Warzywa - przegląd najpopularniejszych warzyw - odmiany, sadzenie, uprawa, wykorzystanie
Warzywa najpopularniejsze i najłatwiejsze w uprawie – przegląd
Początki z ogródkiem warzywnym bywają trudne. Wielu młodocianych ogrodników myśli, że zbiory będą niewspółmierne do ich trudu. Przejmują się tym, że ogród nie zyska na estetyce i po prostu źle na tym wyjdą. Podpowiadamy, że nie warto przejmować się takimi rzeczami. Z przyjemnością zasugerujemy najzdrowsze warzywa, które są przy okazji łatwe w uprawie. Do sadzenia nadają się nie tylko owoce! Pomożemy zdecydować czy wybrać warzywa liściaste, zielone warzywa i jak rozwiązać spór jarzyny a warzywa.
- Cebula siedmiolatka – to roślina, która nie potrzebuje corocznego wysiewania czy dosadzenia. To wytrzymałe warzywa. Dobrze znoszą niskie temperatury, choć wymaga słonecznego stanowiska i żyznej gleby. Nie każdy lubi jej smak, ale nikt nie przyzna, że cebule to nie najzdrowsze warzywa. Za swoje właściwości lecznicze doceniana jest od wieków. Cebula zmniejsza ryzyko rozwoju raka, zapobiega zakrzepom, nadciśnieniu i obniża poziom cholesterolu. Cebula ma działanie grzybobójcze, polecamy więc zwiększyć jej spożywanie po kuracji antybiotykowej. Sprawdzi się również na kaca! Zupa cebulowa poprawia funkcjonowanie nadwyrężonej wątroby. To również dobre warzywo dla cukrzyków, diabetycy i osoby w grupie ryzyka mogą sięgać po nią śmiało.
- Cukinia – to roślina, która ma swoje kaprysy. Najzdrowsze warzywa muszą być czasem również marudne! Nie jest zbyt odporna na przymrozki, czasem daje złapać się chorobom. W zamian za to idealnie przystosowuje się niemal do każdej gleby i nawet na słabszej wydaje bardzo obfite plony. Kilka krzaczków wystarczy, by mieć cukinii pod dostatkiem. Jest lekkostrawna, zwiera potas, żelazo, magnez i witaminy C, K, PP i B1. Można ją śmiało podawać małym dzieciom, dietetycy polecają ją nawet dla półrocznych maluchów. To świetny start dla potomka w przygodzie z warzywami. Polecamy pamiętać o niej przy aranżacji warzywnego ogródka i myśleniu o przyszłości.
- Czosnek – wszystkie warzywa warto jeść. Niektóre nam to utrudniają jak na przykład czosnek. Nie każdy lubi jego ostry smak i zapach. Warto się jednak przełamać! Spis jego zalet i właściwości leczniczych jest naprawdę spory. Czosnek doskonale sprawdza się w okresie jesienno-zimowych przeziębień. Ratuje przed poważnymi chorobami, dobrze wpływa na bolące gardło. Nie potrzebuje najbardziej urodzajnej gleby z możliwych. Da sobie radę i na słabszych, choć jego zbiór będzie mniej urodzajny.
- Endywia – to warzywo ogrodowe, które zyskuje na popularności bardzo szybko. Z wyglądu i smaku przypomina sałatę. Wielu ogrodników zaznacza jednak, że uprawia endywii jest łatwiejsza. Nie straszne je przymrozki ani szkodniki. Rośnie dosyć szybko, więc jest dobrym wyborem dla niecierpliwych. Warzywa liściaste to dobry wybór dla estetów, gdyż prezentują się naprawdę całkiem okazale. Te zielone warzywa świetnie sprawdzają się na problemy z trawieniem.
- Fasola – te zielone warzywa wyśmienicie sprawdzą się w uprawie przez amatorów. Jej wymagania są praktycznie żadne. Warzywa liściaste nie mają ich zbyt wiele, ale fasola przeszła je wszystkie. Nie straszne jej szkodniki, niezbyt korzystne gleby i słabe nasłonecznienie. Jedyne o czym warto pamiętać, to słaba odporność na przymrozki. Jest bogata w wapń, potas i fosfor. Nie zawiera sodu, w przeciwieństwie do grochu. Hamuje rozrost tkanek nowotworowych, usuwa nadmiar cholesterolu. Nie jest polecana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, ani dla dzieci czy osób cierpiących na zaparcia, bo może powodować gazy i wzdęcia.
- Koper ogrodowy – to roślina jednoroczna z rodziny selerowatych. Dorasta do sporych rozmiarów, bo nawet do 120 centymetrów. Jest dość łatwy w uprawie. Polecamy sadzić go w nasłonecznionych, dość wilgotnych miejscach. O ile gleba jest żyzna i przepuszczalna, na pewno się na niej przyjmie. Sprawdza się jako roślina przyprawowa, dodatek do różnych potraw. Koper ogrodowy jest też ceniony za właściwości lecznicze. Jego owoce, zbierane po całkowitym dojrzeniu, mają działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg moczowych. Polecany jest również dla karmiących matek, pobudza gruczoły mlekowe. Niektórzy stosują go nawet u niemowląt na szczególnie bolesne kolki i wzdęcia.
- Marchew – tę roślinę zna właściwie każdy. Należy do rodziny selerowatych. Wyjątkowo pospolita w stanie dzikim jak i uprawnym. Jest rośliną dwuletnią. Rośnie głównie na ugorach, łąkach i przydrożach, więc nie ma zbyt wygórowanych wymagań, dzięki czemu śmiało można posadzić ją niemal w każdym ogrodzie. Marchewki często przedstawiane są jako najzdrowsze warzywa. Faktycznie nie brakuje im wartości odżywczych. Są pełne węglowodanów, białka i oczywiście karotenu. Poprawia funkcjonowanie wzroku, wzmacnia odporność. Świetnie sprawdza się na trądzik, opóźnia pojawianie się zmarszczek. Przyspiesza również efekty opalania się i przedłuża ich utrzymywanie się. Metod jej podania i jedzenia jest tak wiele, że każdy z pewnością będzie w stanie znaleźć coś dla siebie, by pokochać to warzywo.
- Ogórek – ta roślina ma oczywiście zielony garniturek. I czapkę i sandały. A przynajmniej tak mówią. Co ogórek ma oprócz tego? Wiele wartości odżywczych, które powinno się doceniać zwłaszcza latem. Składa się przecież głównie z wody, dlatego też szybko pozwoli ugasić pragnienie. Może go śmiało jeść każdy, kto jest na diecie, bo ma bardzo mało kalorii. Zawiera kukurbitacyny, które mają działalności przeciwnowotworowe. Dobrze sprawdzi się również na nieświeży oddech. Chlorofil w połączeniu z toksycznymi związkami niwelują ich przykre zapachy. Na dodatek pomoże w przywróceniu równowagi kwasowo-zasadowej w ciele. Wrażliwy jest na przymrozki. Polecamy sadzić go w zacienionych, odsłoniętych miejscach. Obfite zbiory można uzyskać sadząc go na ciemnej, przepuszczalnej glebie. Potrzebuje też dużo wody.
- Roszponka – te warzywa liściaste to oczywiście rodzaj sałaty. Nadają się do naprawdę trudnych w warunkach ogrodów. Roszponka nie choruje, jest odporna na temperaturę, nie boi się braku wody i nawozu. Nie potrzebuje ziemi wysokiej klasy. Raz posiana rośnie przez lata. Te zielone warzywa są oczywiście również bardzo zdrowe. Najzdrowsze warzywa powinny być również smaczne a taka, według nas, jest właśnie roszponka! Zawiera bardzo dużo beta-karotenu i witaminy C. Oczyszcza organizm, odkwasza go, poprawia trawienie i przynosi ulgę przy zaparciach.
- Rukola – roślina przez niektórych jeszcze uważna za egzotyczną, przez niektórych kojarzona głównie z droższymi dodatkami do pizzy. To jednak o wiele więcej! Te warzywa liściaste nie są zbyt wymagające co do gleby. Przyjmą się niemal na każdej. Rosną bardzo szybko, nie straszne im choroby i większość szkodników. Wśród roślin z krajów Śródziemnomorskich to niemal najzdrowsze warzywa! Jej charakterystyczny, mocny smak to dodatkowa przyjemność do właściwości leczniczych. Zmniejsza ryzyko wystąpienia raka płuc i jelita grubego. Zwiększa absorbcje wapnia, idealnie sprawdzi się jako warzywo dla cukrzyca. Popularność rukoli rośnie z każdym rokiem w zatrważającym tempie, polecamy każdemu przekonać się co do niej.
- Rzodkiewka – to jednoroczna roślina o krótkim okresie wegetacji. Nikt chyba nie wątpi w jej właściwości zdrowotne. Jest przepysznym dodatkiem do wiosennych kanapek i sałatek. Jej ostry, wyrazisty smak to jeden z najmocniejszych walorów tego warzywa. Zawiera duże ilości witaminy C, B1 i B2 jak również wapń, fosfor i żelazo. Można uprawiać ją kilka razy w roku, nawet w lecie. Polecamy jednak uprawę na wiosnę i jesień. Nie jest zbyt wymagającym warzywem. Ma krótki okres wegetacyjny. Nie należy zapominać o regularnym podlewaniu i nawożeniu jej. Lub miejsca nasłonecznione, nie potrzebuje jednak najlepszych gleb, wystarczą jej te średnio lekkie i żyzne.
- Sałata – to jednoroczna roślina. Jej liczne rodzaje zna chyba każdy. Wszystkie warzywa są cenne, ale sałata doceniana jest wyjątkowo mocno. Spis jej zalet jest dość obszerny. Zawiera wiele witamin i soli mineralnych. Działa odkwaszająco na organizm, ułatwia trawienie. Sałaty lodowe to niemal najbardziej popularne warzywa świata. Mimo wrażliwości te warzywa liściaste, w uprawie nie są zbyt skomplikowana. Należy pamiętać, by sałata nie rosła w miejscu zbyt nasłonecznionym. Woli gleby raczej wilgotne. Poza tym przystosowuje się dość łatwo.
- Szczypiorek – gatunek rośliny z rodziny czosnkowatych. To prawie najbardziej popularne warzywa świata. Dziko rośnie niemal na całej Ziemi. Stosuje się go jako dodatek do wielu potraw. Poprawia ich smak, dodaje charakterystycznej nuty. Dodatkowo nie b rak mu właściwości leczniczych. Ma w sobie różne rodzaje witamin, głównie B2. Nie brak mu również karotenu, sodu, wapnia, potasu, żelaza i fosforu. Jest dobry na obniżenie ciśnienia i poprawę apetytu. Dobrze sprawdzi się też w przyspieszaniu trawienia. Nadaje się do uprawy jako warzywo ogrodowe, ale również do doniczki.
- Szpinak warzywny – to jednoroczne warzywo. Unikane głównie przez dzieci i to od pokoleń. Nikt do końca nie wie, dlaczego akurat te warzywa liściaste maluchy obrały sobie na głównych wrogów. Przecież to niemal najzdrowsze warzywa! Zawierają mnóstwo witaminy A, C, B1 i B2 oraz witaminę E. Nie brakuje im też soli mineralnych. Na dodatek jest niskokaloryczny. Można go jeść na świeżo i po przetworzeniu. Najlepiej będzie rósł na glebach cięższych, wilgotnych i żyznych. Najlepiej, gdy w miejscu rośnięcia jest dużo słońca.
Jarzyny a warzywa
Wiele osób ma wątpliwości co do tych słów. Jak je rozróżnić? Jakie mają cechy wspólne? Jak je klasyfikować? Czy powinniśmy stworzyć wielki pojedynek jarzyny a warzywa? Zdecydowanie nie. Nie warto sobie tym zaprzątać głowy. Z biegiem lat różnica znaczeniowa obu terminów została zatarta. W wielu publikacjach używane są jako synonimy. Czasem jarzyny wyróżniane są jako rośliny jadalne w stanie surowym, wysiewane w okresie wiosennym, zbierane tego samego roku i spożywane w stanie surowym. Warzywa wymagają obróbki przed spożyciem. Każdy powinien dopasować do siebie własną definicję, pamiętając przy okazji o tej drugiej. Spór jarzyny a warzywa uważamy jednak za rozstrzygnięty!