Słonecznik zwyczajny

Słonecznik – wysiew, uprawa w ogrodzie, pielęgnacja

Słońce w ogródku – tak śmiało można powiedzieć o słoneczniku, którego wielkie kwiaty o charakterystycznych żółtych płatkach coraz częściej pojawiają się w przydomowej przestrzeni nie tylko jako rośliny hodowlane, ale również jako kwiaty ozdobne. Pestki, olej, kwiat cięty, a nawet napary – słonecznik ma wiele walorów, z których chętnie korzystamy.

Jeśli szukasz więcej inspiracji na kwiaty ogrodowe, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.

Słonecznik – charakterystyka ogólna

Wygląd słonecznika

Słonecznik (Helianthus L) być może ku zaskoczeniu niektórych osób należy do rodziny astrowatych. Występują jako rośliny jednoroczne oraz jako byliny. Typowa dla nich jest długa, sztywna i gruba łodyga. Pojedyncze liście mają omszoną powierzchnię i zazwyczaj są lepkie w dotyku. Kwiaty zbierają się w ok. 30 – 60 cm koszyczki. Na zewnątrz tych koszyczków pojawiają się duże, okazałe kwiaty języczkowe, najczęściej barwy żółtej – natomiast w przypadku odmian ozdobnych będę też inne kolory. Owocem jest niełupka, czyli powszechnie znane i lubiane pestki słonecznika.

Odmiany flory polskiej

Wśród gatunków flory Polski należy wymienić: słonecznik bulwiasty topinambur, słonecznik dziesięciopłatkowy, słonecznik jaskrawy, słonecznik późny, słonecznik wierzbolistny i słonecznik zwyczajny. A może zainteresuje cię także niecierpek w ogrodzie?

Wysiew słonecznika

Wysiew słonecznika zwyczajnego (Helianthus annus) przypada na wiosnę, zaleca się zrobić to na przełomie kwietnia i maja. Siew należy zrobić bezpośrednio do gruntu – pamiętajmy, że wysiew słonecznika do skrzyneczek czy doniczek z zamiarem późniejszej rozsady do gruntu może skończyć się niepowodzeniem całkowitym lub jego hodowla będzie znacząco mniejsza. Nasionka umieszczamy w ziemi na głębokości ok. 3 cm – płytsze umieszczenie nasionek może spowodować, że ptactwo jest wydziobie. Co więcej, w jednym miejscu umieszczamy kilka nasionek. Kiedy wzejdą robi się tzw. przerywanie, zostawiamy najsilniejszą i najładniejszą sadzonkę. Wysiew słonecznika zwyczajnego czy innych odmian wysokich najlepiej zrobić w rozstawie ok. 50 cm. Niższe, ozdobne odmiany wystarczy siać w rozstawie po ok. 25 cm. Pamiętajmy też o tym, że słonecznik bardzo źle znosi przesadzanie stąd wysiew słonecznika zaleca się, aby był przeprowadzony bezpośrednio na stałe stanowisko. Uprawa słoneczników jest możliwa także w doniczkach.

Słonecznik - uprawa w ogrodzie

Uprawa w Polsce tej odmiany ma dwojakie zastosowanie – niektórzy sadzą go w podwójnym celu: dekoracyjnym i do jedzenia, inni tylko jako roślinę jadalną lub jako roślinę dekoracyjną.

Uprawa słonecznika w ogrodzie jest bardzo prosta. Słonecznik uwielbia miejsce słoneczne, ciepłe, ale nie wietrzne – jest to istotne chociażby ze względu na jego wysokość, wzniosłą łodygę i bujne kwiatostany, które przy silniejszych podmuchach wiatru mogą być zniszczone. Ponadto, jeśli chcemy, aby nasza uprawa przyniosła wysoki plon, ważna jest tutaj gleba. Idealna to ta żyzna, przepuszczalna i lekko wilgotna. Dość istotne jest też nawożenie słonecznika – jeśli chcemy zwiększyć plon zaleca się zasilić podłoże pod słonecznik mikroelementami i dać kompost.

Uprawa przynosi plon już w lecie. Pestki słonecznika pojawiają się już w lipcu i przy odpowiedniej pogodzie można je zbierać do końca października. Warto jednak mieć na uwadze to, że są najlepsze w smaku zbierane od połowy sierpnia do połowy września. Kwiat słonecznika zdobi pola lub przydomowe rabaty w tym samym czasie, co owocuje, czyli od lipca do października. A może zainteresują cię także równie popularne w uprawie goździki ogrodowe?

Pielęgnacja słonecznika

Nawożenie słonecznika jako zabieg pielęgnacyjny jest bardzo rzadko praktykowane. Nawóz wieloskładnikowy czy zawożenie gleby pod słonecznik siarczanem potasu należy robić jedynie sporadycznie. Czasem uprawa wymaga nawożenie słonecznika gdy ten wykaże niedobór wspomnianego wcześniej potasu oraz boru i molibdenu. Nie należy przesadzać z ilością wody. Słonecznik lubi delikatną wilgotność gleby, ale nadmierne podlewanie może doprowadzić do gnicia systemu korzeniowego czy poluzowania ziemi, co w efekcie końcowym zdarza się, że prowadzi do przekrzywienia się rośliny lub nawet jej przewrócenia się. Wysiew słonecznika i późniejsza jego hodowla w przydomowej przestrzeni niezwykle rzadko boryka się z problemem mszyc, a co jest dość częste w przypadku innych roślin i kwiatów w ogrodzie.

Zastosowanie słonecznika

Produkcja spożywcza i pasze

Słonecznik ma dość szerokie zastosowanie. Przede wszystkim zacząć należy od tego, że słonecznik zwyczajny jest jedną z ważniejszych roślin oleistych – hodowla przynosi olej słonecznikowy, który polecany jest dla osób z podwyższonym cholesterolem, ponadto pomaga w walce z miażdżycą. Natomiast słonecznik bulwiasty przetwarzany jest w paszach dla zwierząt.

Wartości odżywcze i właściwości lecznicze

Co więcej, niektóre gatunki wykazują właściwości lecznicze i właściwości odżywcze. Ziarna słonecznika zawierają wartości odżywcze - witaminy A, B i D, mogą pochwalić się zawartością cynku, potasu, wapnia i żelaza, dużo w nich aminokwasów i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zwiększają też naszą odporność, wpływają na lepszy sen, a nawet polepszają cerę. W zielarstwie stosowane są również napary z żółtych języczkowatych kwiatów, które stosuje się na gorączkę czy w walce z chorobami układu pokarmowego. Może zainteresują cię także kwiaty jednoroczne?

Inne zastosowania

Uprawa słonecznika przynosi także korzyści dla ptactwa – pestki słonecznika są dla nich znakomitym pokarmem.

Ponadto coraz bardziej popularna jest uprawa i hodowla niektórych gatunków na cele wyłącznie dekoracyjne i ozdobne. Od wielu lat wysiew słonecznika i następnie jego hodowla ma przeznaczenie na kwiat cięty – pięknie prezentuje się we flakonach i wazonach oraz bukietach. Ponadto efektownie prezentuje się na przydomowych rabatach – można do sadzić w dużych grupach lub samodzielnie przy altankach, pergolach, murkach czy płotach. Do tego uprawa w Polsce coraz częściej dotyczy gatunków stricte ozdobnych.

Wśród odmian, które zwracają na siebie szczególną uwagę i mogą ozdobić nasz ogród, warto wymienić chociażby Abendsonne charakteryzujący się licznymi pędami bocznymi czy Prado Red o niesamowitych czerwonych kwiatach. Ponadto dla osób pragnących mieć słonecznik na balkonie czy tarasie lub po prostu z przeznaczeniem do donic zaleca się wysiew słonecznika o nazwie Sonnengold – jak na tę roślinę jest karłowaty, osiąga maksymalnie pomiędzy 50 – 70 cm i ma typowy dla siebie pełen kwiat. Jeśli interesują cię także inspiracje na kwiaty wiosenne, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.