Tradycyjna parzybroda – pochodzenie przepisu i tradycyjne wykonanie

Skąd nazwa „parzybroda”? Oczywiście stąd, że danie „parzy brodę”, czyli jest podawane na gorąco. Elementem, na który trzeba szczególnie chuchać i dmuchać jest oczywiście kapusta, która szybko się nagrzewa i może faktycznie nieźle poparzyć usta. To właśnie ten najważniejszy składnik, który powtarza się we wszystkich wersjach tradycyjnej parzybrody.

Trzeba bowiem wiedzieć, że danie to występuje w wielu rejonach Polski i w każdym z nich jest przygotowywane inaczej. Wiele osób uważa, że parzybroda jest świętokrzyska, ale pochodzenie przepisu przypisuje sobie jeszcze region radomski i częstochowski, danie znane jest także w Wielkopolsce, na Śląsku i na Mazowszu.

Skąd tak naprawdę pochodzi parzybroda? Do tego pewnie już nie dojdziemy, ale przepis znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako danie typowe dla kuchni śląskiej i wielkopolskiej. Co ciekawe, w każdym z tych regionów zupa jest przygotowywana nieco inaczej.

Być może też znasz parzybrodę jako drugie danie ziemniaczane o konsystencji tłuczonych ziemniaków lub puree. Jest to bardzo możliwe, bo właśnie w taki sposób przyrządza się je na Mazowszu. Jak widać kuchnia polska jest bardzo zróżnicowana i nawet tradycyjne potrawy (jak zupa rybna wigilijna czy chłopski garnek) można przygotowywać na wiele sposobów. Przedstawiamy najciekawsze przepisy na parzybrodę.

Tradycyjna parzybroda – przepis śląski i wielkopolski z młodej kapusty

Parzybroda – podstawowy śląski przepis na zupę

Parzybroda na Śląsku najbardziej kojarzy się z czasem żniw i sianokosów. Można ją było szybko przygotować, a do garnka wchodziły tylko świeże warzywa i zioła, które zbierało się w ogródku. Na dodatek zupę można było łatwo przetransportować na pole i była bardzo sycąca, w sam raz dla rolników, którzy pracowali w pocie czoła. Danie czasami robi się z boczkiem, ale to chłopska potrawa i niestety okrasa z mięsa nie pojawiała się zbyt często na stole. My więc przedstawiamy ją w takiej wersji, w jakiej jadano ją najczęściej – ze skwarkami z cebuli. A jeśli interesuje cię kuchnia nawiązująca do tradycji, spróbuj zrobić chłopski garnek, czyli kolejne ciekawe danie z ziemniakami i kapustą.

  • 1 mała biała młoda kapusta,
  • 500 g ziemniaków,
  • 1 duża marchew,
  • 1 mała cebula,
  • 1 łyżka oleju lub smalcu,
  • trochę świeżej natki pietruszki,
  • 2 gałązki świeżego lubczyku,
  • sól i pieprz do smaku

Danie możesz dodatkowo doprawić koperkiem, ale jeśli dołożysz odpowiednio dużo świeżej pietruszki, także będzie miało ciekawy smak i wspaniały aromat. Przepis na parzybrodę jest bardzo prosty.

  1. Kapustę poszatkuj na szatkownicy lub pokrój dużym nożem.
  2. Ziemniaka i marchew obierz, pokrój w kostkę.
  3. Przełóż warzywa do garnka i zalej wodą. Dodaj przyprawy poza pietruszką. Gotuj na małym ogniu około 20 minut.
  4. Cebulę obierz, posiekaj w kostkę.
  5. Podsmażaj cebulę na oleju lub smalcu aż do zeszklenia.
  6. Sprawdź, czy warzywa są miękkie. Jeśli tak, możesz do nich dodać cebulę. Gotuj jeszcze przez chwilę.
  7. W międzyczasie posiekaj na drobno natkę pietruszki.
  8. Nałóż zupę na talerze i każdą porcję posyp obficie pietruszką. Podawaj na gorąco.

Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł z przepisami na pyszną zupę z botwiny.

Przybroda z kapustą i grzybami po wielkopolsku

W Wielkopolsce parzybroda to ciekawa wiosenna zupa. Robi się ją na bazie młodej kapusty włoskiej, oczywiście z ziemniakami i marchwią, którą okrasza się skwarkami z boczku. Dodatkowo do zupy dodaje się suszone grzyby, chociaż wiosną, kiedy kapusta jest najsmaczniejsza, można z nich zrezygnować. O wiele lepiej sprawdzą się jesienią i zimą, kiedy siłą rzeczy używa się nieco cięższej, starej kapusty. Czego potrzebujesz, by zrobić pyszną zupę, która parzy brodę?

  • 2 marchewki,
  • 1 pietruszka,
  • 1 mały seler lub pół dużego,
  • 1 mała cebula,
  • 1 niewielka główka kapusty włoskiej,
  • 5 ziemniaków,
  • 150 g wędzonego boczku,
  • 5 ziarenek ziela angielskiego,
  • 3-4 liście laurowe,
  • opcjonalne 5 grzybów suszonych (podgrzybków lub małych prawdziwków),
  • sól i pieprz do smaku

Jeśli lubisz zapach świeżych ziół, do zupy możesz dodać świeżego koperku – 1 pęczek na duży garnek zupy wystarczy. Dzięki temu parzybroda będzie o wiele bardziej wiosenna. Dużą zaletą dania jest szybkość gotowania – wystarczy podszykować wszystkie składniki i stopniowo dodawać je do garnka. Bez mieszania, bez pilnowania garnka na gazie, wszystko po prostu dzieje się samo.

Tradycyjna parzybroda w ceramicznym talerzu, a także najlepsze przepisy, składniki i wykonanie oraz przygotowanie
Tradycyjna parzybroda, czyli ciekawa zupa regionalna oraz przepisy i jak przyrządzić zupę

  1. Poszatkuj kapustę na szatkownicy lub pokrój ją w cienkie paski dużym nożem.
  2. Umyj i obierz wszystkie warzywa. Pokrój je w kostkę.
  3. Wszystkie warzywa włóż do garnka i zalej wodą (powinny być lekko zakryte).
  4. Dodaj przyprawy.
  5. Grzyby zalej gorącą wodą i odstaw na 10 minut.
  6. Zupę gotuj około 20-30 minut, aż ziemniaki zmiękną.
  7. Posiekaj grzyby w paseczki i dodaj do zupy.
  8. W międzyczasie pokrój boczek w grubszą kostkę i podsmaż go na patelni bez dodatku oleju (by wytopił się tłuszcz z mięsa).
  9. Dodaj do zupy i wymieszaj.
  10. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Możesz dodać także koperek. Podawaj na gorąco.

Mazowiecka parzybroda z boczkiem i śmietaną - przepis

Potrawa o nazwie parzybroda pojawia się także na Mazowszu. Tutaj jednak nie jest to typowa zupa, taka jak w innych częściach kraju. Niektóre jej elementy są takie same – to potrawa z kapusty (niektórzy robią ją z kiszonej kapusty, ale tradycyjnie robi się ze słodkiej), z ziemniakami i boczkiem. Do tego dodaje się także pomidory i śmietankę. To już nie jest typowe ubogie, chłopskie danie.

  • 1 kg kapusty słodkiej białej,
  • 6 dużych ziemniaków,
  • 1 marchewka,
  • 1 pietruszka (korzeń),
  • 2 łyżki przecieru pomidorowego,
  • 100 g boczku wędzonego,
  • 200 ml śmietany kwaśnej lub słodkiej (w zależności od regionu),
  • sól i pieprz do smaku, natka pietruszki do posypania

W wersji mazowieckiej parzybroda to już nie jest zupa, ale dość gęste danie jednogarnkowe na bazie tłuczonych ziemniaków. Na Śląsku robi się podobne danie z kiszonej kapusty, które nosi bardzo ciekawą nazwę: „ciapkapusta”. Tutaj jednak używa się młodych, świeżych warzyw, które należy pokroić w większe kawałki.

  1. Przygotuj kapustę: nie szatkuj jej, tylko pokrój w większe kawałki.
  2. Marchewkę i pietruszkę obierz i pokrój w kostkę.
  3. Ziemniaki obierz. Przełóż do garnka, dodaj marchew i pietruszkę oraz kapustę.
  4. Dodaj przyprawy i gotuj aż ziemniaki będą miękkie. Wtedy dodaj przecier pomidorowy i pogotuj jeszcze minutkę.
  5. Odcedź warzywa i zagnieć je razem tłuczkiem lub specjalnym ubijakiem do ziemniaków.
  6. Boczek pokrój w kosteczkę i podsmaż na patelni aż będzie chrupiący. Dodaj do ziemniaków z warzywami.
  7. Dodaj śmietanę i wymieszaj.
  8. Na koniec dodaj posiekaną natkę pietruszki.
ikona podziel się Przekaż dalej