Pelargonia szorstka (anginowiec) - właściwości lecznicze, zastosowanie, porady
Pelargonia szorstka, pelargonia pachnąca (Pelargonium graveolens) znana jest także pod nazwą geranium, anginowiec lub anginka. Ojczyzną rośliny jest Przylądek Dobrej Nadziei, skąd pochodzi większość pelargonii. Popularna roślina doniczkowa, o szorstkich pachnących liściach, uprawiana jest dla swoich walorów ozdobnych oraz dla orzeźwiającego zapachu. Pelargonia pachnąca znajduje zastosowanie w kuchni i w kosmetyce, ceniona jest również za właściwości lecznicze. Przeczytaj, dlaczego warto ją uprawiać i dowiedz się, jak wykorzystać zdrowotne zalety geranium.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o pelargoniach.
Pelargonia pachnąca (Pelargonium graveolens) – uprawa i pielęgnacja
Pelargonia szorstka stała się popularną rośliną doniczkową dopiero w połowie XIX wieku, kiedy to zaczęto wykorzystywać jej olejki eteryczne (geraniol i cytronelol) do wyrobu pachnących olejków i perfum. Roślina dorasta do około 100 cm wysokości. Jej głęboko wycięte szorstkie i omszone liście, wydzielają miły cytrynowy zapach. Omszona łodyga od dołu drewnieje. Ozdobą pelargonii są drobne fioletowe kwiatuszki, zebrane w baldachy. Kwitną od lata do jesieni.
Uprawa rośliny jest bardzo łatwa. Doniczkę z geranium ustawiamy w słonecznym i przewiewnym miejscu. Od wiosny do jesieni pelargonia może dekorować nasze balkony i tarasy. Przed pierwszymi przymrozkami należy przenieść ją do mieszkania, przycinając przedtem o 1/3. Pielęgnacja pelargonii polega na dostatecznym jej podlewaniu, z dbałością o nieprzelanie rośliny, co może stać się przyczyną rozwoju chorób grzybowych. Dwuletnie rośliny tracą swoje dekoracyjne walory, więc warto wówczas zasadzić pobrane sadzonki. Tniemy je ze szczytu pędów, na wiosnę i latem, i ukorzeniamy w piasku.
Suszone liście aromatycznych pelargonii doskonale zachowują cytrynowy orzeźwiający zapach. Obrywamy je przed kwitnieniem rośliny i suszymy w przewiewnym i ciepłym miejscu. Możemy wykorzystać je do potpourri oraz jako wypełnienie pachnących poduszeczek. Odmiana ‘Variegatum’ urzeka różano-miętowym aromatem. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że popularna nazwa ‘geranium’, w rzeczywistości określa blisko spokrewnione z pelargoniami bodziszki.
Obok pelargonii szorstkiej, w domowej kolekcji znajdą swoje miejsce:
- pelargonia wonna - P. odoratissimum – wydziela zapach jabłkowy,
- pelargonia P. crispum – tworzy liście o zapachu cytryny. Liście odmiany ‘Prince of orange’ pachną pomarańczami,
- pelargonia P. radens- wyróżnia się aromatem cytrynoworóżanym,
- mieszaniec P. x fragrans – ma aromat gałki muszkatołowej,
- odmiana pelargonii P. guercifolium ‘Dębowe’ – wydziela intrygującą woń kadzidła.
Anginowiec – aromatyczna roślina lecznicza
Pelargonia pachnąca ceniona jest za właściwości lecznicze. W medycynie ludowej stosowana była anginka do ucha, jako skuteczny sposób na ból uszu, przy ostrych stanach zapalnych. Geranium także i dzisiaj pozwoli nam przetrzymać ból ucha, jeśli dolegliwość pojawi się, np. w nocy. Rano udamy się do laryngologa, a tymczasem zmięte listki, najlepiej owinięte płatkiem waty, by nie podrażniły skóry, wkładamy płytko do bolących uszu. Anginka do ucha ma właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Po około 30 minutach ból powinien ustąpić.
Aromatyczny anginowiec pomoże pozbyć się stanów zapalnych gardła i krtani. Z liści pelargonii przygotowujemy napar, zalewając kilka świeżych liści gorącą wodą. Możemy dodać 1 łyżkę suszu. Po 10 minutach zaparzania herbatka z pelargonii jest gotowa. Popijamy płyn 3 razy dziennie, po 1 szklance. Na ból gardła zaleca się płukanki. Napar z pelargonii, dodany do kąpieli, odświeży skórę i doda jej blasku. Okłady ze świeżych liści złagodzą bóle reumatyczne.
Olejek zapachowy znajduje zastosowanie w medycynie - w aromaterapii, przy masażach uspokajających system nerwowy oraz łagodzących dolegliwości menstruacyjne. Pachnąca roślina lecznicza pomaga pozbyć się infekcji skórnych, takich jak ropne wypryski, egzemy i liszaje. Przebywanie w pomieszczeniu, w którym rosną anginki, korzystnie wpływa na samopoczucie, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i wspomaga pracę systemu odpornościowego organizmu, co jest szczególnie istotne w okresie jesienno-zimowym. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie pelargonii rabatowej?
Pelargonia szorstka w kuchni – zastosowanie kwiatów i liści
Posiekane świeże liście geranium można wykorzystać do aromatyzowania słodkich wyrobów, sosów i dżemów. Kandyzowanymi liśćmi przyozdabia się desery i domowe wypieki. Rozłożone pod pieczonymi jabłkami i ciastami, przydają potrawom wyjątkowy zapach. Dodatek liści doda smaku herbacie, domowym winom, a także potrawom mięsnym, rybnym i serowym.
Nalewkę z liścipelargonii pachnącej sporządzimy z czystej wódki (200 ml) oraz sporej garści świeżych liści geranium. Liście dokładnie płuczemy i rozrywamy palcami na mniejsze cząstki. Wrzucamy je do butelki z wódką, wstrząsamy butelką i zakręcamy nakrętkę. Butelkę odstawiamy w ciemne miejsce na 3 – 4 tygodnie. Po upływie zalecanego czasu, odcedzamy liście. Nalewkę popijamy dla wzmocnienia odporności organizmu – 1 łyżeczkę dziennie. Możemy dolewać ją do herbaty. Nalewką nacieramy bolące stawy, a natarcie skroni pomaga na zmęczenie, bóle głowy i bezsenność. Dodatek nalewki do sosów, słodkich potraw i napojów, wzbogaci ich smak.
Liście geranium możemy łączyć z ziołami – z bazylią, miętą i cytrynową werbeną. Dla wzmocnienia aromatu dodaje się je do kandyzowanej skórki cytrynowej. Smakosze sporządzają z ich udziałem aromatyczne octy, dodają pachnące listki do drinków. Zastosowanie w kuchni znajdują także kwiaty. Dodaje się je do sałatek i do domowego pesto.