należy ograniczyć podlewanie i zrezygnować z nawozów azotowych już w połowie sierpnia. Dzięki temu pędy zdrewnieją i drzewko szczęśliwie przeczeka zimę.

Chociaż jest to roślina mrozoodporna w naszym klimacie, czasami może się zdarzyć, że wyjątkowo mroźna noc zniszczy najmłodsze pędy. Dlatego drzewko należy przykrywać. Najlepiej użyć do tego agrowłókniny lub tkaniny jutowej. Na młodsze pawłownie lub karłowate, rosnące w pojemnikach zakłada się specjalne worki z agrotkaniny, przepuszczające powietrze, ale chroniące przed chłodnymi podmuchami wiatru.

Roślina może być przycinana. Bardzo dobrze to znosi, a cięcie głównego przewodnika to najlepszy sposób na to, by zahamować jej rozwój. Dzięki temu będzie się lepiej sprawiała w uprawie pojemnikowej. Pawłownia powinna być przycinana na wiosnę lub latem, najpóźniej na początku września.

Choroby paulowni

Choroby paulowni są najczęściej spowodowane grzybami. Drzewka chorują, jeśli zostały posadzone w okolicy zastoisk wodnych lub wody jest zbyt wiele w podłożu. W takim wypadku warto zastosować fungicydy, które od razu powinny zadziałać. Środki tego rodzaju do roślin ozdobnych stosuje się co najmniej dwa razy. Po tym czasie roślina powinna dojść do siebie, a zaraza zostanie zażegnana w zarodku. Paulownia jest niestety dość podatna na choroby grzybowe i trzeba zareagować od razu, by nie stracić drzewka.

Pawłownia także choruje, kiedy przemarznie. Wtedy jej młode listki szybko brązowieją i opadają. Na szczęście jest to żywotna roślina, która szybko się regeneruje i na przyszły rok powinna znów być gęsto obsypana dużymi, zielonymi liśćmi.