Świdośliwa olcholistna - opis, wymagania, pielęgnacja, porady
Świdośliwa olcholistna (Amelanchier alnifolia) to roślina sadownicza, jadalna znana w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. W Polsce jej uprawa dopiero rozpoczyna się rozpowszechniać. To krzew lub małe drzewo osiągające zależnie od odmiany od 0,5 m do nawet 6 m. Pochodzi z rodziny różowatych, czyli podrodziny jabłkowych. Rodzaj jakim jest świdośliwa zawiera ponad dwadzieścia gatunków.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o drzewkach ozdobnych.
Wygląd i uprawa świdośliwy
Świdośliwa jest samopylna i samopłodna. Kwitnie na biało w okolicach środka maja. Cechą charakterystyczną są kuliste, soczyste i pyszne owoce. Wyglądem przypominają borówki. Mierzą około 1-1,5 cm średnicy. Wykorzystuje się je do licznych przetworów i do bezpośredniego spożywania. Dojrzałe są już pod koniec czerwca lub na początku lipca. Są słodkie i zawierają małą ilość kwasów organicznych. Ponadto antocyjany, związki mineralne i witaminy. Ze względu na liczne składniki ma owoce mają korzystny wpływ na zdrowie. Podobnie truskawki zwisające.
Jej naturalne rejony są zbliżone do warunków w naszym kraju. Świdośliwa olcholistna toleruje różne warunki. Jedynie bardzo suchych lub bardzo podmokłe stanowiska będą kłopotem. Świdośliwa najlepiej będzie się jednak rozwijać na stanowiskach słonecznych. O lekko kwaśnych do lekko zasadowych (od pH 6,2 do pH 7,5). Wówczas da odpowiednią jakość owoców. Oznacza to, iż ma mniejsze wymagania glebowe niżeli borówka, co przemawia za nią.
Jest wysoko mrozoodporna. Wytrzymuje do -30 stopni Celsjusza. Do tego jest odporna na szkodniki. Przeciwnie do truskawki wiszącej. Świdośliwa jest rośliną długowieczną. Sadownicy uprawiają ją nawet 30 lat. Świdośliwa zaczyna wydawać owoce od 3 lub 4 roku po posadzeniu.Maksymalną ilość owoców zbiera się po około 6 latach. Szacuje się, że z hektara ziemi można uzyskać wtedy 10-12 ton owoców.
Trzeba zadbać o odpowiednią wilgoć w glebie w pierwszych trzech latach sadzonek. Jest to spowodowane tym, że roślina nie ma jeszcze wytworzonego silnego systemu korzeniowego, a nawet krótkie braki wody mogą im zaszkodzić. Nie pojawią się nowe pędy i przyrosty. Zapotrzebowanie na wilgoć wzrasta też okresowo. Kiedy? Co roku podczas dojrzewania owoców.
Sadzonki świdośliwy – sadzenie
Sadzonki krzewu z korzeniami sadzi się do gruntu jesienią. Z reguły od ostatniego tygodnia września do najpóźniej połowy października. Dlaczego tak? Korzenie będą mogły się zawiązać w ziemi do zimy.
Można też wykorzystać sadzonki doniczkowane. Te z kolei sadzić się do gruntu wiosną. Wcześniej warto je zahartować na powietrzu. Takie sadzonki z pojemników przed posadzeniem muszą być dobrze podlane, żeby ułatwić ich przyjęcie się. Po posadzeniu ziemię wokół sadzonek dobrze dociskamy, usuwając nadmiar powietrza, co gwarantuje odpowiedni wzrost posadzonych roślin.
Chcąc posadzić więcej okazów formy drzewiastej ich polecana rozstawa to koło 3-4 metry między rzędami i 1-1,5 m odstępu miedzy okazami w jednym rzędzie. Sadząc świdośliwe w formie krzewu można ją sadzić nieco gęściej. W uprawie na większą skalę przy zbiorze maszynowym np. kombajnem rozstawa między rzędami musi sięgać aż 5 metrów lub nawet więcej. Dla porównania w Kanadzie stosują zwykle rozstawę 4,5 x 1 m. Z czego uzyskuje się 2000-2500 roślin na 1 ha. W naszym kraju poleca się rozstawę 4,5 x 0,75 m, co w praktyce oznacza 3000 krzewów na 1 ha.
Przy właściwie prowadzonej uprawie świdośliwy, spore zbiory pokarzą się w 3-4 roku. Z odmian o pokroju krzewiastym możemy spodziewać się plonu do 0,5 kg owoców z jednego krzewu. Z kolei po 5 latach szacuje się, iż będzie to 2 tony z 1 ha. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat pęcherznicy kalinolistnej?
Pielęgnacja i cięcie młodych roślin
Wszystko jest zależne od sadzonek. I tak sadzonki otrzymane z odrostów korzeniowych skracamy o 30% tuż o posadzeniu. Robi się to, aby zachować równowagę między systemem korzeniowym a częścią nadziemną. Można się domyśleć, iż takie sadzonki niewiele urosną nad ziemią w pierwszym roku, gdyż będą rozbudowywać korzenie. Jednak już w następnym rok będą miały wiele nowych pędów. W przypadku sadzonek doniczkowanych nie trzeba ich ciąć.
Po około 5 latach rośnięcia w ziemi dokonuje się pierwszego cięcia. Koniecznie w okresie pełnego owocowania. Nazywane jest ono prześwietlającym cięciem świdośliwy. Robi się tow czasie kiedy krzewy osiągają pełnię owocowania. W tym zabiegu pozbywamy roślinę najstarszych oraz uszkodzonych pędów. Taki zabieg powtarzamy co roku. Pozwoli to na harmonię miedzy wzrostem, a bogatym owocowaniem.
Świdośliwa olcholistna nie jest podatna na choroby. Mogą pojawić się czasem larwy chrabąszcza majowego, który może uszkodzić korzenie młodych okazów. Nie jest to jednak groźne schorzenie dla roślin.
Świdosliwa – najlepsza odmiana to Smoky
Świdośliwa olcholistna w odmianie Smoky to najchętniej sadzony krzew. Powodem są wyjątkowo duże, słodkie owoce i ich obfitość. To najbardziej plonodajna odmiana. W naturalnym środowisku uzyskuje się 6,000 kg na 1 ha. Jej okres owocowania liczy się na 70 lat przy właściwej pielęgnacji. Smoky dorasta do 4 metrów wysokości. Jej pokrój jest wyprostowany, po latach rozkrzewiania się na boki. Nawet do 6 metrów.
Nazwa pochodzi od rzeki Smoky. W jej dorzeczu została znaleziona ta odmiana świdośliwy. Owoce w tym przypadku mierzą 1,3 - 1-5 cm. Maja najwyższy poziom cukrów do kwasów Smoky dojrzewa stosunkowo nierównomiernie. Nadaje się dobrze do uprawy na dużą skalę. Truskawka pnąca to również bogato owocująca, nowa odmiana owoców.
Za jakie grzechy muszą się pokarać?