Śliwa tarnina

Śliwa tarnina - zastosowanie owocu tarniny, najlepsze przetwory, soki i nalewka z tarniny

Tarnina to trochę zapomniana już śliwa. Występuje pospolicie na terenie całego kraju – to niewielkie krzewy, które wczesną wiosną obsypują się białym kwieciem, często rosnące przy drogach i na łąkach. Powoli wraca do łask, ponieważ z owoców robi się przetwory o wyjątkowych właściwościach. Nie bez znaczenia jest oczywiście ich wspaniały, szlachetny smak. Dowiedz się, jak przetwarzać owoc tarniny.

Jeśli zastanawiasz się, które drzewa ozdobne i owocowe wybrać do ogródka, porady znajdziesz w tym artykule.

Śliwa tarnina – opis i uprawa

Tarnina – kilka słów o gatunku

Tarnina jest w prostej linii spowinowacona ze śliwą, którą możemy spotkać w ogrodzie. Prawdopodobnie powstała w wyniku krzyżowania się śliwy ałyczy – rośliny, którą trudno spotkać w stanie naturalnym. Nazywana też tarką i ciarką, była bardzo powszechna na wsiach. Tarnina do tej pory porasta miedze, nieużytki, skraje pól i przydrożne łąki.

Tarnina nie wytarza jednego grubego pnia, jak to ma miejsce w przypadku śliwek. Tworzy gęsty gąszcz pędów i odrostów korzeniowych, które wspaniale prezentują się wiosną – są wtedy obsypane delikatnymi, białymi kwiatkami, charakterystycznymi dla śliw. Ma około 3 metrów wysokości, najczęściej jednak jest znacznie niższa. Owoc tarniny pojawia się późno – w październiku, czasami w listopadzie. Jest bardzo drobny, to fioletowy lub niebieski drobny pestkowiec, którego kulisty kształt nie przypomina śliwek. Cierpki owoc nie nadaje się do spożycia na surowo – ma zbyt gorzki smak. Oczywiście jednak nie jest toksyczny, po prostu dopiero po przetworzeniu zaprezentuje ogrom swoich walorów smakowych.

Śliwa tarnina lata swojej świetności ma już za sobą. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu bardzo ceniono ją za wyjątkowe właściwości lecznicze. Wino z tarniny, różnego rodzaju nalewki i soki bardzo często pojawiały się na polskich stołach. Teraz, kiedy dary natury wykorzystuje się, doceniając ich prozdrowotne właściwości, powoli zaczyna się zainteresowanie jej zastosowaniem i uprawą. W sklepach pojawiły się sadzonki tarniny, które można uprawiać w ogrodzie. Porady i inspiracje na temat drzew zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Sadzonki tarniny w ogrodzie

Uprawa tarniny nie jest trudna, jest to bardzo mało wymagająca roślina. Warto zatem zakupić sadzonki tarniny i znaleźć dla nich miejsce w ogrodzie lub sadzie. Nie wymagają zbyt wiele przestrzeni, nie mają także zastrzeżeń co do rodzaju gleby. Można uprawiać je wszędzie, chociaż najlepsze plony uzyskuje się na żyznym i bogatym w składniki mineralne podłożu. Warto także zadbać o odpowiednie, neutralne lub lekko zasadowe pH.

Tarnina nie wymaga od ciebie żadnej uwagi ani nakładów czasu. Nie potrzebuje żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Nie wymaga podlewania i nawożenia. Bardzo dobrze się rozwija nawet bez przycinania, chociaż warto wycinać odrosty korzeniowe, by w ogrodzie nie powstał nieuporządkowany gąszcz.

Owoc tarniny – zbiór

Tarninę uprawia się nie ze względu na jej nikłe wartości dekoracyjne, ale przede wszystkim ze względu na właściwości lecznicze. Poleca się maksymalnie długie przetrzymanie owoców na krzewie i zbieranie dopiero po pierwszych przymrozkach. Może to być trudne, ponieważ owoce tarniny kuszą ptaki, zwłaszcza, że jest to już okres jesienny, kiedy pożywienia dla zwierząt jest mało.

Jeśli zauważysz, że w twoim ogrodzie, na krzewach tarniny trwa nieustająca uczta, zbierz owoce. Możesz włożyć je na dobę do zamrażalnika. Wtedy będą idealnie nadawały się do zjedzenia lub przetworzenia. Jeśli uda ci się zebrać przemrożone owoce, warto część z nich zasuszyć. Będą nadawały się do jedzenia, a także można zrobić z nich odwar, który ma właściwości lecznicze. A może zainteresuje cię także aronia i jej uprawa?

Owoc tarniny – właściwości lecznicze

Owoc tarniny – dobroczynne składniki

Chociaż przed wiekami szeptuchy i „babki” robiły napary także z kwiatów i kory tarniny, najważniejsze były jej owoce. Nic dziwnego, nowoczesna medycyna potwierdza, że mają wyjątkowe właściwości lecznicze. Zawierają wyjątkowo dużo flawonoidów, czyli przeciwutleniaczy, które są środkiem chroniącym przed chorobami nowotworowymi i zaburzeniami pracy serca.

Owoc tarniny to także wyjątkowo bogate źródło witaminy C – zawiera jej około 20 g w 100 gramach owocu. Dodatkowo w tarninie możesz znaleźć także witaminy z grupy B, beta-karoten i składniki mineralne. Wśród nich najwięcej jest potasu, wapnia i magnezu. Co więcej, jest to także skarbnica garbników, fitosterolu i pektyn. To wszystko sprawia, że owoc tarniny może zasłużyć na miano naturalnego lekarstwa.

Przetwory z tarniny – zastosowanie w chorobie

Przetwory z tarniny sprawdzają się w leczeniu bardzo wielu chorób. Zwłaszcza sok z jej owoców jest polecany na wiele różnych schorzeń. Najczęściej przygotowuje się go dla dzieci, ponieważ szybko, naturalnie i delikatnie reguluje pracę małych brzuszków, zapobiegając biegunce. Często przygotowuje się także odwar z suszonych owoców, który skutecznie zapobiega anginie – wystarczy kilka razy przepłukać nim bolące gardło.

Tarnina ma także dobroczynny wpływ na serce. Sok z owoców obniża ciśnienie krwi i poziom „złego” cholesterolu. Tym samym zapobiega powstawaniu zakrzepów i zmniejsza ryzyko pojawienia się choroby miażdżycowej. Sok z tarniny może być także podawany w czasie przeziębienia lub grypy. Duża zawartość witaminy C sprawia, że od razu staniesz na nogi i nabierzesz odporności. Z tego samego względu przetwory z tarki mają właściwości moczopędne i pomagają wyleczyć przeziębienia pęcherza i nerek. A może zainteresuje cię także syrop z cebuli?

Najlepsze przetwory z tarniny

Sok z tarniny nie tylko na przeziębienie

Sok z tarniny jest jednym z najczęściej wykonywanych przetworów z tego owocu. Nie jest trudno go zrobić, jednak na średnią porcję, która wystarczy ci na całą zimę potrzebujesz aż 3 kg przemrożonych owoców, które należy dobrze umyć i przebrać.

Owoce zalewa się wrzątkiem i zostawia się w garnku na kilka godzin. Dobrze odmiękną i trochę się zaparzą, dopiero wtedy musisz zlać wodę i zagotować ją. Następnie znów zalewa się owoce – cały proces należy powtórzyć trzy razy. Za każdym razem woda będzie coraz bardziej bordowa, ponieważ owoce stopniowo będą oddawały sok. W czasie ostatniego gotowania dodaj do wody około 3 szklanek cukru – może być brązowy.

Sok nadaje się do zapasteryzowania w słoiczkach i butelkach. Można pić go samego, jako środek na biegunkę lub dodawać do herbaty. Jego wyjątkowy, głęboki a zarazem słodki smak sprawia, że świetnie nadaje się dla dzieci. Sok z owoców tarniny sprawdza się także w stanach zapalnych.

Nalewka z tarniny – tarninówka dla smakoszy

Kolejnym sposobem na to, jak dobrze wykorzystać te dary natury, jest nalewka z tarniny. Ona także ma właściwości lecznicze – niewielka ilość dodana do herbaty lub wypijana przed snem pomoże przegnać grypę i przeziębienie, wpływa dobrze także na serce. Tarninówkę często wzbogaca się śliwkami węgierkami, które oddają jej niezwykłą słodycz i wyjątkowy posmak.

Do zrobienia nalewki potrzebujesz mniej więcej 1 kg owoców, oczywiście dobrze przemrożonych. Należy je starannie ułożyć w dużym szklanym naczyniu, na przykład słoju, warstwami przesypując cukrem (około 70 dag). Między warstwy można włożyć 10-15 dag suszonych śliwek. Przez 2-3 tygodnie słój powinien stać w niezbyt ciepłym miejscu. Należy jednak obserwować, czy nie zachodzi fermentacja, jeśli tak, można włożyć go do lodówki.

Po tym czasie z nastawu odlewa się sok, który następnie miesza się z połową porcji alkoholu (mniej więcej 1 litr spirytusu lub mieszaniny spirytusu z wódką w dowolnej proporcji). Drugą częścią alkoholu zalewa się pozostałe owoce. Oba komponenty nalewki należy odstawić na kolejne 2 tygodnie. Po tym czasie płyny trzeba połączyć. Nalewka ma wyjątkowy smak i charakterystyczny, ciekawy aromat.

Wino z tarniny

Tarnina to idealny owoc do przygotowania wina. Zawiera dużo garbników, dzięki czemu alkohol jest wyjątkowo klarowny. Do przygotowania 10 litrów wina świetnej jakości potrzeba tylko 3 kg owoców, które jednak należy pozbawić pestek – to dość czasochłonne zajęcie. Wydrylowane tarki należy zagotować w 9 litrach wody, a płyn dobrze odcedzić.

Na taką ilość owoców będzie potrzebować mniej więcej 1,9 kg cukru i 3 g drożdży winiarskich dobrej jakości. Tak uzyskane wino powinno mieć mniej więcej 11-13% alkoholu. Jest lekko cierpkie i idealnie nadaje się do obiadów i różnych innych potraw. To trunek dla prawdziwych smakoszy, który jednocześnie pomoże ci zadbać o serce i układ pokarmowy. Warto więc od czasu do czasu wypić lampkę na zdrowie. Sprawdź także przepis na nalewkę z dzikiej róży, który znajdziesz w tym artykule.