Uprawa kukurydzy w ogrodzie - to bardzo proste! Zrób to sam krok po kroku!

Opis i charakterystyka kukurydzy

Kukurydza – opis

Kto nie wie jak wygląda kukurydza. Często używana zarówno w kuchni, jak i spotykana w uprawie na polach rolników (hodowana głównie na paszę oraz na ziarno), znana jest praktycznie wszystkim. Kukurydza to roślina, którą z powodzeniem można również uprawiać we własnym ogrodzie, jako jedno z warzyw ogródka warzywnego. Kukurydza pojawiła się w Europie za sprawą słynnego Krzysztofa Kolumba, który przywiózł ją ze swojej podróży do Ameryki i odtąd uprawa kukurydzy stała się bardzo popularna na również w Polsce. Roślina ta doskonale bowiem zaadaptowała się do naszych warunków klimatycznych. Uprawa kukurydzy na działce jest jak najbardziej możliwa.

Kukurydza – charakterystyka

Kukurydza (zea) to roślina jara, która jest jednoroczna i należy do roślin dnia krótkiego. Zaliczana do grupy traw, jest ciepłolubnym i światłolubnym warzywem n należącym do rodziny wiechlinowatych. Obecnie na całym świecie istnieje 5 gatunków kukurydzy, których przedstawiciele występują naturalnie w Meksyku, Nikaragui i Gwatemali. W Polskich warunkach kukurydza wyrasta nawet do dwóch metrów wysokość. Charakterystyczne dla kukurydzy są łodygi podzielone na tzw. węzły, z których wyrastają liście. Roślina ta wydaje dwa rodzaje kwiatów żeńskie i męskie. Z żeńskich kwiatów wytwarzane są znane wszystkim kolby, w których z kolei znajduje się mnóstwo drobnych kwiatów z długimi słupkami. Słupki te stanowią w rzeczywistości długie włoski na końcu kolby. Każda kolba dodatkowo zawiera po zawiązaniu ok. 1000-2500 nasion. Męskie kwiaty mają kształt zwisających wiechów. A może zainteresuje cię także biała rzepa w ogrodzie?

Najpopularniejsze odmiany kukurydzy

Kukurydza to warzywo mające 5 gatunków znanych na całym świecie. Najbardziej popularnym jest kukurydza zwyczajna. To ten gatunek jest najczęściej uprawiany również w Polsce. Kukurydza zwyczajna posiada kilka odmian uprawnych, które w zależności od celu oraz warunków uprawowych wybierane są przez Polskich rolników i ogrodników. Do najbardziej popularnych odmian kukurydzy zwyczajnej należą:

• Kukurydza skrobiowa (zea mays grupa Amylacea) – powstała poprzez mutację. Charakterystyczne dla niej są gładkie, zaokrąglone ziarna, które mają śnieżnobiałe bielmo i pozbawione są bielma twardego. To właśnie kruchość tej odmiany, którą zachowuje również po uprażeniu stanowi największy atut kukurydzy skrobiowej. Dojrzewa ona późno, a łatwe wymywanie skrobi powoduje, że główne zastosowanie ta odmiana znalazła w celach przemysłowych.
• Kukurydza pękająca (zea mays grupa everta) – tą odmianę znamy głównie z wytwarzanego z niej popcornu. Uprawa kukurydzy pękającej jest łatwa bardzo łatwa, roślina ta lubi słoneczne stanowisko, osłonięte od wiatru oraz żyzną, próchniczą glebę o pH 6-7. Roślinę to wysiewa się wprost do gruntu lub uprawia z rozsadu. Przy tym drugim wyjściu trzeba pamiętać, że korzenie kukurydzy pękającej nie regenerują się, dlatego każde uszkodzenie podczas wysadzania, może powodować mniejsze plony. Kukurydzę pękającą zbiea się we wrześniu, gdy ziarna są suche i twarde, a liście okrywające kolby całkowicie suche. Z pośród odmian kukurydzy pękającej polecanych do amatorskiej uprawy znajdują się kukurydza „Perłowa” oraz „Płomyk”.
• Kukurydza koński ząb (zea mays Grupa Indentata) – ta odmiana jest jedną z najbardziej rozpowszechnioną w uprawie w naszym kraju. Wynika to przed wszystkim z niezwykłej wydajności tej rośliny. Dzięki temu hodowla kukurydzy, zwanej również dent, osiągana jest na masową skalę. W Polsce kolby przybierają zwykle barwę żółtą oraz wysokość 2-3 metrów, ale na świecie można również spotkać odmiany o barwie białej, czerwonej i różnokolorowej oraz wysokości nieprzekraczającej kilkudziesięciu centymetrów oraz takie, które dorastają do ponad 5 metrów. Kukurydza ta jest bardzo popularna jako główny składnik zielonki, kiszonki oraz zmielonego suszu, wykorzystywanych jako cenna pasza dla bydła i trzody. Jeśli interesuje cię także uprawa cebuli dymki, porady znajdziesz w tym artykule.
• Kukurydza twarda (zea mays indurata) – zwana jest również krzemienną, szklistą lub flint. Odmiana ta dzieli się na drobnoziarsniste oraz gruboziarniste, wszystkie jednak są wysoko tolerancyjne na wiosenne chłody. Kukurydza twarda charakteryzuje się krzewieniem, drobną kolbą oraz niewielką ilością międzywięźli. Ponadto ziarno jest gładkie o dużej zawartości bielma szklistego oraz żółtopomarańczowy kolor.  Ta odmiana wykorzystywana jest do tworzenia jednych z najcenniejszych pasz dla zwierząt tucznych, ale również do produkcji mąk i kasz.
• Kukurydza cukrowa (zea mays saccharta) – roślina ta uprawiana jest na całym świecie, jako warzywo do produkcji mrożonek i konserw. To ją kupujemy w puszce jako kukurydzę konserwową. Bielmo tej odmiany posiada sporą ilość cukrów o polisacharydowych łańcuchach, ziarna zaś są pomarszczone, gdy osiągną pełną dojrzałość. Ponadto kolby kukurydzy cukrowej powinno się zbierać, kiedy osiągną fazę mlecznowoskową, a zaraz po zbiorach należy je przetwarzać, gdyż odmiana ta charakteryzuje się szybką utratą właściwości. Do najbardziej znanych odmian kukurydzy cukrowej należy zaliczyć te oznaczone symbolem F1, np. „Candle”, „Gucio”, które doskonale nadają się do uprawy na działce, poza tym popularne są takie odmiany, jak „Golden Bantam”, „Tauris”, „Andrea”, czy kukurydza truskawkowa i wiele innych.

Warto tu również wspomnieć o istnieniu różnorodnych odmian kukurydzy ozdobnej, która cieszy się coraz większą popularnością wśród ogrodników. Roślina ta posiada znaczące walory ozdobne dzięki kolorowym, dekoracyjnym nasionom, które zbiera się, zasusza oraz wykorzystuje do tworzenia suchych bukietów. Jej szybki wzrost oraz niewielkie wymagania uprawowe dodatkowo zachęcają do wykorzystania jej nie tylko w kuchni, ale również jako rośliny osłaniającej mało estetyczne miejsca w ogrodach np. kompostowniki, kosze czy ściany itp.

Uprawa kukurydzy

Kiedy siać kukurydzę oraz jak to robić?

Przy uprawie kukurydzy warto pamiętać o kilku rzeczach. Kukurydza jest rośliną jednoroczną uprawianą przede wszystkim na paszę lub na ziarno, którą można uprawiać na dwa sposoby poprzez zasiew kukurydzy do gruntu oraz poprzez wysadzanie. Pierwszy sposób jest jednak zdecydowanie bardziej polecany ze względu na wrażliwość korzeni kukurydzy, które jeśli zostaną uszkodzone przy przesadzaniu nie wydadzą już obfitego plonu. Kiedy siać kukurydzę? Powinno się to robić na koniec maja, początek czerwca. Zasiew kukurydzy wykonuje się poprzez umieszczenie w ziemi na głębokość 5 cm i odległość co 10 cm około 3-4 nasion. Tak powstała grupka powinna być oddalona od następnej o jakieś 60 cm. Kiedy siewki wzejdą należy dopilnować, aby znajdowały się w odległości 30 cm od siebie, w razie potrzeby dokonując przerywana. Bardzo ważne jest przy tym, aby nasiona były dobrze przykryte ziemią inaczej mogą je wydziobać ptaki. Tak wykonana hodowla kukurydzy daje pierwsze plony około września i października, kiedy to dokonywane są jej zbiory. Najlepszy termin do zbiorów określa się za pomocą wystąpienia fazy mlecznej ziarniaków. Występuje ona oko. 3 tygodnie od pojawienia się nitek na szczytach kolb i zwiastuje porę na zbiory. A może zainteresuje cię także uprawa batatów?

Jeśli chcemy hodować kukurydzę z rozsady, przygotowuje się ją w wielodoniczkach i wysadza, kiedy minie ryzyko przymrozków, a zatem około drugiej połowy maja.

Jakie wymagania stawia uprawa kukurydzy?

Uprawa kukurydzy nie należy wymagających. Kiedy wie się już, kiedy siać kukurydzę, należy znać również podstawowe wymagania, jakie stawia uprawa tej rośliny. Kukurydza hodowana przede wszystkim na paszę oraz na ziarno, wymaga głównie zadbania o prawidłowo nasłonecznione oraz osłonięte od wiatru stanowisko, jako że należy do gatunków ciepłolubnych. Nasiona zaczynają kiełkować już powyżej 8 stopni Celsjusza, ale do prawidłowego wzrostu kukurydzy niezbędna jest temperatura przekraczająca powyżej 25 stopni Celsjusza.

Najlepszym podłożem do uprawy kukurydzy są gleby piaszczysto-gliniaste, a przy tym powinny być próchnicze, ciepłe, przepuszczalne oraz posiadać pH od 6,0-7,0. Roślina ta bowiem może nie dać plonów na podłożu podmokłym, ciężkim, gliniastym oraz na piaskach. Ponadto należy pamiętać, że kukurydza nie przyjmie się w miejscach, w których wcześniej uprawiane były warzywa cebulowe lub rzodkiewka.

Hodowla kukurydzy - na czym polega prawidłowa pielęgnacja?

Kukurydza posiada pewne niezbędne do jej rozwoju wymagania pielęgnacyjne, są to głównie nawożenie, odchwaszczenie, podlewanie oraz spulchnianie ziemi. Roślina ta przede wszystkim wymaga odpowiednio zasobnych w składniki pokarmowe gleb, dlatego w słabszych podłożach wymagane jest specjalne nawożenie, do którego najlepiej nadają się nawozy wieloskładnikowe. Nawożenie gleby pod uprawę kukurydzy jest polecane również przed wysiewem nasion. Warto w ten sposób wzbogacić glebę nawozem azotowym, potasowym oraz fosforanowym.

Ponadto hodowla kukurydzy wymaga regularnego odchwaszczania, szczególnie w początkowym okresie rozwoju, kiedy wzrost rośliny jest dosyć powolny. Warto również spulchniać glebę uważając przy tym, aby nie uszkodzić wrażliwych korzeni.

Dodatkowo należy pamiętać, że kukurydza jest wrażliwa na niskie temperatury, a więc zbyt wczesny siew nie przyniesie pożądanych plonów, a także w razie przedłużającej się suszy zadbać o jej odpowiednie nawodnienie. Największe zapotrzebowanie na wodę kukurydza wykazuje w okresie kwitnienia oraz dorastania kolb. Sprawdź także, jak i kiedy sadzić czosnek. Z kukurydzy można przygotować wiele dań, ale najpopularniejsza jest chyba zwykła kukurydza gotowana z masłem i solą.

Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne

Wartości odżywcze kukurydzy

Wartości odżywcze tego warzywa są jednym z głównych powodów, dla których uprawa kukurydzy jest dzisiaj powszechna na całym świecie. Warzywo to bowiem jest niezwykle pożywne, dzięki sporej zawartości białka oraz skrobi, a także tłuszczów i fosforu. Bardzo znaczącym atutem tej rośliny jest również brak zawartości białek glutenowych w ziarnach. Dzięki temu z kukurydzy wytwarza się poza wysokowartościową paszą, mąkę, kukurydzę konserwową, kasze, płatki oraz oczywiście popcorn. Wysoka zawartość witamin z grupy B oraz witaminy C, A, PP, a także kwasu foliowego i kwasu pantotenowego oraz potasu, manganu, magnezu, żelaza, sodu, selenu, fosforu, cynku, jodu i błonnika powodują, że warzywo to znajduje szerokie zastosowanie oraz znane jest również z posiadanych właściwości leczniczych. Ponadto kiełki kukurydzy są wartościowym źródłem witaminy C, H, PP, K i E a także żelaza, magnezu, potasu, wapnia i wielu innych mikroelementów.