Uprawa fasoli krok po kroku - odmiany, sadzenie, nawożenie, zbiór
Fasola zwykła, fasola zwyczajna Phaseolus vulgaris oraz fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus należą do rodziny bobowatych. W Polsce uprawa fasoli jest bardzo popularna - zarówno uprawa fasolki szparagowej, której częścią jadalną jest świeży, niedojrzały i bezwłóknisty strąk, jak i fasoli na suche nasiona. Większą wartość odżywczą mają suche nasiona, które są bogate w białka. Z powodzeniem uzupełniamy nimi dietę. Jak powinna wyglądać uprawa tej zdrowej i smacznej rośliny? Prezentujemy odmiany fasoli, wymagania uprawowe oraz sposoby pielęgnacji.
Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat warzyw strączkowych.
Sadzenie fasoli – wymagania uprawowe
Jak przeprowadzić wysiew fasoli?
Wymagania klimatyczne - Fasola ma duże wymagania cieplne - kiełki pojawiają się w temperaturze powyżej 11 stopni Celsjusza. Jeśli w czasie przymrozków temperatura spadnie do 0 stopni Celsjusza, roślina zginie. Siew fasoli na suche nasiona przeprowadzamy w temperaturze 0d 18 stopni Celsjusza do 27 stopni Celsjusza. Odmiany szparagowe wymagają temperatury nieco niższej – od 16 stopni Celsjusza do 21 stopni Celsjusza. W czasie deszczowej i zimnej aury, fasola choruje. W czasie wysokiej temperatury i suszy – traci kwiaty i zawiązki.
Wymagania glebowe - uprawa fasoli najlepiej udaje się na glebach żyznych, próchnicznych, umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych. Podłoże może być lekko kwaśne, o odczynie pH około 5,5.
Sadzenie fasoli - roślina preferuje słoneczne stanowisko, osłonięte przed podmuchami wiatru. Sadzimy je w gruncie, około 10 maja, kiedy nie zagrożą jej przymrozki, do pierwszego tygodnia lipca:
- wysiew fasoli na suche ziarna i fasoli tycznej przeprowadzamy do 15 czerwca, by umożliwić roślinie wydanie plonów,
- wysiew fasoli na zielone strąki przeprowadzamy od maja do lipca.
Sadzenie fasoli możemy przeprowadzić ręcznie lub przy użyciu siewnika. Ręczny siew, na niewielkiej powierzchni, polega na umieszczeniu w gruncie - w dołku, około 3 nasion, na głębokości 3 cm. Między rzędami roślin zachowujemy odpowiedni odstęp:
- fasola karłowa wymaga 40 cm odległości między rzędami oraz w rzędach – co 20 cm.
- fasola tyczkowa, którą należy podpierać, wysiewa się gniazdowo, po 2-3 nasiona - w dwóch rzędach, w odległości co 60 cm. Trzeci rząd zostawiamy wolny. W rzędzie stosujemy odstępy około 50 cm. A może zainteresuje cię także ten artykuł o nowalijkach wiosennych w ogrodzie?
Pielęgnacja, zbiór i wykorzystanie fasoli
Pielęgnacja - W okresie kwitnienia i zawiązywania się strąków, możemy zastosować deszczowanie. W uprawie amatorskiej, nawożenie fasoli zwykle nie jest potrzebne. Nie jest również wymagane stosowanie środków przeciwko chorobom grzybowym i szkodnikom. Jeśli jednak planujemy nawożenie roślin, warto zastosować przed zasianiem kompost lub obornik. Nawożenie gotowymi chemicznymi substancjami, może doprowadzić do zbyt dużego nagromadzenia w strąkach fasoli związków azotu.
Zbiór fasoli - nasiona pozyskujemy wówczas, gdy strąki są już zupełnie suche. Fasolę szparagową karłową, zbieramy wielokrotnie, w odstępach 4-5 dniowych, w miarę dorastania strąków. Zbiór fasoli następuje w lipcu i w sierpniu. Fasola tyczna nadaje się do zebrania w sierpniu i we wrześniu.
Właściwości fasoli - zdrowa roślina strączkowa znajduje zastosowanie do celów kulinarnych, a dzięki dużej zawartości roślinnego białka, korzystnie wpływa na pracę naszego organizmu. Przypisuje się fasoli lecznicze działanie. Pomaga pozbyć się dokuczliwej zgagi, wzmacnia serce i obniża poziom cukru we krwi. Sprawdź także ten artykuł z przepisami na przetwory z fasolki szparagowej.
Uprawa fasoli – najsmaczniejsze odmiany
Wśród odmian fasoli szparagowej karłowej, dorastającej do około 60 cm wysokości, można wyróżnić odmiany o strąkach zielonych i żółtych, np.:
- ‘Złota Saxa’ – należy do odmiany wczesnej. Należy zbierać młode żółte strąki. Roślinę sadzi się w gruncie, po zaprawieniu nasion. Stosujemy nawożenie fasoli nawozami zawierającymi potas oraz fosfor. Zbiór strąków następuje od lipca do września. Odmiana wytwarza białe nasiona.
- ‘Daniela’ – fasola o żółtych strąkach, dorastających do 15 cm długości. Odmiana wyróżnia się dużą plennością. Smaczna fasola nadaje się do spożycia bezpośredniego i na różnego rodzaju przetwory. Wysiew fasoli przeprowadza się w drugiej połowie maja. Zbiór strąków – od czerwca do września.
- ‘Casablanka’ – zielonostrąkowa fasola, plenna. Strąki mają długość około 13 cm. Są bezwłókniste i bardzo smaczne. Odmianę wysiewa się w czerwcu i w lipcu, a zbiór następuje od lipca do września. Strąki przeznaczone są do bezpośredniego spożycia, na mrożonki i przetwory.
Łodyga fasoli szparagowej tycznej dorasta do 3 m wysokości. Pnące rośliny mogą stanowić oryginalne ogrodowe parawany, oddzielające warzywniak od części rekreacyjnej. Popularne odmiany fasoli tycznej, zalecane do uprawy to:
- ‘Kama’ – fasola tyczkowa,odmiana najwcześniejsza, należąca do średnio plennych. Jest niezbyt wrażliwa na choroby. Długie, około 13-cm strąki, wybarwiają się kolor żółty. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat warzyw w ogrodzie.
- ‘Gazela’ – odmiana wczesna, osiągająca 3 m wzrostu. Żółte szerokie strąki dorastają do 22 cm długości. Fasola należy do odmiany bezwłóknistej, bardzo smacznej. Jest odporna na choroby.
- ‘Mamut’ – odmiana późna, bardzo plenna. Należy do roślin wrażliwych na choroby. Płaskie i szerokie strąki, bardzo smaczne, osiągają długość 18 cm.
Fasola uprawiana na nasiona - odmiany
Fasola chętnie jest uprawiana dla swoich zdrowych dużych nasion. W polskim klimacie do uprawy na nasiona nadaje fasola wielokwiatowa. Szczególnie warte polecenia są odmiany:
- Aura – plenna odmiana, odporna na choroby. Strąki zawierają białe nasiona, o nerkowatym kształcie, z charakterystycznym żyłkowaniem.
- Jaś Karłowy – fasola wielokwiatowa o wzroście półkarłowym, niewymagająca stosowania podpórek. ‘Jaś Karłowy’ to duża biała fasola, o kształcie nerkowatym i spłaszczonym, podobna do odmiany ‘Piękny Jaś’, ale nie osiągająca tak dużych rozmiarów.
- Piękny Jaś – fasola wielokwiatowa tycznadorasta do 4 m wysokości. Należy do odmiany późnej, bardzo plennej i odpornej na choroby. Biała fasola, o nerkowatym kształcie, jest wyjątkowo smaczna.
- Kreacja’ – fasola czerwona, karłowa, bardzo plenna. Bordowe nasiona wyróżniają się błyszczącą skórką. Fasola czerwona zawiera bardzo dużo białka – około 25% - co szczególnie docenią osoby, pragnące ograniczyć spożycie białka zwierzęcego.
- Black Beans – czarna fasola, popularna w Meksyku, szturmem zdobywa polski rynek. Wyróżnia się lekko słodkawym smakiem. Czarna fasola ma niewielkie, nerkowate i twarde ziarna, o czarnej błyszczącej skórce. Ceniona jest jako źródło błonnika i roślinnego białka. Po ugotowaniu wykorzystywana bywa jako składnik past oraz jako dodatek do mięs i warzyw. Sprawdź także ten artykuł o uprawie ogórków krok po kroku.