Rdest ptasi

Rdest ptasi (świńska trawa) - zwalczanie i zastosowanie chwastu

Rdest ptasi (Polygonum avicular) to jeden z najbardziej uciążliwych chwastów. I to nie tylko w Polsce, tak naprawdę zasiedla niemal całą kulę ziemską. Na szczęście do jego zwalczania jest bardzo wiele łatwo dostępnych środków chemicznych, które działają naprawdę skutecznie. Dowiedz się, jak pozbyć się rdestu ptasiego i jakie właściwości lecznicze ma ta roślina!

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chwastach.

Rdest ptasi – kilka słów o gatunku

Rdest ptasi (Polygonum aviculare) – charakterystyka gatunku

Rdest ptasi to roślina z rodziny rdestowatych, pospolicie występująca na terenie całego kraju. Jest naprawdę niewielki – jego płożące się pędy dorastają do 50 cm długości, jednak najczęściej mają zaledwie 10 cm wysokości. Pędy są grube i sztywne, mocno rozgałęzione. Po upływie czasu stają się lekko zdrewniałe i mają wyraźny podział na międzywęźla za pomocą kolanek. Pędy połączone są z liśćmi krótkimi ogonkami, które są zabarwione na czerwono. Same mają lancetowaty kształt, są mocno zaostrzone na końcach.

Roślina kwitnie późną wiosną, czyli w maju lub w czerwcu i może wytwarzać kwiaty nieprzerwanie aż do jesieni. Ma niewielkie, białe lub różowe kwiaty, które zbierają się po kilka u nasady liści. Jesienią pojawiają się owoce – trójkanciaste, wydłużone orzeszki w niemalże czarnym kolorze, przez które rdest się rozprzestrzenia. Jedna roślina wytwarza ich nawet 200, a mogą one naprawdę wiele przetrwać, przez wiele lat nie tracą zdolności do wschodów. Na dodatek przekopywanie i przeorywanie nic nie da, ponieważ nasiona mogą kiełkować nawet z głębokości 10 cm. Na dodatek roślina korzeni się bardzo głęboko. Ma ciemny palowy korzeń, który wytwarza drobne, głębokie korzenie włosowate. Dlatego usuwanie rośliny mechaniczne także jest trudne.

Ze względu na duży problem ze zwalczaniem rdestu ptasiego, zyskał on bardzo wiele nazw zwyczajowych. W różnych miejscach kraju różnie się go nazywało, najczęściej jednak pojawia się nazwa „świńska trawa”, czasami pojawia się pod nazwą „drutowiec”, „bzdzirost” lub „świńskie ziele”. Drugi człon nazwy oficjalnej rdest ptasi zdobył ze względu na to, że ziele jest przysmakiem kur i drobiu domowego. Dlatego też w niektórych miejscach w Polsce mówi się na niego „ptasie ziele”. Sprawdź także ten artykuł o zwalczaniu rdestu plamistego.

Rdest ptasi i inni przedstawiciele rdestowatych w ogrodzie

Rdest ptasi (Polygonum aviculare) nie jest jedynym gatunkiem rdestowców, który można spotkać w naszych warunkach klimatycznych. Co więcej, nie każdy rdest to chwast! Wiele z nich można uprawiać w ogrodzie, ponieważ są naprawdę atrakcyjne i ładnie się prezentują. Niestety, rdesty wymagają sporej pielęgnacji i regularnego przycinania oraz usuwania nowych odrostów, ponieważ jest to roślina niezwykle ekspansywna. Po kilku sezonach rdesty mogą zająć cały ogród i trudno będzie sobie z nimi poradzić.

Bardzo atrakcyjnie prezentuje się rdest wężownik (Bistorta officinalis), bylina do 100 cm wysokości, która ma duże kępy jajowato-lancetowatych liści. Kwitnie od lipca do października pięknymi różowymi kwiatami. Na dodatek jest rośliną żywicielską niektórych motyli. Jako roślinę okrywową stosuje się rdest pokrewny (Bistorta affinis). Nie jest to za wysoka roślina, tworzy zwarte kępy lancetowatych liści, które mają ładny, czerwonawy kolor. Wytwarza także bordowe kłosy, które ładnie wyglądają na ogrodach skalnych i na przodzie rabat. Na zastosowanie lecznicze uprawia się także rdest japoński (rdestowiec), który można znaleźć na niewielkich plantacjach w całej europie.

Co ciekawe, Unia Europejska ogranicza uprawę niektórych gatunków rdestu. Zakazano między innymi uprawę rdestu pośpiesznego i ostrokończystego. Chociaż są ładne, zachowują się jak chwasty, a ich nasiona rozprzestrzeniają się na wiele kilometrów, dlatego są zagrożeniem dla różnych upraw rolniczych.

Rdest ptasi – zwalczanie i szkodliwość

Szkodliwość rdestu ptasiego

Rdest ptasi to jedna z najbardziej niebezpiecznych roślin. Jej szkodliwość jest zależna od tego, w jakich roślinach się pojawia. Nie stanowi w zasadzie zagrożenia dla wysokich i szybko rosnących roślin – jeśli tylko coś jest w stanie zagłuszczyć rdest, chwast nie będzie piął się w górę, wręcz przeciwnie, będzie rozwijał się bardzo słabo lub nawet wcale. Jednak dla młodych siewek i wolno rosnących roślin użytkowych stanowi duże niebezpieczeństwo.

Najbardziej szkodliwy jest w uprawach zbóż, kukurydzy i rzepaku. Ptasie ziele pojawia się także w trawniku, z którego ciężko go usunąć i z roślin ogrodowych, jak truskawki czy rośliny okopowe. W sprzyjających warunkach rdest może osiągnąć w krótkim czasie ogromną liczebność. Dla roślin użytkowych już 16 roślin na 1 m² powoduje ograniczenie plonu. Na dodatek warto zwrócić uwagę na to, że mocne i elastyczne pędy rdestu ptasiego w roślinach okopowych – burakach i ziemniakach – mogą utrudniać zbiór. W ogrodach przydomowych także czasami się pojawia i jest niezwykle uciążliwy.

Rdest ptasi (Polygonum aviculare) – zwalczanie chemiczne

Rdest ptasi jest agresywny, dlatego powinno się przyłożyć dużą uwagę do profilaktyki. Ważne jest systematyczne niszczenie nowych roślin. Warto pamiętać także o tym, by usuwać chwast z zagonów i terenów przyległych, na przykład ścieżek czy chodników. Dzięki temu nasiona nie będą przenosiły się na uprawy. Kolejnym sposobem na profilaktykę jest sprawdzanie materiału siewnego i używanie tylko nasion najlepszej jakości. Ważne jest także czyszczenie maszyn i stosowanie wyłącznie dobrze rozłożonego obornika i kompostu.

Oczywiście kiedy już rdest pojawi się w ogrodzie, należy sięgnąć po preparaty chemiczne. Oczywiście należy sięgnąć wyłącznie po te środki, które są zarejestrowane w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Warto także zwrócić uwagę na to, czy wybrany środek jest dozwolony do zastosowania w konkretnej uprawie. Opryski wykonuje się w konkretnym momencie rozwoju roślin, a część środków może być zastosowana wyłącznie jeszcze przed skiełkowaniem nasion, na puste zagony. Rdest jest bardzo powszechnym chwastem, dlatego jest mnóstwo preparatów do jego zwalczania. W sklepach można znaleźć środki dla amatorów, od razu gotowe do użycia w odpowiedniej proporcji.

Ziele rdestu ptasiego – właściwości lecznicze

Świńskie ziele Polygonum aviculare znajduje zastosowanie w medycynie ludowej. Ziele rdestu ptasiego można zebrać bądź kupić w sklepach zielarskich lub aptece. Paczka suszu kosztuje jedynie parę złotych, a można przygotować z niego wartościowy napar, który znajduje zastosowanie do leczenia wielu różnych dolegliwości.

Napar z rdestu stosuje się przy leczeniu reumatyzmu. Co więcej, pojawia się także we wspomaganiu leczenia skazy moczanowej i przeroście prostaty, ponieważ pomaga usunąć z organizmu mocznik. Nadaje się do wspomagania rekonwalescencji w czasie chorób płuc i przewodu pokarmowego. Co prawda rdestu nie powinny stosować osoby po zawałach i chore na cukrzycę. Nie można także zapomnieć, że jest to roślina światłouczulająca, co oznacza, że nadużywanie rdestu może powodować oparzenia słoneczne na skórze, bolesne i swędzące wysypki i zaczerwienienia.