Perukowiec podolski

Perukowiec podolski - odmiany, pielęgnacja, uprawa i inne porady

Perukowiec podolski to bardzo dekoracyjna roślina. Krzew ten dorasta do ponad czterech metrów wysokości. Późną wiosną i wczesnym latem wytwarza duże i lekkie wiechy delikatnych kwiatów, które później przekształcają się w puchate owocostany, zwane popularnie perukami. Kwiaty perukowca odwiedzane są chętnie przez pszczoły miodne i trzmiele. Żółte lub złociste drewno perukowca, zwane „żółtym drewnem węgierskim”, służy do intarsji mebli, a obecny w drewnie barwnik wykorzystywany jest do barwienia skóry, jedwabiu i wełny. Liście perukowca zawierają dużo garbników i dlatego używa się ich do garbowania skór.

Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.

Perukowiec podolski (cotinus coggygria)- charakterystyka gatunku

Występowanie perukowca podolskiego

Perukowiec podolski (cotinus coggygria) znany jest także jako perukowiec zwyczajny. Jego nazwa gatunkowa wiąże się ze stepami Podola, na których krzew ten rośnie dziko. Perukowiec występuje ponadto w stanie naturalnym w Europie Południowej i w Azji - w pasie od Morza Śródziemnego do Himalajów, w Chinach i na Kaukazie. Na obszarze śródziemnomorskim jest przedstawicielem formacji roślinnej zwanej sziblakiem (szibliakiem), występującej dość często we wschodniej części terytorium, na Półwyspie Bałkańskim i w Anatolii. Formacje tego typu powstały prawdopodobnie na skutek wyniszczenia lasów na dużym obszarze. Rosną tam krzewy i niskie drzewa zrzucające na zimę liście. Rośliny te oplecione są pnączami powojników, chmielu, winorośli itp.

Czym jest perukowiec podolski?

Perukowiec podolski (cotinus coggygria) należy do rodzaju cotinus, co z greckiego (kotinos) znaczy dzika oliwka. W języku angielskim perukowiec nazywany jest drzewem dymnym. Istnieją dwa gatunki perukowców: amerykański i euroazjatycki. W Europie popularna jest uprawa perukowców euroazjatyckich. Krzewy te pojawiły się w Europie prawdopodobnie w miocenie (trzeciorzęd), kiedy to nastąpiło na tym obszarze wyraźne ochłodzenie bardzo ciepłego wówczas klimatu. Pod względem temperatury zaczął on przypominać obecny klimat śródziemnomorski. W Polsce, na terenie Starych Gliwic, znaleziono wiele okazów ówczesnej roślinności, w tym przedstawicieli cotinus coggygria, czyli perukowca podolskiego. Więcej inspiracji na krzewy, w tym liściaste krzewy ozdobne, zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Perukowiec podolski w naturalnym środowisku

Krzew perukowiec w naturalnym środowisku osiąga różne rozmiary. Dorasta nawet do pięciu metrów wysokości. Jest szeroki i zaokrąglony, czasami też drzewkowaty. Ten krzew ozdobny w ogrodach wydziela mleczny sok o ostrym zapachu. Perukowiec wytwarza drobne pączki i kwitnie w czerwcu, również niewielkimi (trzy - cztery milimetry średnicy), zebranymi w luźne wiechy kwiatuszkami. Owocem perukowca jest mały suchy pestkowiec, występujący na roślinie zazwyczaj nielicznie. W lipcu, w czasie dojrzewania owoców, szypułki kwiatów rozrastają się w pierzaste, ułatwiające rozsiewanie owłosione owocostany, pokrywające obficie cały krzew. Puszyste owocostany utrzymują się na roślinie aż do wiosny, tracąc jednak swoje intensywne wybarwienie. Stają się potem popielate albo srebrzyste. Jesienią krzew zdobią atrakcyjne żółte, pomarańczowe lub czerwone liście.

Perukowiec w ogrodach kwitnie na kremowo, różowo, purpurowo, złociście itp. Kwiaty perukowca podolskiego, a właściwie to co z nich zostanie po przekwitnięciu, przykuwają uwagę swym podobieństwem do barokowych peruk, tak chętnie noszonych wówczas przez kobiety i mężczyzn. Wyglądają też jak bajkowe obłoczki zawieszone na końcach gałązek. Są tak oryginalne i inspirujące, że warto je wykorzystać w bukiecie albo w innej kompozycji florystycznej.

Krzew perukowiec - uprawa i pielęgnacja

Jak uprawiać perukowiec? Krzew perukowiec najlepiej rośnie w klimacie, gdzie panują suche lata. Ze względu więc na swoje pochodzenie jest rośliną bardzo odporną na długie okresy bez deszczu. Jego uprawa w ogrodzie wymaga jednak podlewania w trakcie suszy. Również zaraz po posadzeniu dobrze jest roślinę obficie podlać. Odpowiednia pielęgnacja polega w tym czasie na rzadszym, ale za to bardzo intensywnym nawadnianiu. Krzew perukowiec jest też odporny na mróz i tylko w trakcie srogich zim może przemarzać. Z tego względu młode roślinki wymagają okrycia na zimę. Sprawdź także nasz artykuł: Najlepsze krzewy ozdobne do twojego ogrodu.

Krzew perukowiec - stanowisko

Perukowiec w miejscach zacienionych rośnie słabo, a liście barwnych odmian tracą kolor. Te modne obecnie krzewy ogrodowe preferują stanowiska ciepłe, gdyż bardzo lubią słońce, które jest im niezbędne do pięknego wybarwienia liści, obfitego kwitnienia oraz zawiązania puszystych owocostanów. Choć najlepsze jest stanowisko słoneczne, uprawa perukowców sprawdzi się także w lekkim półcieniu. Te rośliny ogrodowe nie są też wymagające w stosunku do podłoża. Preferują gleby wapienne, przepuszczalne i niebyt zasobne w składniki mineralne. Dobrze rosną perukowce w mieszance piaszczysto-gliniastej. Ważne jest, by w glebie znajdował się wapń i to w możliwie dużych ilościach, gdyż takie warunki panują w naturalnym stanowisku perukowca euroazjatyckiego. Perukowiec podolski dobrze też rośnie w miejscach suchych, dlatego nie lubi nadmiaru wilgoci oraz ciężkiej i bardzo żyznej gleby.

Perukowiec podolski i jego aranżacja w ogrodzie

Krzew perukowiec doskonale prezentuje się na tle zielonych roślin. Sadzony w parkach zachwyca przede wszystkim jako soliter, ale może też rosnąć w połączeniu z innymi krzewami, jak również wśród kolorowych rabat kwiatowych. W towarzystwie perukowca można posadzić nawet krzewy iglaste. Zaznaczy on też swą obecność jako silny akcent kolorystyczny w ogrodach przydomowych. Warto go wówczas umieścić nawet tam, gdzie rosną krzewy owocowe.

Perukowiec podolski - wybrane odmiany

Perukowiec podolski ma zazwyczaj skrętoległe, całobrzegie, różnego kształtu liście. W zależności od odmiany te intrygujące krzewy ogrodowe są intensywnie wybarwione w różnych odcieniach. Bardzo dekoracyjne są perukowce o liściach purpurowych.

Odmiany purpurowe

Odcień purpury charakteryzuje na przykład rośliny ozdobne royal purple (średnia cena to kilkanaście złotych) - zarówno liście jak i owocostany. Purpurowe czubki pędów ma perukowiec odmiany old fashioned (cena około 50 złotych).

W ogrodzie często spotyka się też purpurowe rośliny ozdobne purpureus i rubifolius group. Złotawy kolor dominuje u odmiany golden spirit. Ognistopomarańczowe są liście odmiany flame. Z kolei perukowiec odmiany kanari ma liście początkowo cytrynowe, potem zielone. Natomiast grace ma liście w całości bordowe.

Perukowiec lilla

Do uprawy w niewielkich ogrodach poleca się rośliny ozdobne lilla (cena 45 złotych) o purpurowych, czasami z różową obwódką liściach i kompaktowym pokroju. Perukowiec lilla rośnie bardzo wolno i dorasta jedynie do półtora metra wysokości. Krzewy ogrodowe lilla wyhodowano na Węgrzech w 2013 roku. Są to karłowe rośliny ogrodowe, wywodzące się z silnie rosnącej odmiany royal purple. Lilla ma liście pojedyncze, odwrotnie jajowate, jesienią przebarwiające się na pomarańczowo, żółto i czerwono. Kwitnie w czerwcu drobnymi kwiatuszkami zebranymi w wiechy. W lipcu pojawiają się purpurowe, intensywnie pierzaste peruki. Rośliny ogrodowe lilla pięknie prezentują się w aranżacjach z niewysokimi zielonymi lub żółtymi krzewami, a także w kompozycji z bylinami. Można też posadzić w pobliżu krzewy iglaste, na których tle perukowiec ładnie się wyróżni. Lilla może też rosnąć w pojemniku na balkonie o południowej wystawie. Porady i informacje na temat krzewów zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Krzew perukowiec - uprawa na balkonie i w małym ogrodzie

Uprawa perukowca sprawdzi się na tarasie lub balkonie. Uprawa roślin na balkonie nie oznacza dziś posiadania tylko kwiatów, ale również innych roślin ozdobnych, a nawet ziół i warzyw. Zatem dobrym towarzystwem dla perukowca na balkonie będą krzewy iglaste i liściaste, a nawet drzewka i krzewy owocowe. W pojemniku warto posadzić odmiany perukowca young lady albo smoky joe. Są to niskie krzewy ozdobne, wcześnie wchodzące w okres kwitnienia. Perukowiec young lady (cena około 20 złotych) to krzew o zaokrąglonym pokroju i puszystych kremowozłotych owocostanach. Dorasta do około dwóch metrów wysokości. Jego zielone jajowate liście przebarwiają się jesienią na pomarańczowo.

Perukowiec rośnie też w bardzo małych ogrodach - w przepuszczalnej, przeciętnej ziemi. Rozmnaża się przez siew w inspekcie na wiosnę lub przez sadzonki, pobierane w pierwszej połowie lata, najlepiej w czerwcu. Wówczas pędy kończą wzrost, a liście wierzchołkowe nie są całkiem rozwinięte. Sadzonki tniemy ostrym nożem na długość od dwóch do czterech międzywęźli. Wierzchołek pędu odcinamy, a liście u dołu sadzonki usuwamy na takiej wysokości, by nie dotykały podłoża. Tak przygotowane sadzonki umieszczamy w gruncie. Można też rozmnożyć te rośliny ogrodowe przez odkłady, optymalnie w pierwszej połowie jesieni. A jeśli chcemy przesadzić perukowca, najlepiej zrobić to z bryłą ziemi.

Warto wiedzieć, że krzew perukowiec dość późno wita wiosnę, dlatego nie powinniśmy spieszyć się z jego przycinaniem. Młode liście najpierw pojawiają się w dolnej i środkowej części pędów. Kwitnieniu sprzyja wiosenne przycinanie, ale cięcie nie jest w przypadku tej rośliny konieczne, ponieważ odznacza się ona bardzo zwartym pokrojem. Wskazane jest czasami przycięcie młodego krzewu dla uzyskania ładnego pokroju w starszym wieku, ale późniejsza pielęgnacja powinna ograniczyć się głównie do wycinania suchych gałązek. Uprawa perukowca wymaga też usuwania uszkodzonych, porażonych i słabych pędów. Warto też od czasu do czasu przyciąć gałązki skierowane do środka korony. Jeśli planujesz wyhodowanie żywopłotu, w tym artykule znajdziesz krzewy, które świetnie się do tego nadają.

Literatura:

1. Falkowski G., Kolorowe krzewy w perukach. „Mam Ogród” 2017 nr 6, s. 20-21.
2. Perukowiec podolski Lilla. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 6, s. 52.
3. Philips R., Rix M., Rośliny ogrodowe. Ponad 1500 specjalnie fotografowanych i starannie opisanych roślin możliwych do uprawiania w naszej strefie klimatycznej. Warszawa 1999.
4. Podbielkowski Z., Geografia roślin. Warszawa 1991.
5. Podbielkowski Z., Roślinność kuli ziemskiej. Warszawa 1987.
6. Podbielkowski Z., Słownik roślin użytkowych. Warszawa 1985.
7. Rak J., Rośliny ogrodowe. Warszawa 2007.
8. Seneta W., Dendrologia. Warszawa 1983.
9. Związek Szkółkarzy Polskich poleca… „Przepis na ogród” 2015 nr 10, wkładka.