Szarłat szorstki

Szarłat szorstki - uciążliwy chwast - jak go zwalczać krok po kroku

Szarłaty to przepiękne kwiaty, które wspaniale prezentują się w ogrodzie na rabatach. Jednak jeden z członków tej ogromnej rośliny to kapryśny i bardzo uciążliwy chwast. Szarłat szorstki, bo o nim tutaj mowa, to jedna z najbardziej szkodliwych roślin niszczących uprawy warzyw. Dowiedz się, jak wygląda i na czym polega zwalczanie!

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chwastach.

Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus) – roślina o szorstkich liściach

Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus) to pospolicie występujący na polu chwast. Jest dość wysoki – osiąga około 80, nawet 100 cm, oczywiście jeśli pozwolisz mu się na tyle rozrosnąć. Swoją nazwę zawdzięcza szczeciną, którą pokryta jest gruba, jasnozielona łodyga. Na szczycie pędów pojawia się kwiat – nibykłos złożony z małych kwiatów i niewielkich, bordowawych nasionek. Trudno dopatrzeć się w nim podobieństwa do swoich ozdobnych kuzynów. Szarłat wiechowaty, szarłat ścisły a zwłaszcza szarłat trójbarwny są bardzo dekoracyjne, mają piękne kwiaty, a kwiatostan szarłatu szorstkiego jest nieatrakcyjny i zielony.

Ta roślina o szorstkich liściach to jeden z największych szkodników upraw polowych i warzywnych. Warto zwrócić na niego uwagę już wczesną wiosną, kiedy zaczyna pojawiać się na polu. Siewki pokazują się już w marcu, są małe – czerwonawa łodyżka i listek z czerwono zabarwionym nerwem. Szarłat najczęściej rozprzestrzenia się wraz z materiałem siewnym, dlatego może wzejść jeszcze przed warzywami. Co ciekawe, jego młode liście są jadalne, więcej, bardzo smaczne i wartościowe pod względem składników odżywczych. Można jeść je w sałatkach lub przeznaczyć na paszę dla zwierząt.

Występowanie szarłatu szorstkiego

Szarłat szorstki to niestety jeden z chwastów, które najchętniej pojawiają się na polskich polach. Jest bardzo pospolity w naszym kraju. Dobrze rozwija się na glebach luźnych, przepuszczalnych i bogatych w składniki mineralne. Wybujale rośnie tam, gdzie jest dużo próchnicy i azotu. Ponieważ jest dość odporny na działanie herbicydów, może być naprawdę bardzo problematyczny i trudno sobie z nim poradzić. Szarłat dojrzewa stopniowo i przez cały sezon gubi nasiona – od maja aż do października. Są one bardzo lekkie i często przenoszą się wraz z wiatrem na odległe pola. Szarłaty często porastają łąki i nieużytki i z nich zanieczyszczają pola i ogrody warzywne.

Jest bardzo szkodliwy w uprawach rolnych. Najtrudniej wyplenić go z upraw buraka cukrowego i kukurydzy, tutaj wystarczą 2-4 sztuki na 10 m², by uznać, że zbiór jest zagrożony. Lubi także zboża i plantacje nasienne traw. Ogrodnikom także psuje humor – często pojawia się w ogrodach warzywnych, zwłaszcza w warzywach okopowych i strączkowych. Krzyżuje się z innymi gatunkami szarłatu. A może zainteresuje cię także ten artykuł o opryskach na chwasty?

Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus) a inne rośliny – szkodliwość

Szarłat szorstki to jedna z tych roślin, które rozwijają się bardzo szybko. Jego dorosłe formy są niezwykle odporne na działanie herbicydów, na dodatek roślina jest praktycznie niewrażliwa na suszę. Dlatego szarłat stanowi dla roślin uprawnych bardzo dużą i bardzo groźną konkurencję. Walczy z nimi o światło, składniki pokarmowe i wodę – ma długi, palowy korzeń, który sięga głęboko i pochłania największe ilości składników odżywczych.

Na dodatek szarłat szorstki utrudnia zbiory. Jest szkodliwy zwłaszcza w uprawach nasiennych traw i w zbożach, ponieważ bardzo często jego nasiona przedostają się do zboża i zanieczyszczają materiał siewny. Bywa także, że przedostają się do mąki, znacznie zmniejszając jakość produktu i obniżając jego wartość na rynku.

Szkodliwość szarłatu szorstkiego w warzywach polega na tym, że jest na żywiciel wieku niebezpiecznych szkodników, zwłaszcza chwościka buraka. Często stanowi także źródło zagrożenia wirusem mozaiki buraka (także na ziemniakach, pomidorach). Czasami może dopaść go zgorzel siewek – wtedy jest roznosicielem patogenów grzybowych, które błyskawicznie mogą rozprzestrzenić się na cały ogród.

Szarłat szorstki w ogrodzie: zwalczanie

To jeden z najtrudniejszych do usunięcia chwastów. W ogrodach przydomowych wiele osób próbuje go wytrzebić mechanicznie, jednak pielenie jest trudne przed gruby palowy korzeń, z którego odrasta roślina. Populacja szarłatu ciągle wzrasta, głównie dlatego, że rośliny dorosłe są mało podatne na działanie herbicydów. Dlatego szarłat zwalcza się, kiedy tylko pojawiają się pierwsze siewki. Nie można dopuścić do powstania nasion. Jedna roślina potrafi stworzyć ich aż 5000 (!), a większość z nich jest plenna. Co więcej – zachowują zdolność kiełkowania przez nawet 40 lat!

Opryski na szarłat wykonuje się więc wczesną wiosną, gdy tylko pojawią się pierwsze roślinki. Wykorzystuje się do tego środki ochrony roślin zarejestrowane w Ministerstwie Rolnictwa i dopuszczone do stosowania na początkowych fazach rozwojowych roślin. Najlepiej sprawdzają się preparaty na bazie florasulamu, desmedifamu i erofumesatu. Wielu producentów oferuje także środki dedykowane do chwastów tego rodzaju. W ogrodach przydomowych, na małych powierzchniach można wypróbować usuwania mechanicznego. Pielenie należy jednak wykonywać jak najczęściej, by usunąć wszystkie niechciane siewki szarłatu.