Roślina bawełna - opis, wymagania, uprawa, wykorzystanie, ciekawostki

Bawełna – charakterystyka

Bawełna - opis

Bawełna (Gossypium) jest rośliną lub drzewem zaliczającym się do rodziny ślazowatych. Chociaż kojarzy się ona przede wszystkim z występowaniem na obszarze Azji lub Ameryki Północnej, to tak naprawdę jej uprawa jest możliwa na każdym kontynencie. Najczęściej roślina dorasta do maksymalnie 80 cm wysokości. Wśród klapowanych liści o zielonym zabarwieniu, pojawiają się dzwonkowate kwiaty. Na ich miejscu pojawiają się charakterystyczne owocostany o wełnistej strukturze.

Jeżeli chodzi o popularne gatunki bawełny, to wśród nich możemy wymienić przede wszystkim:

• Bawełnę indyjską - jest to bylina, której pochodzenie przypisuje się nie tylko do Azji, ale również do Afryki. Bylina dorasta maksymalnie do 1,5 metra wysokości. Roślina kwitnie na żółto. Po okresie kwitnienia pojawiają się owoce wyposażone we włoski, które wykorzystuje się do produkcji tkaniny. Oprócz tego opis bawełny zwyczajnej wskazuje na zastosowanie w branży spożywczej i przemysłowej. Ponieważ z tej rośliny tłoczy się olej jadalny oraz techniczny.
• Bawełnę kosmatą, zwaną również jako bawełnę zwyczajną - pochodzenie tego gatunku przypisuje się do Ameryki Środkowej. Jednak nie ma problemu z tym, aby ją uprawiać w praktycznie każdych warunkach klimatycznych. Jest to bylina, która kwitnie na kremowo. Również po okresie kwitnienia pojawiają się owoce z długimi włoskami. Oczywiście bawełna zwyczajna jest wykorzystywana na świecie do produkcji tkaniny.

Historia bawełny

Historia bawełny sięga czasów Starożytnego Egiptu. Produkcja tkaniny miała odbywać się już 3 tysiące lat przed naszą erą. Okazuje się jednak, że nie tylko na terenie Północnej Afryki historia tkaniny zaczęła zataczać koło. Ponieważ ślady pierwszych włókien znajdowano również na terenie Ameryki Północnej, Ameryki Południowej, jak i również w Indiach.

Jednak, jak historia przemysłu włókienniczego podaje, największa ekspansja bawełny nastąpiła na przełomie XVI oraz XVII wieku. Wtedy to pojawiały się gatunki bawełny uprawnej, jak i również zwiększył się zdecydowanie obszar, na których odbywała się produkcja tkaniny. Oczywiście bawełnę zbierali wtedy ludzie, często w pracy niewolniczej. Ale również materiał, zanim ujrzał światło dzienne, przechodził przez ręce licznych pracowników.

Dopiero w XVIII wieku podczas tak zwanej rewolucji przemysłowej, wynaleziono maszyny, które były wykorzystywane do produkcji bawełny. Historia pokazuje przede wszystkim na rozwój przemysłu wykorzystującego bawełnę w Anglii oraz w Indiach. Obecnie bawełna produkowana jest już od podstaw przez maszyny, które to zbierają owoce, a następnie oddzielają włókna od ziaren. Roślina ta jest wykorzystywana nie tylko do produkcji tkaniny. Coraz większą popularność zyskuje sztuczna bawełna, którą wykorzystuje się do celów dekoracyjnych. Można z powodzeniem zakupić gałązki sztucznej, jak i również suszonej bawełny. Dzięki czemu możemy udekorować swoje mieszkanie tą oryginalną rośliną.

Naturalna bawełna w uprawie

Uprawa bawełny

Chociaż historia pokazuje, że uprawa bawełny jest potrzebna przede wszystkim ze względu na zapotrzebowanie rynku światowego na tkaninę. To mimo wszystko pojawiają się eksperymenty samodzielnej uprawy bawełny, ze względu na jej rosnącą w ostatnim czasie popularność. Okazuje się, że jej hodowla w domu lub w ogrodzie jest jak najbardziej możliwa. Należy tylko zapewnić roślinie odpowiednie warunki.

Bawełna jest rośliną, która wymaga słonecznego stanowiska, a także żyznego podłoża. Najlepiej do tego celu zastosować specjalne podłoże z domieszką włókna kokosowego. Wbrew pozorom temperatura powietrza nie musi być zbyt wysoka. Wystarczy, że będzie ona oscylować na poziomie ok. 20 stopni Celsjusza, aby doszło do kwitnienia i owocowania byliny. Na pewno trzeba pamiętać o regularnym podlewaniu rośliny. Bawełnę możemy hodować zarówno w domu, pod osłoną, jak i również w ogrodzie.

Pielęgnacja rośliny

Chociaż pochodzenie bawełny wskazuje na to, że jest to roślina lubiąca ciepły klimat, to tak naprawdę nie ma większego problemu z jej wysiewem w naszych warunkach. Tak naprawdę bawełnę możemy wysiewać do doniczek przez cały rok. Chociaż poleca się, aby jej uprawę zaplanować od wczesnej do późnej wiosny, ponieważ wtedy mamy największe szanse na szybki wzrost rośliny. Do niedużych doniczek o maksymalnej średnicy 8 cm, wkładamy 2-3 nasiona. Pamiętajmy o tym, aby koniecznie układać nasiona ostrym końcem do dołu.

Pierwsze wschody powinny pojawić się mniej więcej po 1 do 2 tygodni. Tak, jak już wcześniej wspomniano, ważne jest, aby temperatura powietrza oscylowała na poziomie około 20 stopni Celsjusza. Dlatego siewki najlepiej początkowo trzymać w domu. W momencie, kiedy pojawią się pierwsze liście, należy uszczknąć roślinę, dzięki czemu wzmocnimy jej system korzeniowy. Okres kwitnienia przypada od lipca i trwa nawet do września. Po owocowaniu, pędy można wykorzystać do suszenia w celach dekoracyjnych. A może zainteresuje cię także ten artykuł z opisem rodzajów paprotnika?

Ciekawostki na temat bawełny

Produkcja bawełny

Jak już wiadomo, bawełna jest przede wszystkim wykorzystywana do produkcji tkaniny. Mimo że niemal cały owoc pokryty jest włoskami, to włókno produkuje się jedynie z dłuższych włosków. Natomiast krótkie włókna przeznaczone są na watę. Zebrane włókno podlega procesowi rozczesania, dzięki czemu będzie wykonana naturalna przędza. Dopiero później z takiej przędzy tkany jest bawełniany materiał. Wcześniej jednak przędza musi być odpowiednio skręcona. Im będzie ona lepiej skręcona, tym materiał będzie wyróżniać się większą wytrzymałością.

Coraz częściej produkcja bawełny obejmuje również dodawanie różnych domieszek. Najczęściej możemy spotkać bawełnę z wiskozą lub elastanem. Producenci bawełnę dodają również do jedwabiu, satyny, jak i również lnu. Ponadto produkcja tkaniny obejmuje również jej uszlachetnianie, a także barwienie. Dzięki temu dostępny jest szeroki wybór tkanin bawełnianych, jaki również z dodatkiem bawełny.

Wykorzystanie tkaniny

Naturalna bawełna znajduje największe zastosowanie w przemyśle odzieżowym. Z bawełny szyje się praktycznie każdego typu ubranie: T-shirty, koszule, bluzki, sukienki, spódnice, spodnie, jak i również akcesoria odzieżowe. Ponadto z bawełny produkuje się wszelkiego rodzaju tekstylia domowe. Zaczynając od pościeli, poprzez ręczniki i ścierki, a kończąc na obrusach czy też dekoracyjnych poszewkach na poduszki.

Sama uprawa bawełny, jak i również produkcja tkaniny, jest dość kontrowersyjnym zagadnieniem, jeżeli chodzi o ochronę środowiska. Ponieważ naturalna uprawa jest obecnie mocno zmodernizowana w celu zwiększenia wydajności plonów. Dane mówią o niewyobrażalnie dużym zużyciu wody, aby wyprodukować 1 kilogram bawełny. To powoduje również wzrost kosztów wytwarzania materiału. W związku z tym wielu producentów decyduje się na sztuczne zamienniki bawełny.

Oczywiście istnieją inne rośliny, które mogą zastąpić bawełnę. Do nich zalicza się między innymi szczmiel biały, czyli ramia, len, jak i również konopie. Szczmiel biały jest rośliną włóknodajną, którą uprawia się przede wszystkim na terenie Azji. Niestety koszty wytwarzania materiału są wyjątkowo wysokie, przez co opłacalność rami jest naprawdę nieduża. Stąd też ten materiał nie jest tak popularny, jak len lub bawełna.