Trawnik - rodzaje traw, sianie, pielęgnacja trawnika i inne porady

Trawnik w ogrodzie od A do Z – rodzaje traw, sianie, pielęgnacja, koszenie

Założenie trawnika nie jest sprawą skomplikowaną, wymaga jednak umiejętnego doboru roślin, wyznaczenia odpowiedniego miejsca oraz przeprowadzania zabiegów pielęgnacyjnych. Zadbany idealny trawnik, przypominający zielony dywan, podkreśla urodę rosnących wokół roślin, eksponuje zalety architektury ogrodowej i jest wspaniałym miejscem relaksu. Trawnik ma dobroczynny wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt, bowiem zatrzymuje zanieczyszczenia i tworzy korzystny mikroklimat. Warto poznać tajniki pięknych trawników, by w pełni korzystać z ich walorów.

Jaka trawa na trawnik?

Uzyskanie gęstego, równego i soczystego trawnika zależy od zastosowanej mieszanki nasion oraz rodzaju gleby, na której zostanie założony. Trawnik tworzą rośliny, należące do rodziny traw. Ich charakterystyczną cechą są podłużne liście o równoległym unerwieniu oraz kwiaty w postaci kłosów. Różne odmiany trawy posiadają zróżnicowane właściwości – tempo wzrostu, odporność na zadeptanie, stopień nawodnienia oraz dominującą kolorystykę.

Rośliny na trawnik dywanowy

Taki rodzaj trawnika jest odpowiedni dla osób, które dbałość o piękny ogród i jego elementy traktują w sposób priorytetowy. Ogród w stylu angielskim wymaga regularnego strzyżenia trawników, nawożenia, usuwania chwastów i mchów. Ozdobne trawniki mają ciekawą kolorystykę, są odporne na choroby i występowanie szkodników. Mieszankę  traw stanowią:

  • kostrzewa czerwona, Festuca rubra, często stanowi 80% w składzie mieszanki – wymaga łączenia z innymi roślinami z powodu powolnego ukorzeniania się. Odpowiednia jest na trudne gleby – suche i piaszczyste. Wśród odmian kostrzewy na uwagę zasługują:
  • kostrzewa gazonowa – posiadająca atrakcyjny wygląd i nadająca się na piękne trawniki,
  • kostrzewa rozłogowa, Festuca rubra rubra - odporna na czynniki niekorzystne, jest mniej urodziwa,
  • kostrzewa krótkorozłogowa,  Festuca rubra tricophylla  - zielona również zimą, odporna na zacienienia i zadeptania, najlepiej sprawdza się na lekkich piaszczystych glebach,
  • kostrzewa szczeciniasta, Festuca duriuscula – soczyście zielona, wykorzystywana na obiektach sportowych ze względu na dużą odporność na suszę i zadeptywanie.
  • wiechlina, Poa, należy do traw zielonych przez cały rok. Na trawnik dywanowy wykorzystuje się wiechlinę łąkową, Poa pratensis, roślinę delikatną, podatną na choroby, jednak docenianą ze względu na powolny wzrost i piękne ulistnienie. Roślina preferuje gleby lekkie i przepuszczalne. Nie lubi stanowisk zacienionych.
  • mietlica pospolita, Agrostis tenis – należy do traw dekoracyjnych, wyróżniających się piękną zielenią oraz delikatnymi listkami. Nie jest odporna da zadeptywanie i powoli rośnie w dużych kępach. Sprawdza się na stanowiskach ubogich,  suchych oraz zakwaszonych. Dobre  rezultaty przynosi niskie koszenie trawy, najlepiej przy użyciu kosiarek bębnowych.

Trawa na trawnik rekreacyjny

Ten typ trawników występuje najczęściej. Na zadbanej przestrzeni można urządzić rodzinny piknik, zachęcić dzieci do wspólnej zabawy lub uciąć sobie poobiednią drzemkę. Wspaniałą cechą trawnika jest łatwość w utrzymaniu atrakcyjnego wyglądu, bez konieczności nieustannej pracy. Na trawnik rekreacyjny nadadzą się mieszanki traw na trawnik użytkowy lub  na trawnik wiejski:

- życica trwała – rajgras angielski Lolium perenne, stanowi od 30 do 50% mieszanek traw. Nadaje się do zasiania na każdej glebie. Charakterystycznymi cechami rośliny są szybki wzrost i wielka odporność na warunki atmosferyczne. Można po trawniku swobodnie poruszać się, bowiem jest odporny na zadeptywanie.

Mieszanki nasion na trawnik rekreacyjny zawierają również odmiany trawy kostrzewy czerwonej oraz wiechliny łąkowej.  Teren zielony nie wymaga ciągłej obecności ogrodnika. Zabiegi pielęgnacyjne polegają na podlewaniu, obfitym w czasie suszy oraz koszenie trawy raz na tydzień. Trzy razy do roku trawnik wymaga nawożenia.

Trawa na trawnik użytkowy

Głównym zadaniem trawnika jest zapewnienie dzieciom i osobom aktywnym fizycznie poruszanie się, które nie spowoduje wygniecenia trawy. Jak zasiać trawę, by  trawnik spełnił oczekiwania, podpowiadają etykiety mieszanek nasiennych. Odmiany trawy na trawnik użytkowy opatrzone są napisem Sport. Kupujący może poznać procentowy udział w mieszance poszczególnych roślin oraz nazwę gatunków z  certyfikatami.

Trawnik użytkowy składa się w 50% z życicy trwałej, a w pozostałej części z roślin, takich jak wiechlina łąkowa, kostrzewa czerwona wraz z jej odmianami. Po okresie zimowym, w razie pojawienia się rzadszych miejsc, należy dosiać tam nasiona. Glebę trzeba wzruszyć, by nasiona w łatwy sposób zostały wciśnięte w ziemię. Następnie konieczne jest podlanie trawnika. Takie dosiewanie trawy można zakamuflować, używając ciągle tej samej mieszanki traw. Pielęgnacja trawnika polega na regularnym podlewaniu roślin, systematycznym nawożeniu, a także aeracji gruntu, co rozluźni zbitą ziemię.

Inne typy trawników

  • Trawnik łąkowy -  najczęściej występuje w dużych ogrodach. Zastosowana mieszanka nasion, opatrzone etykietami Mieszanka wiejska, Trawnik łąkowy oraz Trawnik kwiatowy,s zawiera różnego rodzaju rośliny trawiaste i nasiona niektórych kwiatów. Trawnik ozdabia ogród, przyciągając uwagę kolorowymi kwiatami i bujną trawą. Nie wymaga częstego strzyżenia. Koszenie trawy z końcem lata, kiedy dojdzie do zawiązania roślin, spowoduje samoczynne rozsianie się łąkowych roślin. Ten typ trawnika można założyć na części trawników użytkowych lub ozdobnych, co może wpłynąć na podniesienie wrażeń estetycznych.
  • Trawnik wiejski – charakteryzuje się tym, że nie trzeba go odchwaszczać. Sprawdzi się w ogrodach rzadziej odwiedzanych. Niezbyt częste koszenie trawy i wzruszanie gleby zapewni trawnikowi oryginalny wygląd i zadowolenie użytkowników.

Trawnik zastępczy

Zacienione zakątki ogrodu można obsadzić mało wymagającymi roślinami, które w krótkim czasie pokryją teren, tworząc gęsty trawnik. Na zastępcze trawniki nadają się szczególnie:

  • Barwinek pospolity Vinca – zimozielona krzewinka, gęsto płożąca się na cienistych terenach. W maju i w kwietniu wytwarza liliowoniebieskie kwiatuszki, efektownie barwiące zielony kobierzec aż do sierpnia.
  • Bluszcz pospolity Hedera oraz jego odmiany – jest rośliną wieloletnią, przez cały czas zieloną, tworzącą zwarte dywany i pnącza. Roślina wymaga zacienienia i próchniczej wilgotnej gleby. Po 8. latach wytwarza kwiaty, które jednak wydzielają nieprzyjemny zapach.
  • Miodunka plamista Pulmonaria officinalis – jest miododajna  byliną, w atrakcyjny sposób zastępująca tradycyjne trawniki. Wymaga stanowisk cienistych i wilgotnych. Roślina wytwarza kwiaty, w pierwszej fazie czerwone, potem zmieniające barwę na fioletową. Nakrapiane biało listki tworzą ciekawą warstwę okrywową. Miodunka posiada właściwości lecznicze – wykorzystywana jest w leczeniu chorób płucnych.

Do innych roślin na trawniki zastępcze należą przylaszczki Hepatica  imarzanki Asperula. W roli roślin okrywowych sprawdzą się również ciepłolubne rozchodniki Sedum, gęsiówki Arabis oraz ozdobne odmiany trawy – kostrzewa Festuca i turzyca Carex. Paprocie zazielenią ciemniejsze fragmenty ogrodu, a oryginalny wygląd zapewnią płożące odmiany zimozielonej irgi Cotoneaster, upiększającej jesienny trawnik czerwonymi jagodami. Na rośliny okrywowe nadadzą się także niewysokie odmiany różaneczników Rododendron lub płożącego jałowca Juniperus.

Trawa z rolki

Gotowe trawniki wiążą się z większymi nakładami finansowymi. Trawa z rolki daje możliwość szybkiego pokrycia wybranych fragmentów ogrodu wspaniałym zielonym dywanem. Trawa z rolki charakteryzuje się bezproblemowym rozłożeniem,  poprzedzonym jednak odpowiednim przygotowaniem podłoża:

  1. Przekopanie terenu pod trawnik spulchni glebę i spowoduje usunięcie korzeni chwastów oraz kamieni.
  2. Dodanie do ziemi piasku lub torfu spowoduje jej rozluźnienie, co będzie sprzyjało napowietrzeniu i bezproblemowej dostawie wody, czego wymaga trawa na trawnik.
  3. Grunt pod trawnik dywanowy wymaga bardzo dokładnego wyrównania i dobrego ubicia, co umożliwi sprawne koszenie trawy.
  4. Dostarczenie glebie sporej ilości wody sprawi, że zostanie odpowiednio przygotowana do przyjęcia roślin, które w odpowiednich warunkach szybko się ukorzenią.
  5. Trawa z rolki układana jest na zaplanowanym miejscu w sposób podobny do układania domowej wykładziny. Dłuższe pasy układa się w pierwszej kolejności, a następne od połowy długości wcześniej ułożonych. W ten sposób maskujemy linie łączenia się poszczególnych elementów trawnika.
  6. Idealny trawnik wymaga dobrego kontaktu z podłożem. Dociśnięcie rozłożonej darni wałem usunie spod niej  pęcherze powietrza i umożliwi dobry kontakt korzeni z glebą. Po świeżo ułożonym trawniku nie należy od razu chodzić. Przez tydzień trawa z rolki wymaga  obfitego podlewania, potem wystarczy zraszanie. Trawnik do pełnego i bezpiecznego wykorzystania nadaje się po 3. tygodniach – tyle czasu potrzeba roślinom do ukorzenienia się. Pierwsze strzyżenie możliwe jest po upływie miesiąca.

Jak zasiać trawę?

Nie wystarczy rozrzucić nasiona trawy, by powstał piękny trawnik. Przygotowanie gleby, na której wyrośnie trawa na trawnik lub zostanie rozłożona trawa z rolki, są czynnościami podstawowymi. Usunięcie z ziemi wszelkiej roślinności możliwe jest dzięki nowoczesnym środkom chwastobójczym o krótkim czasie działania. Analiza składu gleby pozwoli, by trawa na trawnik została właściwie dobrana. Piaszczysta gleba wymaga częstego  nawożenia i wymieszania jej torfem i ziemią gliniastą, która zatrzyma wilgoć. Dość trudno założyć trawnik na glinie, z powodu jej ciężkości. Tworzące się mokre bryły gleby trudno przekopać, co sprawia, że trawnik na glinie zmusza do specjalnego podejścia – dość późnego siania trawy, kiedy ziemia staje się cieplejsza, po jej  uprzednim odżywieniu. Ziemia gliniasta dobrze przyjmuje nawozy. Bez problemu rosną na niej takie rośliny jak babka zwyczajna Plantago major oraz jaskier ostry Ranunculus acris. Wymieszania z dodatkami użyźniającymi wymaga gleba wapienna.

Nasiona mieszanki traw trzeba dokładnie rozrzucić, mieszając wcześniej zawartość opakowania.  Trawa na trawnik zdobędzie w ten sposób jednakowy wygląd na całej powierzchni. Zasiane  nasiona należy zabezpieczyć, przykrywając je warstewką ziemi.

Jak zasiać trawę na starym trawniku?

Odnowienie starego trawnika polega przede wszystkim na jego odchwaszczeniu. Zastosowanie środków chwastobójczych o niedługim czasie działania sprawi, że trawa na trawnik uzyska przyjazne warunki rozwoju. Jeśli trawnik wymaga jedynie renowacji, a jego powierzchnia nie jest zbyt duża, wystarczy przekopać ziemię, usuwając kamienie i korzenie roślin, po czym wyrównać powierzchnię. Jak zasiać trawę, jaką wybrać mieszankę, podpowiedzą etykiety na opakowaniach. Jeśli powierzchnia zakładanego trawnika jest duża i czas oczekiwania na wzrost roślin wydaje się zbyt odległy, doskonale sprawdzi się trawa z rolki.

Jakiej pielęgnacji wymaga trawa na trawnik?

Piękny trawnik wymaga zabiegów pielęgnacyjnych przez cały rok. Wymaga ich również trawa z rolki. Do podstawowych czynności związanych z pielęgnacją trawnika należą: koszenie trawy, nawożenie, spulchnianie oraz podlewanie.

Koszenie trawy

Regularne strzyżenie trawnika sprawia, że kępki trawy zyskują na gęstości, co uniemożliwia chwastom na rozprzestrzenianie się. Sezon na koszenie trawy trwa od lutego do listopada,  w zależności od położenia geograficznego ogrodu. Trawnik dywanowy, na którym sieje się niewysokie odmiany trawy,  strzyże się co 5 dni, przy pomocy kosiarki bębnowej.Więcej na temat kosiarek do trawy dowiesz się tu.

Nawożenie trawnika

Trawy nawozi się najczęściej dwa razy do roku. Nawożenie wiosenne dostarcza roślinom azotu, który odpowiada za piękne liście o soczystym zielonym kolorze. Nawożenie jesienne dostarcza trawnikowi kwasu fosforowego oraz wodorotlenku potasu, dzięki którym rozwija się system korzeniowy traw. Więcej o różnych nawozach do trawy dowiesz się tu.

Areacja i wertykulacja trawnika

Areacja trawnika i jego wertykulacja to ciekawe i kompleksowe zagadnienie. Więcej o wertykulacji trawnika dowiesz się tu.

Podlewanie trawnika

Dostarczanie roślinom odpowiedniej ilości wody jest najważniejszym działaniem. Pozbawiony wody trawnik zacznie obumierać. Podlewanie najlepiej rozpoczynać wieczorem, kiedy następuje powolne parowanie wody, co sprzyja efektywnemu wniknięciu jej  w ziemię. Skuteczne podlewanie umożliwi zainstalowanie podziemnego automatycznego systemu podlewania.

Dbałość o trawnik odwdzięczy się piękną zielenią i miękkim podłożem, na którym z przyjemnością można wypocząć, zorganizować przyjęcie czy podjąć aktywność fizyczną. Stan trawnika to wypadkowa wielu odpowiedzialnych działań, które warto podjąć, by zyskać w ogrodzie prawdziwie wyjątkowe  miejsce.

Literatura:

  • Ewa i Mariusz Chojnowscy, Poradnik ogrodnika, Warszawa 2014.
  • Encyklopedia ogrodnictwa, Warszawa 1993.
  • D. Brochard, Trawniki. Jak zaprojektować i pielęgnować trawnik.