Skrętnik - opis, wymagania, uprawa, porady praktyczne
To zaskakujące, że oryginalne skrętniki są tak mało popularne. Przecież to naprawdę ciekawa roślina, na dodatek ma małe wymagania. Wybacza lekkie zaniedbania i pięknie kwitnie, więc świetnie sprawdzi się w każdym domu. Dowiedz się, dlaczego warto mieć na półce skrętnika i jak się nim zajmować, by naprawdę dobrze się rozwijał.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach doniczkowych.
Z tego artykułu dowiesz się:
Skrętnik – kwiatek idealny do domu
Skrętniki Streptocarpus – charakterystyka
Skrętnik to nazwa rodzaju, w którym znajduje się aż około 155 gatunków! Nie mają one w zasadzie oficjalnych polskich nazw, dlatego najczęściej określa się je wszystkie mianem skrętnika lub łacińską nazwą Streptocarpus. Większość gatunków jest bardzo dekoracyjna i świetnie sprawdza się w uprawie doniczkowej. Nie wszystkie jednak dobrze znoszą takie warunki, część z nich potrzebuje o wiele baczniejszej uwagi. Jeśli jednak chcesz kupić jego sadzonki w sklepie ogrodniczym, możesz mieć pewność, że trafisz na te łatwiejsze w uprawie gatunku.
Kwiatek fantastycznie wygląda w doniczkach. Pochodząca z Madagaskaru roślina potrzebuje dużo ciepła. W naturalnych warunkach jest to kwiatek rabatowy, w naszych warunkach klimatycznych skrętnik ogrodowy czy skalny raczej się nie sprawdzi. W naturze jest to gatunek górski – rośnie jako epifit na skałach i zboczach wzgórz. Nasiona osiadają w ściółce leśnej i tam się rozwijają. W ciepłych krajach skrętnik ogrodowy traktowany jest jako roślina okrywowa i ściółkująca. W Polsce pozostaje nam tylko skrętnik doniczkowy. W uprawie najczęściej wykorzystuje się mieszańcze różnych skrętników.
Większość gatunków ma bardzo podobny pokrój. Składają się z długich, owalnych liści, które wyrastają bezpośrednio z rozety jako liście odziomkowe. Część gatunków ma wiotkie łodygi, które pięknie zdobią ogród skalny. Roślina wytwarza bardzo ciekawy kwiat. Pojedynczy i kielichowaty, może nieco przypominać petunie, nieco sępolię (z którą zresztą gatunek jest spokrewnionych. Najczęściej kwiat jest pojedynczy, ale za to zachwycający. Może mieć różne kolory, zdarzają się nawet odmiany wielobarwne. Skrętnik swoją nazwę zawdzięcza temu, że jej owoce (torebki nasienne) są skręcone w spiralę.
Odmiany skrętników
Większość odmian jest bardzo typowa – mają ładne, dość duże kwiaty o jednolitym wybarwieniu. Spośród nich na uwagę zasługuje na przykład ‘Chorus Line’ – biały skrętnik o pełnych kwiatach lub ‘Amor Mio’, czerwona, atrakcyjna odmiana. Jednak to te nietypowe skrętniki są najbardziej atrakcyjne i pociągające. Lista najciekawszych odmian skrętników:
- ‘Catania’ – cieniowane, różowo-białe kwiaty,
- ‘Roulette Azur’ – biały skrętnik o wyraźnej fioletowej obwódce na końcach płatków,
- ‘Roulette Cherry’ – biała odmiana o bordowej obwódce,
- ‘Veselka’ – biało-fioletowych kwiatach i mocno pofałdowanych płatkach,
- ‘Haumieja’ – fioletowe płatki ozdobione białą obwódką,
- ‘Irbis’ – odmiana o pstrokatych płatkach, biało-granatowych,
- ‘Venecja’ – niebieskie kwiaty z białym wzorem na płatkach,
- ‘Złotko’ – odmiana o kremowych kwiatach, wydłużonych z mocno pofałdowanymi brzegami,
‘Pink Princess’ – biało-fioletowe, pastelowe kwiaty o ciekawej budowie.
Skrętnik doniczkowy to wdzięczny kwiat. Większość odmian ma około 25 cm wysokości, dlatego świetnie sprawdza się w niewielkich doniczkach. Dobrze wygląda na podniesionych kwietnikach, wysokich półkach i zwisających doniczkach. Sprawdź także ten artykuł o najlepszych kwiatach pokojowych do domu.
Skrętnik a sępolia
W Europie Zachodniej skrętniki są szalenie popularnymi roślinami. Pojawiają się tam w mieszkaniach i sklepach o wiele częściej niż w Polsce. Za to u nas znacznie częściej można spotkać bardzo bliską kuzynkę skrętnika. Według niektórych klasyfikacji wręcz jest to ten sam rodzaj roślin. Mowa tutaj o sępolii, którą z pewnością większość osób zna jako fiołka afrykańskiego.
Sępolia także pochodzi z Madagaskaru, i tam także to kwiatek rabatowy, jednak ma zupełnie inny pokrój. Jej liście są miękkie i delikatnie owłosione. Jednak bogactwo kolorów i kształtów kwiatów wskazuje na to, że faktycznie są to bliscy kuzyni. Obecnie sępolie także mają pełne kwiaty, bardzo ciekawie wybarwione i kontrastowe. Pięknie będą wyglądały obok doniczki czy dwóch z przepysznymi skrętnikami.
Skrętnik – sadzonki na początek uprawy
Gdzie kupić sadzonki skrętnika?
Chociaż skrętniki nie są szczególnie powszechne, tak naprawdę można je łatwo dostać w Polsce. Nie znajdziesz ich raczej w supermarkecie na dziale z kwiatami, ale z pewnością znajdziesz młode egzemplarze w dobrych sklepach ogrodniczych. Pachnący skrętnik pojawia się także w ofercie sklepów online – warto wybrać jednak sprawdzonego dostawcę, by mieć pewność, że roślina nie zostanie uszkodzona w transporcie.
Cena skrętników nie jest wysoka. Jednobarwne i mniej ciekawe odmiany kosztują około 20 zł. Za te bardziej interesujące i większe trzeba już zapłacić od 24 do 30 zł. Cena skrętnika nie różni się zatem od cen innych roślin doniczkowych. Sadzonki najczęściej są sprzedawane w pojemnikach, w podłożu, które zostało wcześniej zasilone nawozem mineralnym lub innym nawozem startowym. Dlatego na początku nie trzeba ich nawozić.
Wdzięczny skrętnik w uprawie domowej
Skrętnik to gatunek górski, dlatego trzeba zapewnić mu odpowiednie warunki. Rośnie na zboczach, gdzie ma dużo rozproszonego światła. I właśnie takie oświetlenie trzeba mu zapewnić. Powinien stać w miejscu widnym, ale nie nasłonecznionym bezpośrednio. Dobrze sprawdzi się parapet wschodniego lub nawet północnego okna. To bardzo ważne, bo przy niedoborze światła skrętniki kwitną bardzo słabo albo wręcz wcale.
Skrętniki lubią umiarkowaną temperaturę. Latem najlepiej kwitną w temperaturze 18-24 stopnie, zimą najlepiej czują się w 15-18 stopniach. Dlatego na zimowe miesiące warto wynieść je do innego pomieszczenia. To zmniejsza ryzyko choroby i sprawi, że w kolejny sezonie skrętnik znów pięknie zakwitnie.
Do skrętników najlepiej sprawdzi się luźne, dobrze przepuszczalne podłoże. Powinno być lekko kwaśne – w tych warunkach roślina najlepiej kwitnie. Można zastosować standardową ziemię ogrodową, ale skrętniki będą wdzięczne, jeśli zrobisz odpowiednią mieszankę. Lekka ziemia uniwersalna torf i gruboziarnisty piasek w proporcji 1:1:2 sprawdza się najlepiej. Takie podłoże ma lekką i luźną strukturę, co gwarantuje korzeniom możliwość oddychania i swobodnego rozwoju.
Pielęgnacja skrętników krok po kroku
Skrętnik nie jest wymagający jeśli chodzi o pielęgnację. Tak naprawdę jego wymagania są podobne do tych, jakie mają popularne rośliny doniczkowe czy zioła: regularne podlewanie, lekkie nawożenie raz w sezonie i tyle. Ziemia w doniczce dla skrętników powinna być cały czas lekko wilgotna. Używa się odstanej, letniej wody. Należy uważać, by nie zmoczyć liści! Pod wpływem kropli wody mogą na nich powstać jasne plamy, a to nie prezentuje się najpiękniej. Skrętniki możesz podlewać również jak sępolie, czyli wlewać odrobinę wody na podstawek. To zmniejsza ryzyko choroby grzybowej.
Rozmnażanie skrętnika przeprowadza się poprzez pobieranie sadzonek. Nie jest to jednak wcale proste, chociaż dobrze udaje się w naszych warunkach klimatycznych. Pędy zielone z liśćmi umieszcza się w glebie, po kilku tygodniach powinny wypuścić korzenie. Rozmnażanie najlepiej przeprowadzić oczywiście wiosną.
Nawożenie skrętników także jest bardzo ważne. Jednak nie trzeba robić tego często. Roślina powinna być zasilana co sześć, osiem tygodni specjalnym nawozem do roślin kwitnących w okresie od marca do września. Należy mocno rozcieńczyć nawóz, o wiele bardziej niż zaleca to producent. Dzięki temu dawka składników mineralnych będzie wystarczająca, a nie grozi ci zasolenie podłoża.