Stratyfikacja nasion krok po kroku - zobacz, jak przygotować nasiona

Stratyfikacja nasion – na czym polega?

Co to jest stratyfikacja nasion

Stratyfikacja jest niezbędna, by nasiona roślin naturalnie rosnących w klimacie chłodnym lub umiarkowanym mogły skiełkować. Termin ten oznacza wszelkie metody pobudzania nasion do życia, najczęściej jednak jest kojarzony z przemrażaniem, czyli traktowaniem nasion chłodem. Tak naprawdę stratyfikacja nasion nie jest szczególnie trudna, jednak należy ściśle stosować się do wytycznych i określonego schematu działania.

W tym wypadku liczy się bowiem nie tylko temperatura, lecz także wilgotność podłoża i dostęp powietrza. Niektóre nasiona mogą wymagać dłuższej i bardziej skomplikowanej stratyfikacji niż inne. Niektóre natomiast wystarczy zostawić na zewnątrz na zimę i to wystarczy. Stratyfikacja w wielu przypadkach to jedyny sposób na to, żeby nasiona w ogóle wykiełkowały, dla innych gatunków jest to gwarancja, że młode roślinki były zdrowe i odporne na działanie czynników zewnętrznych.

Stratyfikowanie nasion – rodzaje

Wyróżnia się aż 6 różnych modeli stratyfikacji:

• Model 1 – metoda chłodna w podłożu lub bez podłoża. Dotyczy większości roślin ozdobnych i warzywnych uprawianych w naszych warunkach klimatycznych.
• Model 2 – metoda ciepło-chłodna, w której faza cieplna trwa od 2 do 4 tygodni.
• Model 3 – przysposabianie ciepło-chłodne z fazą ciepła do 8 do 16 tygodni.
• Model 4 – metoda ciepło-chłodna, która składa się z dwóch faz ciepłych i jednej fazy zimnej trwającej do 2 tygodni.
• Model 5 – metoda ciepło-chłodna z fazą trwająca 24-26 tygodni w temperaturze cyklicznie się wahającej od 15 do 20 stopni.
• Model 6 – przysposobienie ciepło-chłodne z długotrwałą fazą ciepłą, w temperaturze zmieniającej się cyklicznie co 24 godziny o szerokiej amplitudzie wahań.

Rośliny, które w naszych warunkach klimatycznych uprawia się z nasion, stratyfikuje się wyłącznie metodą chłodną. To plus, ponieważ to jedyna metoda, którą można swobodnie przeprowadzić w domu. W zasadzie jest do tego potrzebna tylko lodówka lub chłodna piwnica. Planujesz uprawy w ogródku? Sprawdź także ten artykuł z terminami wysiewu warzyw.

Inne metody pobudzania nasion do kiełkowania

Stratyfikacja nasion nie jest jedynym sposobem na pobudzenie nasion do kiełkowania. Czasami wystarczy zastosować inną technikę. Czasami nasiona przed wysadzeniem trzeba moczyć w letniej wodzie przez kilkanaście czy kilkadziesiąt godzin.

Innym sposobem pobudzania jest często mylona ze stratyfikacją skaryfikacja. Polega ona na nacięciu nasion małym, ostrym nożykiem lub żyletką. Dotyczy to zwłaszcza nasion owoców pestkowych lub roślin ozdobnych, które są rozprowadzane przez zwierzęta. W naturze wiele nasion jest zjadanych przez ptaki, a ich otoczka rozkłada się w ich układzie pokarmowym lub jest po prostu rozłupana ostrymi dziobami. Jeśli pobierzesz nasiona z roślin, musisz je samodzielnie naciąć. Niektóre gatunki mogą wymagać i jednego, i drugiego zabiegu, żeby wykiełkować.

Nasiona wymagające stratyfikacji

Bardzo wiele gatunków drzew, krzewów owocowych i bylin ozdobnych wymaga stratyfikacji. Długość trwania zabiegu i miesiąc jej przeprowadzania jest zależny od gatunku. Najczęściej producenci nasion określają, jak długo ma to trwać. Warto się tym zainteresować odpowiednio wcześniej, ponieważ na przykład stratyfikacja nasion brzoskwini czy orzecha włoskiego może trwać do 3 miesięcy, a kalina potrzebuje chłodzenia aż przez dwa lata!

Stratyfikacji wymagają przede wszystkim rośliny drzew iglastych, czyli sosny, jodły, jałowce, modrzewie i świerki. Jeśli zdecydujesz się samodzielnie stworzyć sadzonki tuj, czyli żywotników, także powinieneś zebrane nasiona chłodzić przed wysadzeniem. Stratyfikacji podlegają także nasiona roślin liściastych – surmaków, głogu czy klonu, a także roślin ozdobnych – róży ogrodowej, kaliny, berberysu. Stratyfikacja nasion jabłoni także jest konieczna, tak jak nasion brzoskwini (pobranych z pestki) czy orzecha włoskiego (razem ze skorupką).

Stratyfikacja nasion metodą chłodną krok po kroku

Stratyfikowanie: przygotowanie nasion

Stratyfikację należy zacząć od przygotowania pojemnika. Nasiona możesz stratyfikować albo w podłożu, albo bez niego. W tym drugim wypadku wystarczy ci mały słoiczek lub torebka foliowa. W tym pierwszym potrzebujesz rozsadnika wypełnionego torfem wysokim, który dobrze absorbuje wodę, ponieważ podłoże musi być dość mocno wilgotne. Torf warto wymieszać z piaskiem w stosunku 1:1.

Na podłożu można położyć naprawdę wiele nasion. Powinno być ich około 1/3 objętości podłoża. Jest to sporo, więc wystarczy ci malutki pojemniczek. Należy go przykryć folią, by woda nie parowała za szybko. Nasiona stratyfikuje się w temperaturze 0-7 stopni Celsjusza, najczęściej w lodówce. Jeśli jednak dysponujesz chłodnym garażem lub piwnicą, w której utrzymuje się taka temperatura, możesz je wykorzystać. Należy tylko zabezpieczyć nasionka przed myszami czy innymi szkodnikami.