Rozsada roślin ogrodowych - zasady, terminy, porady praktyczne

Co zrobić, aby doczekać się owocowania pomidora czy papryki w naszym klimacie? Co robić, aby warzywa szybciej dały plony w ogrodzie? Rozwiązaniem tego problemu jest rozsada, która pozwala na wysiew, kiełkowanie i wzrost sadzonek jeszcze wtedy, gdy na dworze panuje zima lub wiosenne przymrozki. Opisujemy jak przygotować rozsadę krok po kroku, podajemy terminy rozsady różnych warzyw i doradzamy jak najłatwiej i najprościej zrobić rozsadę w domu.

Dlaczego należy przygotować rozsadę roślin

W jakim celu wykonuje się rozsadę

W naszym klimacie, gdzie lato jest dość krótkie, wiele roślin szczególnie z regionów ciepłych, nie jest w stanie odpowiednio szybko wydać owoców lub zakwitnąć, gdyby zostały wysiane bezpośrednio do gruntu. W Polsce jeszcze wiosną zdarzają się przymrozki, zaś wysiew nasion niektórych roślin do gruntu może się odbywać dopiero po ostatnich przymrozkach. Dlatego też na ich kwitnienie lub owocowanie trzeba czekać bardzo długo.

Przygotowanie rozsady pozwala na wysiew nasion już w lutym, dzięki czemu sadzonki mogą wyrastać w cieple. Rozsada jest niezbędna w przypadku roślin pochodzących z regionów cieplejszych, które w naszym klimacie można siać dopiero, gdy ustaną przymrozki i temperatura osiągnie odpowiedni poziom. Lokalne warzywa i owoce najczęściej nie wymagają przygotowania rozsady, jednak rozsada pozwala na uzyskanie plonów znacznie szybciej. Ważnym powodem, dla którego warto przygotować rozsadę, jest oszczędność kosztów. Gotowe sadzonki nie są drogie. Jednak zwykle na balkon lub na grządkę potrzebujemy wielu sadzonek, co oznacza spore koszty. Kupując nasiona i przygotowując własną rozsadę znacznie oszczędzamy koszty obsadzenia balkonu czy ogrodu.

Jakie rośliny uprawia się z rozsady

Wyłącznie z rozsady uprawiamy:

  • pomidora,
  • paprykę,
  • kalafiora,
  • kalarepę.

Zaleca się uprawę z rozsady następujących roślin:

  • dynię,
  • jarmuż,
  • szczypiorek,
  • sałatę,
  • kapustę białą,
  • kapustę pekińską,
  • kapustę czerwoną,
  • buraki liściowe,
  • pietruszkę.

Przygotowanie rozsady krok po kroku

Czego potrzebujesz, aby przygotować rozsadę w domu

Produkcja roślin na dużą skalę najczęściej odbywa się z rozsady w szklarniach. Rozsadę można jednak z łatwością zrobić w domu czy w ogrodzie. Sadzonki z rozsady najlepiej dorastają w temperaturze pokojowej, dlatego też rozsadę można ustawić na parapecie okna. W ogrodzie rozsadę można zrobić w mini szklarni lub w inspektach.

W domu możemy przygotować rozsadę kwiatów balkonowych, które chcemy siać z nasion. W tym celu przydadzą się wielodoniczki, chociaż rozsadę w domu można wykonać w zwykłych małych doniczkach lub płytkich pojemnikach plastikowych.

Co będzie potrzebne do przygotowania rozsady:

  • jałowe podłoże wolne od zanieczyszczeń i grzybów,
  • nasiona,
  • pojemniki: wielodoniczki, drewniane skrzynki, krążki torfowe,
  • jasne, przewiewne miejsce, gdzie panuje stała temperatura,

Kiełkujące nasiona i siewki narażone są na choroby, grzyby i pleśnie, dlatego też konieczne jest specjalne podłoże. Do rozsady nie nadaje się ziemia z ogrodu. Gotowe podłoże do rozsady zakupimy w sklepach ogrodniczych. Zawiera ono zwykle tylko torf i piasek. Dodatek nawozów nie jest konieczny.

Nasiona powinny być zaprawione, czyli odkażone przeciw pleśniom i grzybom. Jeśli mamy nasiona zebrane w ogrodzie, wsypujemy je do słoika, obsypujemy zaprawą nasienną, zakręcamy słoik i czekamy, aż zaprawa oblepi nasiona.

Termin rozsady

Najlepszy termin na wykonanie rozsady to luty do początku marca. Jednak produkcja rozsady dla poszczególnych roślin może wymagać innego terminu. Dlatego też zawsze należy sprawdzić w jakim terminie siać dany gatunek roślin do rozsady.

Rozsadę brokuła, pomidora, papryki czy bakłażana przygotowuje się na przełomie marca i kwietnia. Natomiast rozsadę jarmużu i ogórka należy siać kwietniem a czerwcem. Termin wysiewu różnych odmian kapusty do rozsady jest podobny. Wczesną kapustę wysiewamy w pierwszej połowie lutego, zaś późną kapustę od 15 marca do 15 kwietnia.

Produkcja rozsady krok po kroku

Jeśl mamy już zgromadzone wszystkie potrzebne elemeny możemy samodzielnie przygotować rozsadę w następujący sposób:

  1. przygotowujemy czyste i wyparzone pojemniki jak doniczki, wielodoniczki, doniczki torfowe czy skrzynki,
  2. podłoże przesiewamy i wsypujemy do pojemników, wyrównujemy i lekko ubijamy,
  3. nasiona wysiewamy równomiernie, duże nasiona siejemy po 2 - 3 do doniczki,
  4. nasiona posypujemy cienką warstwą piasku lub podłoża, bardzo małe nasiona tylko lekko wgniatamy w podłoże,
  5. podlewamy zraszaczem,
  6. podpisujemy pojemniki, aby wiedzieć jakie gatunki roślin w nich kiełkują,
  7. pojemniki zakrywamy folią lub przezroczystą przykrywką i odstawiamy w ciepłe, widne miejsce.
  8. gdy pojawią się pierwsze siewki, pojemniki odkrywamy,
  9. podlewamy ostrożnie, gdy podłoże przeschnie,
  10. jeśli siewek jest zbyt dużo należy je przepikować czyli rozsadzić do osobnych doniczek,
  11. doniczki ustawiamy w ciepłym, ocienionym miejscu i regularnie podlewamy.

Sadzonki z rozsady sadzimy do gruntu gdy miną ostatnie przymrozki, czyli zwykle po 15 maja. Wcześniej hartujemy sadzonki przenosząc je przez kilka dni, na kilka godzin do ogrodu w zacienione miejsce. Na sadzenie do gruntu wybieramy pochmurny dzień, aby słońce nie poparzyło delikatnych sadzonek.