Nazwa rośliny
Żywotnik zachodni 'Smaragd' (łac. Thuja occidentalis 'Smaragd') znana też jako tuja szmaragd, żywotnik zachodni szmaragd
Systematyka
cyprysowate > żywotnik > żywotnik zachodni 'Smaragd'

Tuja ‘Szmaragd’ - sadzenie, uprawa, cena, choroby, pielęgnacja, choroby

Thuja occidentalis ‘Smaragd’ – czyli tuja ‘Szmaragd’ jest popularnym drzewem stosowanym na żywopłot. Żywotnik zachodni i jego odmiany to rozpowszechnione w Polsce iglaki. Tuja szmaragdowa należy do najciekawszych form, chętnie hodowanych zarówno w dużych, jak i niewielkich ogrodach. Nadaje się także do uprawy w donicach. Sadzenie drzewa możliwe jest na terenie całego kraju. Zachętą do uprawy żywotnika są atrakcyjne ceny oraz bezproblemowa pielęgnacja. Przeczytaj, kiedy sadzić i jak pielęgnować tę atrakcyjną roślinę.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o tujach.

Żywotnik zachodni ‘Szmaragd’ – najlepszy na żywopłot

Żywotniki należą do rodziny Cyprysowatych Cupressaceae. Żywotnik zachodni - Thuja occidentalis - w stanie naturalnym występuje na obszarach Ameryki Północnej, w Kanadzie i północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych Ameryki. W naszym kraju tuje dobrze rosną na nasłonecznionych stanowiskach, na glebach wilgotnych, o lekko kwaśnym odczynie pH. Sadzenie drzew nie powinno dotyczyć terenów przemysłowych, ze względu na zanieczyszczenia powietrza i zasolenie gleby, które ujemnie wpłyną na rozwój roślin. Tuje ozdobne wydzielają miły żywiczny zapach, ponadto iglaki tworzą zdrowy mikroklimat. Znajdują zastosowanie na wspaniałe żywopłoty i szpalery, nadają się do nasadzeń grupowych i pojedynczych. Tuje ozdobne można rozmnażać przez nasiona i sadzonki. Cena 0,1 g nasion wynosi około 4 zł.

Tuja ‘Szmaragd’ jest duńską odmianą o stożkowatym pokroju, dorastająca docelowo na wysokość do 3 m. Wyróżnia się ciemnoszmaragdowym wybarwieniem delikatnych gałązek, które zachwycają urodą przez cały rok, bowiem łuskowate igły zimą nie stają się brązowe. Prawidłowe sadzenie rośliny wymaga wilgotnych i żyznych gleb oraz stanowisk słonecznych lub lekko zacienionych. Podobnie jak wszystkie iglaki, tuja szmaragdowa preferuje gleby o kwaśnym odczynie pH. Drzewo ma płytki system korzeniowy, więc można je przesadzać nawet w dojrzałym wieku, a pielęgnacja dotyczy głównie dbałości o właściwą wilgotność podłoża. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie tui Brabant?

Popularne tuje na żywopłot – tuja ‘Brabant’ i tuja szmaragdowa – dobrze znoszą przycinanie sprzyjające ładnemu rozkrzewianiu się roślin. Jednak zabieg formowania nie zawsze jest konieczny, bowiem, pomimo wąskostożkowego pokroju, tuja ‘Szmaragd’ osiąga w dolnych partiach szerokość około 2,5 m, co zapewnia żywopłotom znaczną szczelność. Niewłaściwie wykonane przycinanie naruszy atrakcyjny pokrój drzewa. Tuje ozdobne wymagają odpowiedniego postępowania:

  • przycinanie przeprowadzamy wówczas, gdy drzewo osiągnie pożądaną wysokość.
  • W okresie wiosennym można przeprowadzić przycinanie wierzchołków i ubiegłorocznych przyrostów, o około 50% ich długości. Usuwamy także uszkodzone i obumarłe gałązki, na których często można zauważyć zarodniki chorobotwórczych grzybów.
  • Na początku lata możemy wykonać zabiegi zagęszczające. Przyrosty skracamy na około 1/3 wysokości, a pod koniec lipca skracamy je dodatkowo o 1 cm. Jesienią nie wykonuje się cięcia gałęzi.

Tuja szmaragdowa – sadzenie i pielęgnacja

Kupujemy tuje ozdobne

W iglaki na żywopłot warto zaopatrzyć się w szkółkach i centrach ogrodniczych, oferujących zdrowe rośliny. Przy zakupie zwróćmy uwagę na ich wygląd. Młoda tuja ‘Szmaragd’ powinna mieć odpowiednią wysokość i dużą bryłę korzeniową, w przypadku sadzonek kopanych z gruntu. Ważne, by kupowany żywotnik był gęsty, co gwarantuje drzewkom ładne rozrastanie się.

Przykładowy cennik sadzonek:

  • Tuje w doniczce:
    • wysokość sadzonki około 50 cm – cena 5 zł,
    • wysokość sadzonki około 100 – 120 cm – cena około 25 zł,
    • wysokość sadzonki 120 do 130 cm – cena około 35 zł.
  • Tuje kopane z gruntu – przykładowe ceny roślin:
    • cennik w hurcie: sadzonki 80-cm – cena 10zł/szt oraz sadzonki 90-cm – cena 14 zł/szt.
    • cena za sadzonki około 120 cm wysokości wynosi 15 zł/szt.

Co ile sadzić tuje ‘Szmaragd’?

To, jak gęsto posadzimy młode iglaki, będzie miało wpływ na wygląd żywopłotu. Sadzenie powinno odbywać się na odległość między sadzonkami na około 50 cm. Tuja ‘Szmaragd’, aby mogła swobodnie się rozwijać, musi być oddalona od ogrodzenia na odpowiednią odległość – 50 cm - 60 cm. Dla każdej sadzonki należy przygotować szeroki dół, o średnicy około 50 cm i głębokości 30 cm - 50 cm. Na dnie dołka rozkładamy wilgotne podłoże, złożone z ziemi ogrodowej, wymieszanej z kompostem i obornikiem. Kiedy zakończymy sadzenie, pod sadzonkami wysypujemy ściółkę, dzięki czemu podłoże będzie stale umiarkowanie wilgotne. Sprawdź także ten artykuł o tujach polecanych na żywopłot.

Kiedy sadzić tuje?

Sadzenie drzewek zakupionych w doniczce może odbywać się wiosną – od kwietnia do czerwca oraz jesienią – od sierpnia do połowy września. Sadzonki muszą ukorzenić się, dlatego późne sadzenie nie jest korzystne dla ich rozwoju. Tuje ozdobne, sadzone w okresie letnim, wymagają obfitego podlewania, zwłaszcza w czasie utrzymującej się suszy. Tuja ‘Szmaragd’ jest mrozoodporna, więc nie musimy stosować zabezpieczeń przed niskimi temperaturami. Warto jednak związać na zimę gałązki, by nie uległy zniszczeniu pod ciężarem śniegu.

Tuja Szmaragd - stanowisko

Tuje żywopłotowe – tuja ‘Szmaragd’ i tuja ‘Brabant’ – lubią słoneczne i lekko zacienione stanowiska. Najlepiej rosną na próchnicznych i przepuszczalnych glebach, umiarkowanie wilgotnych, o odczynie pH kwaśnym i lekko kwaśnym. Nie wybierajmy stanowiska na trawnikach, ze względu na zagrożenie zawilgocenia dolnych gałęzi, co może doprowadzić do rozwoju chorób grzybowych. Sadzenie drzew należy poprzedzić oczyszczeniem ziemi z chwastów i zabezpieczeniem stanowiska korą. Rozwojowi tui sprzyja nawożenie preparatami, jakich wymagają drzewa i krzewy iglaste. Nawożenie wykonujemy na wiosnę aż do końca lipca.

Tuja ‘Szmaragd’ i tuja ‘Brabant’ - choroby

Popularne choroby żywotników

Chociaż żywotniki są odporne na choroby, mogą zostać zaatakowane przez grzyby. Pojawienie się schorzenia najczęściej związane są z błędami uprawowymi. Również niewłaściwa pielęgnacja roślin może przyczynić się do wystąpienia niekorzystnych zmian rozwojowych. Porażone części usuwamy i palimy. Wskazane jest zastosowanie preparatów grzybobójczych, które powinny dotrzeć pomiędzy wszystkie gałęzie. Jeśli przekrój zaatakowanej przez choroby rośliny pozostaje zielony, mamy duże szanse na uratowanie jej przed zamieraniem.

Tuja szmaragdowa, podobnie jak tuja ‘Brabant’, narażona jest na obrączkową plamistość pędów. Schorzenie wywołuje grzyb Pestalotiopsis funetea, który jest także odpowiedzialny za choroby, dotykające krzewy i drzewa iglaste, prowadzące do zamierania pędów. Objawem dolegliwości jest stopniowe brunatnienie wierzchołków pędów. Poniżej wierzchołków pojawia się naga martwa tkanka, przypominająca ciemną obrączkę. Jeśli nie zareagujemy na pierwsze oznaki choroby, grzyb zaatakuje również inne drzewa i krzewy. W sklepach ogrodniczych zaopatrzymy się w odpowiednie preparaty, służące do oprysków interwencyjnych, po wystąpieniu objawów porażenia. Na rynku dostępne są atestowane fungicydy, dzięki którym w bezpieczny sposób możemy zapobiegać i zwalczać choroby grzybowe.

Zamieranie pędów – to dolegliwość,na którą zapadają krzewy i drzewa iglaste. Grzyb odpowiedzialny jest za zgniliznę tui, a porażenie uwidacznia się na pędach, łuskach igieł i korzeniach. Tkanki szarzeją, łuski stopniowo brązowieją i roślina więdnie. Możemy zauważyć zarodniki grzyba, w postaci ciemnych plam. Choroba atakuje rośliny uszkodzone w czasie zimy i niewłaściwie uprawiane. Może przenieść się na cenne krzewy i drzewa. Ofiarami Pestalotiopsis funetea, oprócz żywotników,mogą stać się, np. jodła kaukaska, świerk serbski, jałowce, choiny czy cyprysiki.

Odpowiednia pielęgnacja jest warunkiem zdrowia żywotników i odporności na choroby grzybowe, a szczególnie:

  • zapewnienie właściwej wilgotności podłoża,
  • odpowiednie nawożenie tui,
  • obserwacji rośliny, w celu wczesnego zauważenia niepokojących zmian.

Inne choroby tui, które warto znać

Dolegliwości spowodowane chorobami grzybowymi:

  • Fuzarioza – prowadzi do brązowienia pędów i żółknięcia łusek igieł. Gałązki łamią się, na skutek powstających przewężeń. Choroba przenosi się na sąsiadujące tuje.
  • Fytoftoroza – jest powodem gnicia korzeni, wierzchołków i podstawy pędów.
  • Szara pleśń –prowadzi do zamierania młodych igieł, a na powierzchni pojawia się szary nalot.
  • Plamistość łusek – na łuskach występują żółte plamy, które brązowieją. Wierzchołki pędów zaczynają zamierać.
  • Opieńkowa zgnilizna korzeni –Drzewo traci kolor, dochodzi do żółknięcia igieł, a u podstawy tui widoczne jest oddzielanie się kory od drewna. Roślina zamiera.

Złociste odmiany na żywopłot

Tuja ‘Szmaragd Gold’ - osiąga wysokość około 6 m. Wyróżnia się złocistym zabarwieniem igieł, które na zimę nie brązowieją, dekorując ogród przez cały rok. Rośliny szybko rosną, a ich przyrost roczny wynosi nawet do 30 cm. Ważnym zagadnieniem jest, co ile sadzić tuje ‘Szmaragd’, by uzyskać zdrowy i gęsty żywopłot. Czynimy to co 50-60 cm, na słonecznych lub lekko zacienionych stanowiskach. Tuja ‘Szmaragd Gold’ wykorzystywana bywa do nasadzeń pojedynczych, dla ozdoby ogrodu jako atrakcyjny soliter. Nadaje się również na formowane żywopłoty i szpalery. Pielęgnacja nie ogranicza się do problemu, jak gęsto sadzić drzewa tui. Istotną sprawą jest nawożenie roślin oraz obfite podlewanie w czasie suszy. Odmiana wykazuje dużą odporność na choroby i szkodniki. Jest całkowicie mrozoodporna. Jodła kaukaska, świerk serbski czy choina kanadyjska mogą stanowić atrakcyjne tło dla złocistej tui. Drzewa te nadają się również na żywopłoty i do nasadzeń w szpalerach. Sadzonki żywotnika, różnej wielkości, dostępne są w donicach lub kopane z gruntu, z bryłą korzeniową.

Tuja ‘Ellwangeriana Aurea’ – jest niewysoką odmianą, dorastającą do 2,5 m, o krzewiastym pokroju. Miękkie igły wybarwiają się na żółtozłoty kolor, czemu sprzyja nasadzenie na słonecznych stanowiskach. Pielęgnacja rośliny polega na przycinaniu gałązek, które będą ładnie się rozkrzewiać. Nawożenie i zapewnienie odpowiedniej wilgotności gleby, zapewnią zdrowy rozwój. Tuja wymaga zabezpieczenia przed dużymi mrozami.

Żywotnik złocisty ‘Aurescens’ – odmiana wysoka, dorastająca do 12 m, o wąsko stożkowym pokroju. Uprawie odmiany sprzyja nieskomplikowana pielęgnacja – drzewo doskonale znosi cięcie gałązek. Tuja może być wykorzystywana jako soliter, a jej złocistożółte wybarwienie podkreślą zielone iglaki. Nadaje się także na okazałe żywopłoty i szpalery.

Wygląd tui szmaragd

Pochodzenie:
Dania
Roczne przyrosty:
10 cm - 15 cm
Maksymalna wysokość:
400 cm - 1000 cm
Maksymalna szerokość:
70 cm - 180 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
50 lat


Pokrój tui szmaragd:
wyprostowany, gęsty, wąski, stożkowy
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
zielonkawożółty
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
igłowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla tui szmaragd

Termin sadzenia:
kwiecień, maj, wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
50 cm - 60 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki pędowe
Dodatkowe informacje:
Rozstaw dotyczy sadzenia w rzędzie.


Gleba:
przepuszczalna, żyzna, lekko wilgotna, piaszczysto-gliniasta
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
żywopłot, soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, szpalery, kompozycje

Pielęgnacja tui szmaragd

Trudność uprawy:
średni
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Żywotnik dobrze znosi przycinanie i formowanie żywopłotu, jednak ze względu na niewielkie roczne przyrosty cięcie musi być bardzo ostrożne, bez naruszania drewna. Na otwartej przestrzeni nie wymaga cięcia.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.
Tuja źle znosi przesuszenie, a odmiana 'Smaragd' jest pod tym względem jeszcze bardziej wrażliwa. Regularnego podlewania wymagają zwłaszcza młode drzewka. Nawadnianie żywotnika jest konieczne również zimą w bezmroźne dni.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej