Pochrzyn

Pochrzyn to bardzo ciekawa roślina o egzotycznym rodowodzie. W naturze jest to gatunek wieloletni. W Polsce, z uwagi na nasz klimat, jest uprawiany, jako gatunek jednoroczny. Wyróżniającą się cechą tego pnącza jest to, że wytwarza ogromne bulwiaste kłącza. Niektóre z nich są zdatne do spożycia i wykazują cenne działanie zdrowotne. Opiszemy, więc zasady uprawy i najciekawsze odmiany pochrzynu.

Dziki pochrzyn i nie tylko – pochrzyn chiński i inne

Dziki pochrzyn znany też pod nazwami jams i ignam to rodzaj wieloletniego pnącza. Pędy tej oryginalnej rośliny, owijają podporę zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub odwrotnie. Kierunek wzrostu zależy od odmiany. Bodaj najważniejszą częścią tej rośliny są bulwiaste podziemne kłącza. W wielu wypadkach mogą osiągać masę 50 kg. Bulwy niektórych gatunków, po odpowiednim przygotowaniu nadają się do spożycia. Mają też prozdrowotne działanie. Dziki pochrzyn najliczniej występuje w Afryce zachodniej, południowo-wschodniej Azji, Ameryce Południowej i na Karaibach. Typową odmianą jest pochrzyn włochaty.

Pochrzyn włochaty jest pnączem charakteryzującym się szybkim wzrostem. Może osiągać nawet kilkadziesiąt metrów wysokości. Jego pędy są gęsto pokryte jasnozielonymi, gęstymi liśćmi. Jesienią przebarwiają się na żółto i czerwono. Pochrzyn włochaty może być uprawiany w polskich ogrodach, choć pojawia się w nich dość rzadko. To, dlatego, że jest wrażliwy na niskie temperatury. Mimo tego można go hodować, potrzebne do tego są wysokie podpory i odpowiednie stanowisko. Ten ignam lubi nasłonecznienie oraz żyzną, przepuszczalną glebę. Pochrzyn włochaty nie toleruje nadmiaru wilgoci, dlatego też podlewanie powinno być stosunkowo rzadkie.

Często spotykaną odmianą tej rośliny jest pochrzyn chiński. Jego naturalnym środowiskiem są obszary Chin i Japonii. Pnącze może dorastać do 8 metrów wysokości. Ma duże, ciemnozielone i sercowate liście oraz drobne kwiaty barwy biało-zielono-żółtej. Pochrzyn chiński najbardziej lubi stanowiska nasłonecznione i ciepłe. Optymalna dla niego gleba powinna być żyzna, lekka i przepuszczalna. Jams tej odmiany potrzebuje też podłoża umiarkowanie wilgotnego. Pochrzyn chiński radzi sobie z niskimi temperaturami, lecz podczas srogich zim może przemarzać. Kłącze pochrzynu ma zastosowanie w kuchni, z powodzeniem zastąpi tradycyjne ziemniaki.

Rośliny opisane powyżej nie są jedyną opcją do wyboru. W ogrodzie może rozwijać się też pochrzyn skrzydlaty. Osiąga sporą wysokość, około 25-30 metrów, potrzebuje, zatem solidnej podpory. Uważa się, że pochodzi z rejonu Himalajów skąd zabrano go do Afryki, Australii i obu ameryk. Ten gatunek wytwarza bulwy warzące do 18 kg. W uprawie domowej występuje też pochrzyn słoniowy. Jest to roślina pnąca, lecz bez podpory również sobie poradzi. Będzie miał krótsze pędy, które co ciekawa nie będą opadać. Ten ignam wytwarza jadalne bulwy, sercowate liście oraz drobne, żółte kwiaty.

Dziki pochrzyn i inne odmiany – zastosowanie i działanie

Jadalne odmiany pochrzynu coraz częściej pojawiają się w sklepach zielarskich. Dziki korzeń yams zawiera dużo skrobi, witaminy A, B6, B12 oraz C a do tego minerały takie jak potas, wapń i żelazo. Sproszkowane lub cięte kłącze pochrzynu zawiera też sapoiny oraz diosgeninę. Nic, więc dziwnego, że znalazł zastosowanie w medycynie naturalnej. Ma działanie uśmierzające bóle reumatyczne i te wywołane stanami zapalnymi. Oprócz tego łagodzi objawy menopauzy oraz dolegliwości towarzyszące miesiączce. Jams jest też w stanie uregulować pracę kobiecego układu hormonalnego.

Kłącze pochrzynu skrzydlatego również wykazuje działanie lecznicze. Wykonuje się z niego odwary lub nalewki. Te substancje niegdyś były stosowane, jako środek antykoncepcyjny i zapobiegający poronieniom. Obecnie korzeń yams jest stosowany w chorobach przewodu pokarmowego takich jak zatrucia. Pomaga też przy schorzeniach układu moczowego i nerek. Jest to możliwe dzięki jego właściwościom przeciwzapalnym, żółciopędnym i napotnym. Bulwy można też oczywiście wykorzystywać w kuchni.

Zastosowanie w naturalnej medycynie ma również ignam chiński. Jest bogatym źródłem witamin, żelaza, wapnia i potasu. Ten konkretny korzeń yams zawiera też inne substancje, dzięki czemu wykazuje bardzo pożyteczne działanie. Rozszerza naczynia krwionośne poprawiając krążenie krwi. Pobudza trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. Ma właściwości moczopędne, antyseptyczne, przeciwgorączkowe rozkurczowe i wykrztuśne. Ważne jest to, że kłącze pochrzynu chińskiego może zapobiegać wystąpieniu miażdżycy.

Jams słoniowy nie wykazuje jakichś cenny właściwości zdrowotnych. Jego zaletą jest wyłącznie duża zawartość skrobi. W związku z tym opisywany korzeń yams może być wykorzystywany w kuchni. Nadaje się do zjedzenia po uprzednim ugotowaniu lub upieczeniu. Trzeba jednak dodać, że spożywa się go bardzo rzadko. Roślina jest bardziej znana z zastosowania ozdobnego. To już wszystkie najważniejsze informacje dotyczące pochrzynu i jego odmian. Podsumowując można stwierdzić, że jest to ciekawa roślina, którą można uprawiać w ogrodzie.