Przetacznik leśny

Przetacznik leśny - ziele o licznych zastosowaniach i właściwościach leczniczych

Veronica officinalis – przetacznik leśny, przetacznik lekarski jest byliną, cenioną za właściwości lecznicze, wykorzystywane w medycynie i ziołolecznictwie. Płożąca się roślina, o delikatnych niebieskich kwiatach, spotykana jest na terenie całego kraju, na skraju lasów, wśród zarośli i na wrzosowiskach. Surowcem leczniczym jest ziele z przetacznika leśnego, pozyskiwane w czasie kwitnienia rośliny, w czerwcu. Przeczytaj, jakie jest zastosowanie i działanie przetacznika leśnego.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przetacznikach.

Ziele przetacznika leśnego (Veronica officinalis) – właściwości lecznicze

Rodzaj Veronica, noszący łacińską nazwę na cześć św. Weroniki, obejmuje ponad 300 gatunków roślin. Przetacznik leśny jest gatunkiem z rodziny babkowatych. Porasta tereny niżu, rzadziej obszary górskie. Bylina preferuje kwaśne stanowiska, zarówno piaszczyste, jak i gliniaste. Niepozorna, płożąca się roślina, dorasta do 20 cm wysokości. Od czerwca do sierpnia wytwarza niebieskofioletowe drobne kwiaty, ujęte w gęste długie grona. Zimozielone błyszczące liście są karbowane i, podobnie jak cała roślina, omszone.

Zbiór surowca zielnego powinien nastąpić na początku kwitnienia byliny. Roślinę ścinamy nisko nad ziemią. Pozyskujemy kwiaty, które jeszcze nie przekwitły. Ziele przetacznika leśnego - pędy z liśćmi oraz kwiaty - suszymy w zacienionych suszarniach naturalnych lub w odpowiednio przygotowanych pomieszczeniach, o temperaturze powietrza do 35 stopni Celsjusza.

Ziele przetacznika lekarskiego zawiera glikozydy irydoidowe - przede wszystkim leczniczą aukubinę. Cenna bylina od wieków znajdowała zastosowanie w medycynie ludowej, bowiem ziele przetacznika wykazuje, między innymi, działanie wykrztuśne, a okłady pomagają na reumatyzm i dolegliwości skórne. Współczesna medycyna i ziołolecznictwo również wykorzystują właściwości lecznicze byliny. Działanie przetacznika leśnego docenią, miedzy innymi osoby zmagające się ze stresującą pracą, pragnące obniżyć cholesterol i poprawić swoją pamięć.

Zastosowanie przetacznika leśnego – wewnętrzne i zewnętrzne

Lecznicze preparaty, z udziałem przetacznika leśnego, dostępne są w postaci gotowych soków i kropli, w aptekach i sklepach zielarskich. Możemy także nabyć wysuszone ziele, z którego przygotujemy napar lub odwar przetacznikowy. Warto zasadzić wartościową bylinę w ziołowym ogródku, by samodzielnie pozyskiwać zdrowotny surowiec.

Najczęstsze zastosowanie przetacznika leśnego:

• Napar z przetacznika leśnego - otrzymamy, poprzez zalanie około 30 g ziół, 2 ½ szklanki wrzącej wody. Po naciągnięciu, popijamy herbatkę w czasie przeziębienia, na problemy trawienne i nefrologiczne. Napar ma działanie wykrztuśne, przynosząc ulgę osobom zachrypniętym i kaszlącym. Pomoże także obniżyć cholesterol i skutecznie walczyć z miażdżycą.
• Odwar z ziela przetacznika lekarskiego - sporządzamy z 1 łyżki stołowej suszu, zalanego 1 szklanką zimnej wody. Po zagotowaniu na wolnym ogniu, przez około 3-4 minuty, gotowy odwar odstawiamy do przestudzenia.

Po przecedzeniu, można stosować specyfik wewnętrznie, wypijając po ½ szklanki, 3 razy dziennie. Preparat stosuje się na problemy trawienne, przynosi ulgę w chorobie wrzodowej. Zewnętrznie – odwar przyspiesza regenerację naskórka, służy do przemywania cery trądzikowej, na okłady, w przypadku chorób skórnych, a także można nasączać nim płatki ligniny, które nałożymy na powieki. Taki okład wspaniale pomaga na zmęczone oczy.

Przetacznik leśny jest również surowcem do sporządzenia zdrowotnej nalewki:

 Nalewka – do przygotowania potrzebny jest 40-procentowy alkohol (0,5l), którym zalewamy susz przetacznika leśnego (3 łyżki stołowe). Zawartość szklanego naczynia, np. słoja, mieszamy i odstawiamy w ciemne miejsce, na dwa tygodnie. Od czasu do czasu warto słojem potrząsać. Gotowym preparatem przecieramy zmiany skórne, wrzody, rany i liszaje. Zalecane jest nacieranie chorych miejsc, w przypadku gośćca i dny moczanowej.

Inne ciekawe gatunki Veronica

Przetacznik kłosowy Veronica spicata – jest dekoracyjną byliną, o fioletowych kwiatach. Popularne są także liczne barwne odmiany, chętnie uprawiane na ogrodowych rabatach.

Przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys – delikatne miododajne kwiaty, różowe, białe i niebieskie, często zdobią przydomowe grządki. Bylina należy do roślin mrozoodpornych. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i zacienionych. Jest tolerancyjna względem podłoża. Rozsiana wśród roślin uprawnych, bywa uciążliwym chwastem. Sprawdź także ten artykuł o przetaczniku kłosowym.

Przetacznik długolistny Veronica longifolia – wyróżnia się długimi kwiatostanami, które wabią zapylające owady. Na roślinie żerują larwy chronionego w Polsce motyla, przeplatki maturny Euphydryas maturna.

Niektóre gatunki Veronica, spotykane na terenie całego kraju, bywają trudnymi do zwalczenia chwastami. Rozsiewają się wśród roślin uprawnych, ograniczając ich dostęp do światła i składników odżywczych. Możemy do nich zaliczyć: przetacznik perski Veronica perlica, przetacznik polny Veronica arvensis oraz przetacznik bluszczykowy Veronica hederifolia.