Pierwiosnek wyniosły (primula elatior) - uprawa, pielęgnacja, porady
Wieloletnia bylina, jaką jest gatunek z rodziny pierwiosnkowatych Primula elatior, czyli pierwiosnek wyniosły, znajduje się pod częściową ochroną gatunkową, podobnie jak kwitnący w tym samym czasie pierwiosnek lekarski oraz objęty całkowitą ochroną gatunkową pierwiosnek zwyczajny bezłodygowy. Roślina wytwarza kwiaty o zabarwieniu siarkowożółtym, z pomarańczowym pierścieniem w gardzieli. Na terenie naszego kraju, w stanie dzikim, pierwiosnek wyniosły spotykany jest w górach – w Sudetach i w Karpatach, rośnie na Lubelszczyźnie i w Wielkopolsce.
Jeśli zainteresował cię ten temat, przeczytaj więcej w tym artykule o prymulce ogrodowej.
Pierwiosnek wiosenny – opis rośliny
Pierwiosnki to kwiaty wiosenne, kwitnące od marca do maja. Chętnie sadzone są w ogrodzie, znajdują również zastosowanie na kwiaty cięte. Bylina Primula elatior dorasta do około 20-25 cm. Siarkowożółte kwiaty z pomarańczową gardzielą pojawiają się na szypułkach. Ujęte są w kwiatostany, złożone z 10 zwisających kwiatów. Długie omszone liście tworzą u podłoża rozetę. Pierwiosnek wiosenny lubi rozsiewać się samoistnie.
Pierwiosnek wiosenny Primula elatior, pierwiosnek zwyczajny bezłodygowy Primula vulgaris oraz pierwiosnek lekarski Primula veris tworzą atrakcyjne mieszańce. Wśród kolorowych odmian, jakie wyhodowano, na uwagę zasługuje uprawa ‘Gold Lace’. Cechą wyróżniającą są barwne kwiaty, obwiedzione złocistą obwódką. Żółty środek zdobią ciemnoczerwone lub czarne płatki. Pierwiosnek wyniosły ‘Gold Lace’ wspaniale komponuje się z roślinami rabatowymi oraz uprawianymi w pojemnikach na tarasach i balkonach. Jeśli zainteresował cię temat tych kwiatów, sprawdź także inne artykuły o pierwiosnkach.
Uprawa pierwiosnka wyniosłego udaje się na stanowiskach lekko zacienionych. Roślina dobrze rośnie na średnio próchnicznej przepuszczalnej glebie, zasobnej w odżywcze składniki i stale umiarkowanie wilgotnej. Należy do roślin wapniolubnych. Wspaniale prezentuje się w ogródkach pod drzewami, wśród innych kwitnących bylin oraz na skalniakach. Możemy rozmnażać roślinę, wysiewając nasiona bądź dokonując podziału pierwiosnków, dzięki czemu pojawią się liczniejsze kwiaty wiosenne. Na zimę chronimy roślinę, okrywając ją, np. gałązkami iglaków. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach wiosennych.
Pierwiosnek wyniosły – opis właściwości leczniczych
Roślina posiada właściwości lecznicze. Kwiaty oraz kłącza zawierają wiele cennych substancji, między innymi glikozydy - primulawerynę , saponiny - primulinę oraz olejki eteryczne. W medycynie wykorzystuje się działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne. Herbata z pierwiosnka pomoże zwalczyć przeziębienie oraz pozbyć się męczącego kaszlu. Odwar z kwiatów i korzeni pomoże w leczeniu schorzeń dróg oddechowych. A może zainteresuje cię także artykuł o uprawie ułudki wiosennej?
Odwar z kwiatów lub z korzeni sporządzamy z suszonych roślin. Łyżkę suszu zalewamy 200 ml wody i gotujemy około 5 minut. Po przecedzeniu, popijamy 2-3 razy dziennie. Lecznicze działanie ma również nalewka. Do jej przygotowania potrzebujemy około 10 dag suszu korzenia, który zalewamy spirytusem, o mocy 70 %. Po tygodniu maceracji nalewkę należy przecedzić. Specyfik pomaga pozbyć się uporczywego kaszlu. Dawkowanie: 20-30 kropel na kieliszek wody, 2-3 razy dziennie. Sprawdź także artykuł o uprawie pelargonii angielskiej.
Ziele pierwiosnka, uprawianego w ogrodzie, pozyskuje się jesienią. Korzenie i kwiaty suszymy w temperaturze około 50 stopni Celsjusza. Zioła przechowujemy w suchych i ciemnych warunkach, najlepiej w papierowych torebkach.