Nazwa rośliny
Rokitnik zwyczajny (łac. Hippophae rhamnoides) znana też jako rokitnik pospolity, bodlak, rozmarynowiec
Systematyka
oliwnikowate > rokitnik > rokitnik zwyczajny

Rokitnik zwyczajny (pospolity) – uprawa, pielęgnacja, właściwości lecznicze, zastosowanie

Krzewy liściaste rokitnika znane nam są przede wszystkim z dziko rosnących okazów. Obecnie ze względu na niewielką liczebność dziko występujące sadzonki znajdują się pod częściową ochroną. W przypadku tego gatunku krzewu najbardziej cenione są owoce rokitnika, które posiadają właściwości lecznicze. Dlatego właśnie warto zainteresować się nieco bliżej rokitnikiem, tym razem jednak jako rośliną uprawianą w swoim ogrodzie.

Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o rokitniku.

Rokitnik zwyczajny – charakterystyka

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) jest krzewem liściastym zaliczającym się do rodziny oliwnikowatych. Ze względu na swój wygląd zewnętrzny określany jest również jako rosyjski ananas. Można go spotkać na terenie Europy oraz Azji. Natomiast w Polsce, najczęściej obrasta wybrzeże bałtyckie, a także Pieniny. Na szczęście Hippophae rhamnoides ze względu na swoje właściwości lecznicze oraz smaczne owoce rokitnika, coraz częściej znajduje się w uprawach kontrolowanych.

Krzewy liściaste osiągają do 6 metrów wysokości, jednak ostateczny przyrost jest bardzo powolny. Na młodych pędach znajdziemy obecność cierni. Na początku są w kolorze miedzianym, następnie przebarwiają się w szary odcień. Z gałązek wyrastają niewielkie liście o długości do 7 cm, o lancetowatym kształcie oraz zielonym zabarwieniu. Ich wyróżnikiem jest owłosienie znajdujące się na wierzchu, a także srebrzysty odcień widoczny pod spodem liści. Okres kwitnienia rokitnika przypada od marca do maja. Kwiaty wyróżniają się żółtozielonym zabarwieniem. Kwiatostany skupiają nawet po 5 niewielkich kwiatów. Po przekwitnięciu pojawiają się owoce rokitnika, które charakteryzują się pomarańczowym kolorem, a także kulistym kształtem. Co ciekawe owoce rokitnika często przetrzymują przymrozki, dzięki czemu pięknie ozdabiają krzewy liściaste nawet zimą. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł z przepisami na sok i nalewkę z rokitnika. Przetwory z owoców rokitnika to bardzo interesująca propozycja.

Właściwości lecznicze i zastosowanie owoców rokitnika

Smak owoców nie zalicza się do najprzyjemniejszych. Jest on gorzko-kwaśny. Wszystko za sprawą dużej zawartości witaminy C oraz braku cukru. Oczywiście nikt nie każe nam zajadać owoców na surowo. Smak możemy podbić poprzez przygotowanie z owoców ciekawych przetworów. Zwolennicy witaminy C mogą się obawiać, że podczas obróbki dojdzie do jej utraty. Okazuje się jednak, że w owocach nie ma enzymu askorbinazy, który jest odpowiedzialny za utlenianie cennej witaminy. W ten sposób możemy zyskać ciekawy smak przetworów, a także pożądane właściwości lecznicze. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat krzewów liściastych.

Jeżeli chodzi o właściwości lecznicze, to owoce oraz inne części roślin znajdują szerokie zastosowanie przy różnorodnych przypadłościach. Ekstrakty z rokitnika można stosować zarówno wewnętrznie i zewnętrznie. Zastosowanie zewnętrzne rokitnik znajduje przy wszelkiego rodzaju uszkodzeniach oraz podrażnieniach skóry, szczególnie przy odleżynach, oparzeniach, a także odmrożeniach. Zaleca się stosowanie wewnętrzne, jeżeli doskwierają nam problemy związane z układem pokarmowym. Hippophae rhamnoides wytwarza owoce bogate w witaminy z grupy B, A, K, D oraz E. Jako nieliczne z owoców są źródłem witaminy F i P. Dzięki bogactwu składników mineralnych, kwasu foliowego oraz flawonoidów, częste zażywanie owoców pobudza odporność organizmu, szczególnie w stanach przeziębienia i grypy. A może zainteresuje cię także ten artykuł o zastosowaniu śliwy tarniny?

Rokitnik pospolity – uprawa

Uprawa rokitnika nie jest zbyt wymagająca. Oczywiście krzewy liściaste wymagają od nas stworzenia jak najlepszych warunków uprawowych, chociaż powinny poradzić sobie na każdym stanowisku. Rokitnik pospolity najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych. Sadzonki dobrze jest zasadzić na przepuszczalnym podłożu, o dość sporym poziomie próchnicy. Na pewno Hippophae rhamnoides najlepiej czuje się na wilgotnych stanowiskach, w których utrzymuje się również dość wysoki poziom wilgotności powietrza.

Sadzonki źle czują się w zacienionych miejscach. Dodatkowo nie można doprowadzić do przesuszenia krzewu, ponieważ mogą bardzo szybko zmarnieć. Atutem rokitnika jest to, że sadzonki są mrozoodporne. Ponadto rokitnik pospolity może być obsadzany w pobliżu dużych aglomeracji. Jest to roślina, która świetnie radzi sobie z zanieczyszczeniami powietrza. Jednak należy wtedy pamiętać, że smak i zastosowanie owoców rokitnika, nie będą już takie same jak w przypadku ekologicznych upraw. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie aronii?

Rokitnik zwyczajny – pielęgnacja

Krzew po spełnieniu odpowiednich warunków uprawowych, nie będzie wymagać od nas uciążliwych zabiegów pielęgnacyjnych. Już wiemy, że rokitnik nie powinien być wystawiony na długotrwałą suszę. Ponadto krzewy nie lubią przycinania. Ponieważ pędy bardzo długo odrastają, a niektóre z nich po takim zabiegu potrzebują odpowiedniej regeneracji. Jeżeli chodzi o choroby, to rokitnik jest krzewem dość odpornym na różne schorzenia oraz szkodniki. Jednak warto mieć krzew na oku, by szybko zareagować w przypadku wystąpienia mszycy lub fuzariozy.

Najłatwiej rozmnażanie rokitnika przeprowadzić poprzez sadzonki. Pobieramy je poprzez odrywanie odrostów korzeniowych. Proces ten odbywa się również poprzez samodzielnie zebrane nasiona rokitnika. Jednak do tego celu oczywiście potrzebne są osobniki żeńskie, dodatkowo musimy dysponować takim krzewem w swoim ogrodzie lub mieć dostęp do takiego krzewu. By pozyskać nasiona rokitnika, należy wcześniej zebrać owoce, najlepiej w czasie pierwszych przymrozków, z których pozbywamy się miąższu, a następnie suszymy.

Wysiew będzie możliwy, jeżeli wcześniej pozyskane zbiory poddamy kilkumiesięcznej stratyfikacji. Na przełomie kwietnia i maja możemy przeprowadzić wysiew, przykrywając nasiona rokitnika tylko cienką warstwą podłoża. Po kilku tygodniach powinny pojawić się pierwsze siewki. Na pewno rozmnażanie krzewu poprzez nasiona rokitnika, na pewno wymaga bardzo dużo cierpliwości. Po około 4 latach mamy do czynienia z dojrzałymi okazami, wśród których wyróżnić możemy egzemplarze męskie i żeńskie. Okaz męski jest konieczny wśród krzewów żeńskich, by w ogóle doszło do owocowania. Nie dysponując tak długim czasem oczekiwania na pierwsze owoce, zawsze możemy kupić gotowe sadzonki, które umieszczamy w gruncie dopiero jesienią. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o czarnym bzie.

Wygląd rokitnika zwyczajnego

Pochodzenie:
Nepal
Roczne przyrosty:
30 cm - 40 cm
Maksymalna wysokość:
500 cm - 600 cm
Maksymalna szerokość:
300 cm - 400 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
15 lat


Pokrój rokitnika zwyczajnego:
rozłożysty, rozgałęziony, wzniesiony, nieregularny
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
żółtawy
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
lancetowate
Kolor liścia:
srebrzyste

Sadzenie i stanowisko dla rokitnika zwyczajnego

Termin sadzenia:
wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
200 cm - 400 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki pędowe, odkłady, sadzonki korzeniowe


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, lekka, piaszczysta, żwirowa, uboga
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
suche
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:

Pielęgnacja rokitnika zwyczajnego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
dobra odporność
Typowe choroby:
fuzarioza, werticilioza
Typowe szkodniki:
nasionnica rokitnikowa, skośnik rokitnikowy

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Krzewy żeńskie (rokitnik jest rośliną dwupienną) można przycinać krótko co dwa lata, a męskie co 3-4 lata do połowy pędów. Aby każdego roku zbierać owoce, trzeba krzewy żeńskie przycinać na zmianę.
Kiedy kwitnie?
Terminy zbiorów
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 2 razy w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.
Podlewanie jest potrzebne w pierwszym i drugim roku po posadzeniu, potem rokitnik dobrze radzi sobie sam i zadowala się nawet skąpymi opadami deszczu. Dobrze czuje się jednak na podłożu lekko wilgotnym.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
Typ pożytku:
owoce
Termin zbiorów:
październik, listopad
ikona podziel się Przekaż dalej