Nazwa rośliny
Szczaw zwyczajny (łac. Rumex acetosa)
Systematyka
rdestowate > szczaw > szczaw zwyczajny

Uprawa szczawiu krok po kroku – odmiany, wysiew, pielęgnacja, choroby

Uprawa szczawiu coraz częściej odbywa się w polskich ogródkach bądź na działkach. Najbardziej popularny jest u nas szczaw zwyczajny, którego wysiew jest już powszechnym zjawiskiem wśród ogrodników. Jakie mamy odmiany szczawiu, a także w jaki sposób dbać o szczaw ogrodowy?

Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o ogródku warzywnym.

Uprawa szczawiu - co warto wiedzieć

Jak wygląda szczaw zwyczajny?

Jak już wiesz, to najczęściej spotykana odmiana szczawiu. Jest to szczaw jadalny, który często dorasta do nawet 200 cm! Naturalnie spotkać go można rosnącego w glebie kwaśnej, m.in. nad brzegami rzek, stawów bądź łąk. Charakteryzuje się soczystą i nieco „żebrowatą” łodygą – jest to szczaw czerwony z zielonkawym zabarwieniem oraz o wzniesionym kwiatostanie.

Kiedy uprawia się go w ogrodzie, wspomniany kwiatostan najczęściej jest usuwany – to pomaga rosnąć kolejnym listkom! Są one strzałkowate i kwaśne w smaku, z kolei wiosną robią się one coraz wyraźniejsze. Szczaw ogrodowy kwitnie w lipcu oraz sierpniu – pojawiają się na nim wówczas maleńkie kwiatuszki o zielonej barwie. Nasiona z kolei są brązowe i spiczaste. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o warzywach liściowych.

Odmiany szczawiu w ogrodzie

Uprawa szczawiu nie polega na hodowaniu wyłącznie odmiany zwyczajnej. Można bowiem wyróżnić wiele innych gatunków takich, jak:

  • szczaw tępolistny – to roślina wieloletnia z łodygą o długości do 120 cm. Jej liście są jajowate, a korzeń mocno rozgałęziony. Ta wyjątkowa odmiana często porasta pastwiska bądź rolne nieużytki. Szczaw lubuje się szczególnie w glebie wilgotnej oraz gliniastej, bogatej w próchnicę. Roślinę uznaje się jako chwast – niesłusznie, bo posiada wiele cennych substancji… leczniczych.
  • szczaw polny – bylina o eliptycznych i owalnych liściach, z wrzecionowatym korzeniem. Jest to szczaw czerwony, występujący w uprawach lucerny, żyta, koniczyny bądź lnu. Spotkać można go wszędzie, gdzie gleba jest piaszczysta i lekka, a także uboga w składniki odżywcze. Szczaw polny jest trujący dla zwierząt, więc najlepiej traktować go tylko jako szczaw ozdobny.
  • szczaw kędzierzawy – jest w Polsce dość pospolity. Nazwa pochodzi od jego kędzierzawych liści i czerwonej łodygi. To szczaw jadalny, rosnący do nawet 1,5 m wysokości! Często można go spotkać na polach, łąkach oraz pastwiskach. Również traktuje się go jako szczaw ozdobny. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie sałaty rzymskiej?

Jak uprawiać szczaw w ogrodzie?

Zakładanie plantacji szczawiu

Uprawa szczawiu jest równie prosta, co uprawa pora bądź nawet uprawa pietruszki – zresztą, jest równie powszechna. Plantację można założyć poprzez wysiew nasion prosto do gruntu (bądź sadzonek z podziału ok. 3-letnich roślin). Nasiona wysiewać należy w rzędach, w odległości ok. 40 cm od siebie. Po zabiegu przerywania należy zostawić szczaw w odstępie nie mniejszym niż 10 cm. Szczaw wysiewać powinno się w marcu oraz kwietniu na głębokość ok. 0,5 cm.

Należy pamiętać o tym, że szczaw lubi słoneczne miejsca – jednakże odrobina cienia również mu nie zaszkodzi! Uprawa szczawiu nie należy do najtrudniejszych, ponieważ jest to roślina doskonale znosząca różne choroby i jest wyjątkowo odporna na szkodniki. Gdy nie posiadasz naturalnego stanowiska dla szczawiu, spokojnie możesz uprawiać go wraz z innymi roślinami – pamiętając o tym, że podłoże powinno być żyzne, wilgotne, przepuszczalne i możliwie lekkie. Najlepiej też, jeśli gleba będzie bogata w żelazo.

Dobrze jest również użyźnić podłoże przed siewem – najlepiej jesienią, używając w tym celu obornika (ok. 40 kg / 10 m2). Jeśli zapewnisz roślinie właśnie takie stanowisko, może obfitować ona w plony przez nawet… 4 lata! Nasiona wysiewaj na wiosnę, a już po tygodniu zobaczysz pierwsze kiełki! Najlepiej zbierać urodzaj po ok. 12 tygodniach. Sprawdź także ten artykuł o uprawie szpinaku w ogrodzie.

Szczaw ogrodowy a zabiegi pielęgnacyjne

Niezbędne jest przerywanie oraz rozsadzanie, ale i odchwaszczanie szczawiu. Należy również usuwać pędy kwiatostanów, ponieważ młode liście będą miały wówczas idealne warunki do wzrostu – tym sposobem zwiększą się plony! Brak usuwania wzrastających kwiatostanów może doprowadzić do twardnienia liści – a tego należy unikać. Należy również trzymać stałą odległość między sadzonkami (ok. 30 cm) i nasionami, o czym była mowa już wcześniej.

Niewątpliwie kolejnym ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest regularne podlewanie szczawiu, gwarantujące piękne liście. W czerwcu oraz sierpniu możesz wzbogacić swoją plantację nawozem azotowym (70 g / 10 m2), zapewniając jej bezpieczeństwo i żyzne plony. Zimą staraj się z kolei okrywać grządkę perforowaną folią bądź włókniną.

Choroby szczawiu – na co uważać?

Szczaw często atakują ślimaki, a więc co cztery lata wypada przesadzić roślinę w inne miejsce. Uprawa szczawiu często wiąże się również z pojawieniem się insektów takich, jak kałużnica rdestówka. Nieliczne choroby szczawiu mogą z kolei „zaszczepić” niewielkie szkodniki – mączniaki prawdziwe.

Całe szczęście, niemal każda odmiana szczawiu jest mrozoodporna i wykazuje ogromną odporność na choroby oraz szkodniki – dlatego odpowiednia pielęgnacja zapewni zdrowie oraz zachowanie cennych właściwości odżywczych uprawy.

Ze względu na ogromną zawartość kwasu szczawiowego nie należy przesadzać z ilością zjadanego szczawiu! Sprawdź także ten artykuł o uprawie i pielęgnacji roszponki.

Wygląd szczawiu zwyczajnego

Pochodzenie:
Afryka Północna, Europa, Azja
Roczne przyrosty:
50 cm - 100 cm
Maksymalna wysokość:
50 cm - 100 cm
Maksymalna szerokość:
25 cm - 50 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
2 lata


Pokrój szczawiu zwyczajnego:
wyprostowany, rozkrzewiony, rozgałęziony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
czerwonawy
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
oszczepowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla szczawiu zwyczajnego

Termin sadzenia:
marzec, kwiecień, sierpień
Rozstaw przy sadzeniu:
20 cm - 40 cm
Sposób rozmnażania:
podział, nasiona


Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
wilgotne
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, rabaty

Pielęgnacja szczawiu zwyczajnego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe szkodniki:
mszyce, kałdunica zielona

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Co 3-4 lata należy odmłodzić szczaw — podzielić bylinę i posadzić na nowo.
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Aby szczaw rozwijał młode, przydatne do spożycia liście, dobrze jest ściąć go trzy razy w sezonie, pozostawiając kilka zewnętrznych liści.
Kiedy kwitnie?
Terminy zbiorów
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 2 razy w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 2 dni.
Szczaw potrzebuje stale wilgotnego podłoża.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
Typ pożytku:
liście
Termin zbiorów:
maj, czerwiec, lipiec
ikona podziel się Przekaż dalej
Przepisy kulinarne: