Wciornastki - opis, zdjęcia, występowanie, zwalczanie, porady

Piękne rośliny domowe, a także zadbane rośliny ogrodowe, to marzenie każdego, kto interesuje się i kocha ogrodnictwo. Jednak nie zawsze jest takie proste. Do czynienia mamy z różnymi pasożytami i owadami, które potrafią mocno dokuczyć, a nawet zniszczyć całe uprawy. Do jednych z największych szkodników zaliczają się wciornastki.

Jeśli szukasz więcej informacji i porad, sprawdź także te artykuły o chorobach i szkodnikach.

Wciornastki w ogrodzie, czyli owady szkodzące roślinom w uprawie

Wciornastki – definicja i popularne rodzaje

Wciornastki, znane również jako przylżeńce, zaliczają się do rzędów owadów z aparatem gębowym kłująco-ssącym. W ich rzędzie rozróżnia się aż 6 tys. gatunków owadów. Wśród nich znajdują się również spotykane w naszych domach i ogrodach. Ich głównym pożywieniem są soki oraz tkanki roślinne. Przez co przyczyniają się do wyrządzenia wielu szkód w uprawach doniczkowych, ogrodowych oraz w szklarniach.

Ich długość ciała w zależności od gatunku osiąga od 1,2 do nawet 14 mm. Do popularnych gatunków zalicza się:

• Wciornastek tytoniowiec – długość jego ciała osiąga ok. 1,3 mm. Charakteryzuje się zabarwieniem od żółtego aż po ciemnobrunatny. Najczęściej wciornastek tytoniowec występuje w uprawach warzywnych, atakując pomidory, ogórki, paprykę, cebulę. Doskwiera również w uprawach zboża.
• Wciornastek zachodni – długość jego ciała osiąga od ok. 1,3 do 1,7 mm. Kolorystycznie jest bardzo podobny do wciornastka tytoniowca. Jednak jego występowanie zauważa się przeważnie w szklarniach. Chociaż jego szkodliwość daje się we znaki również na truskawkach, czy też na roślinach ozdobnych (np. różach). Wciornastek zachodni atakuje nie tylko pędy, ale również kwiaty oraz zawiązki owoców.
• Wciornastek szklarniowiec – jego długość wynosi około 1,5 do 2,5 mm. Wyróżnia się jasnobrązowym kolorem wpadającym często w brązowożółte ubarwienie. Jak sama nazwa wskazuje, najczęściej spotykany jest w uprawach szklarniowych, szczególnie na pomidorach, ogórkach oraz paprykach.
• Wciornastek różówek – owad o długości k. 1,5 mm, wyróżniający się brązowym kolorem z żółtymi przebarwieniem. Najczęściej można spotkać go na kwiatach ozdobnych, między innymi na storczykach lub różach. Sprawdź także artykuł o najczęstszych chorobach storczyków.

Co atakują wciornarski w ogrodzie?

Zwalczanie wciornastków jest jak najbardziej wskazane ze względu na wysoką szkodliwość owadów. Oprócz tego, że niszczą one pędy i liście, często doprowadzają do zniszczenia kwiaty oraz niszczą młode zawiązki owoców. Mając na uwadze, co atakują wciornastki, możemy liczyć się ze zniszczeniem całej uprawy lub przynajmniej z dużo mniejszymi plonami. Bardzo szybko rozprzestrzeniają się na sąsiednie rośliny, powodując na początku przebarwienia, a następnie nawet zahamowanie rozwoju owoców.

Za kolejny powód, dla którego zwalczanie wciornastków jest tak ważne, uznaje się rozprzestrzenianie się wirusa brązowej plamistości pomidora. Objawia się to pojawieniem się plam na liściach, zniekształceniami łodyg, jak i również pojawieniem się pierścieniowych plam na owocach. Głównymi nosicielami wirusa jest wciornastek zachodni oraz tytoniowiec. Wirus przyczynia się nie tylko do pogorszenia jakości plonów, ale również do znacznego jego zmniejszenia.

Oprócz roślin uprawowych wciornastki atakują również rośliny ozdobne. Możemy zatem spotkać wciornastki na storczykach, fikusach, bluszczach, a także kwiatach balkonowych, takich jak goździki czy gerbery. Roślina zaatakowana przez wciornastki zagrożona jest zahamowaniem wzrostu, a ostatecznie jej całkowitym zniszczeniem. A może zainteresuje cię także artykuł o uprawie kwiatu gazania?

Przylżeńce – po czym rozpoznać ich obecność na roślinach?

Pierwszym głównym objawem obecności wciornastki na roślinach, jest przebarwienie liści. Pokryte będą one jasnymi, niewielkimi plamami. Wystawiając przebarwiony liść pod dowolne źródło światła, zauważymy srebrzysty połysk. Przyglądając się uważniej, na liściach można zauważyć również odchody owadów. Rośliny zaatakowane przez wciornastki w zaawansowanym stopniu będą wyróżniać się usychającymi liśćmi. Jest to szczególnie zauważalne, mimo prawidłowego podlewania oraz nawożenia.

Zweryfikowanie obecności szkodników na roślinach domowych jest o wiele łatwiejsze. Wciornastki na storczykach lub innych kwiatach powodują skrócony okres kwitnienia. Innym sposobem na zobaczenie owadów na roślinach ozdobnych jest ich potrząśnięcie nad białą kartką. Na jej powierzchni powinny uwidocznić się szybko poruszające się milimetrowe kreseczki o zabarwieniu żółtobrunatnym. W celu lepszej weryfikacji warto posłużyć się lupą.

Zwalczanie wciornarstków

Domowe sposoby na zwalczanie wciornastków

Zwalczanie wciornastków nie zalicza się do najprostszych czynności. Owady rozprzestrzeniają się w zawrotnym tempie. Na ich korzyść działa również to, że wywołują wiele szkód, zanim zorientujemy się o ich obecności. Domowe sposoby na zwalczanie wciornastków w głównej mierze ograniczają się do odpowiedniej, dość wymagającej profilaktyki. Przed posadzeniem nowych upraw, należy dokładnie oczyścić glebę z poprzednich resztek roślinnych, które zalegają i przyczyniają się do rozrostu wciornastki. Istotne jest także zmianowanie upraw.

Jeżeli zauważymy zaatakowane rośliny, najlepiej jest usunąć ich zniszczone części. Jako domowe sposoby na zwalczanie wciornastków, jest dosadzenie roślin, które nie są tolerowane przez owady. Do tych roślin zaliczają się między innymi dobroczynek wielożerny, dziubałeczek wielożerny, czy też dobroczynek szklarniowy. Jednak należy zauważyć, że zwalczanie wciornastków domowymi metodami jest bardzo pracochłonne i niestety często nie przynoszące zamierzonych skutków.

Wciornastki – zwalczanie środkami chemicznymi

Zdecydowanie skuteczniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie chemicznych preparatów nadających się zarówno do upraw ogrodowych i szklarniowych, jak i również roślin ozdobnych znajdujących się w domu. Oczywiście przed zastosowaniem każdego z nich, należy dokładnie zapoznać się z etykietą.

Jeżeli borykamy się z wciornastkami szkodującymi na roślinach doniczkowych, wybieramy preparaty pozwalające na zwalczanie w domu uciążliwych owadów. Do tego typu środków zaliczymy między innymi:

• Provado Combi Pin 02 PR – środek chemiczny pozwalający na zwalczanie w domu wciornastków, a także mszyc, czy też czerwców. Jest to środek w zupełności bezpieczny, ponieważ nie wymaga on rozpylania. Dostępne pałeczki umieszczamy w glebie, do ich całkowitego zakrycia. Działają kontaktowo oraz żołądkowo. Preparat dedykowany jest nie tylko do roślin ozdobnych znajdujących się w pomieszczeniach zamkniętych, ale również do roślin balkonowych i ogrodowych.
• Agricolle – również preparat gwarantujący skuteczne zwalczanie w domu wciornastków. Środek służy do rozpylenia na całą roślinę. Jednak mimo tego, jest on całkowicie bezpieczny, ponieważ jego skład opiera się na bazie glonów. Ich głównym zadaniem jest zablokowanie wciornastków do dopływu powietrza.

Zwalczanie szkodników w uprawach ogrodowych lub szklarniowych, często wymaga zastosowania bardziej agresywnych metod. Do polecanych preparatów zaliczmy:

• Obsydion 01 AL. – środek w sprayu, gwarantujący zwalczanie nie tylko wciornastków, ale również mszycy i mączlików szklarniowych. Preparatem spryskujemy całą rośliną, jednak nie doprowadzając do powstawania kropel. Obsydion doskonale radzi sobie z dorosłymi osobnikami.
• Mospilan 20 SP – głównym składnikiem preparatu jest acetampiryd. Po zastosowaniu oprysku należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej karencji podanej na etykiecie produktu.
• Confidor 200 SL – preparat przeznaczony do przygotowania samodzielnego roztworu. Świetnie działa na larwy wciornastki, zatem można go zastosować już profilaktycznie, jeszcze przed rozwojem dorosłych osobników.
• Sumi-Alpha 050 EC – służy do zwalczania owadów, które zajęły rolnicze uprawy. Jest to koncentrat do samodzielnego przygotowania. Zaleca się korzystanie z preparatu w okresie pojawienia się larw. Należy koniecznie pamiętać o zachowaniu odpowiedniej karencji.

Wciornastki są owadami niezwykle uprzykrzającym życie ogrodników oraz pasjonatów roślin ozdobnych. Jednak ich zwalczanie w domu ze względu na mniejsze możliwości rozprzestrzeniania się, są o wiele łatwiejsze. Natomiast w uprawach ogrodowych, szklarniowych i rolniczych, wymagają one dokładnej obserwacji oraz systematycznego zwalczania. Jak już wcześniej wspomniano, istotna jest także odpowiednia profilaktyka przy zwalczaniu wciornastków.