Tłustosz (Pinguicula) - ciekawa roślina owadożerna - pielęgnacja, hodowla, porady
Tłustosz jest jedną z wielu roślin owadożernych, które chętnie uprawiane są w doniczce w warunkach domowych przez pasjonatów niezwykłych rodzajów roślin. W naturalnych warunkach klimatycznych Polski występują trzy gatunki – tłustosz alpejski, tłustosz dwubarwny oraz tłustosz pospolity. Pinguicula jest byliną zasiedlającą wilgotne skały przy strumieniach i wodospadach, a także obszary bagienne. Pokryte śluzem liście stanowią pułapkę dla owadów. Z ich ciał tłustosz pobiera substancje odżywcze. Przeczytaj, jak wygląda hodowla tłustoszy – niezwykłych roślin owadożernych.
Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach mięsożernych.
Tłustosz (Pinguicula) - hodowla owadożernych roślin doniczkowych
Do popularnych roślin mięsożernych, z powodzeniem hodowanych w warunkach domowych, należą: dzbanecznik, rosiczka przylądkowa i rosiczka okrągłolistna oraz tłustosz. Ich uprawa nie jest najłatwiejsza. Wymagają odpowiednio wilgotnego otoczenia i umiejętnego podlewania. Tłustosz jest rośliną z rodziny pływaczowatych. W naszym kraju, coraz rzadziej spotykany w swoim naturalnym środowisku, trafił do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin jako gatunek zanikający.
Tłustosz pospolity Pinguicula vulgaris dorasta do 25 cm wysokości. Pojedyncze delikatne kwiaty mają płatki wybarwione na biało, żółto, czerwono, różowo i fioletowo. Pułapką dla owadów są mięsistejasnozielone liście, skupione w rozetę, o średnicy 10 cm. Pojawiający się na nich lepki, słodkawy i aromatyczny śluz w postaci kropelek przypominających krople wody - wabi owady, które nie potrafią się już uwolnić. Liście wytwarzają enzymy trawienne, przy pomocy których rozkładane jest białko z ciał insektów oraz kwas benzoesowy, charakteryzujący się właściwościami antyseptycznymi. A może zainteresuje cię także ten artykuł o roślinach owadożernych?
W Tatrach występuje tłustosz alpejski Pinguicula alpina, objęty całkowitą ochroną gatunkową, podobnie jak tłustosz dwubarwny Pinguicula bicolor, roślina rosnąca głównie na terytorium naszego kraju i uznawana za podgatunek Pinguicula vulgaris. Do domowej uprawy często wybierany jest tłustosz meksykański Pinguicula moranensis, wywodzący się z Meksyku i Gwatemalioraz jego liczne odmiany.
Tłustosz w doniczce – pielęgnacja i rozmnażanie drapieżnej rośliny
Hodowla roślin owadożernych w doniczce wymaga zapewnienia im odpowiednich warunków uprawowych. Tłustosz dobrze rozwija się w obszernej doniczce, wypełnionej kwaśnym torfem, z domieszką perlitu, w proporcji 1:2. Podlewamy roślinę raz w tygodniu, z dbałością, by w podstawce nie stała woda, co doprowadzi do gnicia korzeni. Podlewamy rośliny wprost na podstawkę, unikając moczenia liści. Pielęgnacja roślin doniczkowych polega na utrzymaniu umiarkowanie wilgotnego podłoża. Jeśli podłoże nie zawiera torfu, należy podlewać roślinę bardziej obficie. Nie zasilamy tłustoszy, które doskonale poradzą sobie z pozyskiwaniem potrzebnych substancji odżywczych, polując na owady.
Najlepszym miejscem dla uprawy tłustoszy jest stanowisko o rozproszonym świetle i wysokiej temperaturze otoczenia, około 20-25 stopni Celsjusza, która nie powinna spadać zimą poniżej 15 stopni Celsjusza. Tłustosz nie wymaga bardzo wysokiej wilgotności. Toleruje warunki pokojowe, z dopływem świeżego powietrza. Sprawdź także ten artykuł o hodowli rosiczki w domu.
Rozmnażanie Pinguicula przeprowadzamy w okresie zimowym z pobranych sadzonek liściowych. W okresie wytwarzania kwiatów możemy dokonać podziału kępy. Mateczna roślina wypuszcza młode rozetki, które także możemy oddzielić i zasadzić w nowym miejscu. Możliwe jest również rozmnażanie rośliny z nasion, jednak najwygodniej i najszybciej wyhodujemy tłustosze z gotowych sadzonek, zakupionych w sprawdzonych sklepach ogrodniczych.
Odmiany i właściwości Pinguicula
Do najciekawszych odmian hodowlanych zaliczamy:
- tłustosz ‘Red Starfish’ – roślina o kruchych, purpurowo-zielonych liściach,
- tłustosz ‘Afrodyta’ – roślina wyróżnia się długimi smukłymi liśćmi, przyjmującymi łukowaty pokrój. Na słonecznym stanowisku ich krawędzie wybarwiają się na czerwono, przy zielonym zabarwieniu żyłek, co decyduje o urodzie owadożernej piękności,
- tłustosz ‘Tina’ – należy do roślin owadożernych o fiołkowo wybarwionych kwiatach, pojawiających się kilka razy w roku. Rozeta rozrasta się do 10 cm średnicy,
- tłustosz ‘Weser’ – odmiana o zwartej rozecie i pojedynczych kwiatach, wybarwionych na różowo, z białym wnętrzem. Liście zielone lub wybarwione na różowo i fioletowo, na słonecznych stanowiskach. A może zainteresuje cię także ten artykuł o hodowli muchołówki amerykańskiej?
Tłustosz pospolity ceniony był w dawnej Europie za swoje właściwości lecznicze. Liście wyjątkowej rośliny służyły ludziom i zwierzętom. Przykładano je na rany zwierząt, by przyspieszyć ich gojenie się. Sporządzano z nich napary, łagodzące schorzenia górnych dróg oddechowych. Były doskonałym środkiem dezynfekującym, zapobiegającym zakażeniom. Tłustosz był stosowany także w kuchni. Liście dodawane do mleka, przeznaczonego na mleko zsiadłe, przyspieszały proces fermentacji.
Hodowcy tłustoszy w doniczce mogą osobiście przekonać się o dobroczynnym wpływie rośliny na zdrowie. Suszone liście zaparzamy przez kwadrans i tak przygotowaną, przecedzoną herbatkę, popijamy – ćwierć szklanki naparu, kilka razy dziennie – w czasie zapalenia gardła i występowania uporczywego kaszlu. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kwiatach doniczkowych.