Werbena - popularne odmiany, sadzenie, pielęgnacja, wymagania

Werbena to wiele gatunków pięknych kwiatów, których uprawa doskonale sprawdza się zarówno w ogrodzie, jak i w doniczkach na balkon czy taras. Jej zastosowanie jest jednak o wiele szersze. Nie tylko bowiem stanowi doskonały środek na wampiry czy stanowi ozdobne piękne kwiaty balkonowe, ale ziele werbeny jest również wykorzystywane z powodu posiadanych właściwości prozdrowotnych (np. herbata z werbeną).

Werbena – kwiaty balkonowe oraz ogrodowe

Charakterystyka werbeny

Verbena to roślina, która obecnie jest jedną z najczęściej uprawianych roślin w ogrodzie. Te kwiaty balkonowe (np. werbena zwisająca) oraz ogrodowe (np. piękna werbena patagońska) o niezwykłych walorach ozdobnych, pochodzą z rodziny werbenowatych (verbenaceae) i znane są m.in. jako środek odstraszający wampiry. Roślina ta pochodzi z Europy oraz Ameryki Południowej i Północnej i występuje w gatunkach roślin dwuletnich lub bylin. W naszym kraju w naturze występuje głównie werbena pospolita (verbena officinalis).

Jeśli decydujemy się z kolei na uprawę tej rośliny w ogrodzie, najczęściej jest to gatunek werbeny ogrodowej, jednak nie jedyny, który w niesamowity sposób ozdobi dom czy mieszkanie zarówno jako kwiat na balkon jak i na taras. Zwykle pędy werbeny pokryte są włoskami, liście zaś mają podłużny, karbowany kształt. Roślina ta kwitnie od lipca, aż do jesieni, drobnymi kwiatami o różnorodnych barwach, które w zależności od odmiany mogą być niebieskie, białe, różowe, fioletowe czy czerwone. Bardzo często nie są to jednolite kwiaty, ale pokryte plamkami lub kreskami innego koloru, co wzmacnia ich walor ozdobny. Łodygi w zależności od odmiany mogą być wzniesione i osiągać ok. 20-30 cm lub też mogą mieć długie, zwisające pędy o długości 40-50 cm. Sprawdź także nasze inspiracje na kwiaty doniczkowe.

Werbena - popularne odmiany

Werbena to kwiaty balkonowe (np. werbena zwisająca) oraz ogrodowe, których zastosowanie jest bardzo szerokie. Sprawdzają się zarówno jako efektowna ozdoba w ogrodzie, jak i na balkon czy taras, ale również poprzez posiadane właściwości ziele werbeny może mieć inne przeznaczenia (np. popularna herbata z werbeną), dlatego warto mieć tą roślinę we własnym domu. Zanim jednak nasiona lub sadzonki werbeny zostaną zakupione, należy zacząć od wyboru właściwej dla swoich celów odmiany. Na rynku ogrodniczym obecnie funkcjonuje wiele gatunków tej rośliny, jednak do najpopularniejszych należy zaliczyć:

  • Werbena ogrodowa (verbena hybrida) – ta odmiana jest najczęściej spotykaną odmianą uprawianą w ogrodach, która nie występuje naturalnie we florze. W Polsce głównie ze względu na panujące w naszym kraju warunki klimatyczne, występuje jako roślina jednoroczna. Roślina ta preferuje stanowiska nasłonecznione oraz ciepłe, chociaż potrafi wytrzymać również mniej korzystne warunki, jak długie deszcze, chłody oraz nieosłonięte przed wiatrem miejsca. Podobnie tolerancyjna jest jeśli chodzi o podłoże pod uprawę, chociaż najlepiej rośnie w glebach lekkich, przepuszczalnych oraz zasobnych w składniki pokarmowe. Werbena ogrodowa występuje w ok. 12 odmianach, które dzielą się na dwie główne grupy
  • Werbena o długich, zwisających łodygach (znana również jako werbena zwisająca) – sadzi się je głównie do skrzynek balkonowych oraz wysokich donic. W tej grupie najczęściej spotyka się takie odmiany, jak „Temari Pink” o dużych kwiatostanach z liliowymi kwiatami, „Tapien Blue”, których kwiaty mają kolor ciemnofioletowy czy też „Tapien Pink” o różowych kwiatach. Odmiany te są odporne na działanie deszczu i wiatru.
  • Werbena o wzniesionych łodygach – kwiaty z tej grupy są przede wszystkim wykorzystywane do obsadzania rabat oraz małych doniczek na taras czy balkon. Najczęściej spotykane w uprawie są odmiany: „Amulet”, która kwitnie na biało, „Talizman” wydający wiśniowe kwiaty z białym oczkiem, „Małgosia” o bardzo czerwonych kwiatach z białym oczkiem, czy też „Magda” z drobnymi, amarantowymi kwiatami.
  • Werbena cytrynowa (lippia citriodora) – ta odmiana hodowana jest przede wszystkim dla liści o charakterystycznym cytrynowym zapachu. Werbena cytrynowa, zwana również lippią trójlistną, to wieloletni krzew liściasty pochodzący z Argentyny, który do Europy trafił w XVII wieku. Jego liczne właściwości oraz piękny zapach spowodowały, że zaczęto ją wykorzystywać w kuchni, jako przyprawę. Zastosowanie werbeny cytrynowej wybiega jednak daleko poza kuchnię. Stosuje się ją na szeroka skalę jako środek wspierający w walce z przeziębieniem, zapaleniem górnych dróg oddechowych, stanami zapalnymi śledziony i wątroby, czy jako środek moczopędny. A to jedynie kilka właściwości tej rośliny. Decydując się na uprawę tej odmiany, należy pamiętać, że preferuje ona nasłonecznione i ciepłe stanowisko, gliniastą glebę oraz odpowiednie nawodnienie. Jest przy tym wrażliwa na zimno i już w temperaturze poniżej 0 C obumiera, dlatego wymaga odpowiedniej pielęgnacji (głównie przycinanie) oraz ochrony przed mrozami. Nasiona werbeny cytrynowej można łatwo kupić w niemal każdym sklepie ogrodniczym.
  • Werbena żyłkowana (verbena rigida) – ta odmiana dorasta do 30-40 cm wysokości oraz 50-60 cm szerokości, ma mocno rozgałęzione pędy oraz piękne kwiaty. Werbena żyłkowana jest miododajną rośliną, którą chętnie odwiedzają pszczoły motyle i inne owady. Jej piękny, subtelny wygląd doskonale ozdobi ogród oraz taras, a werbena żyłkowana sprawdzi się również, jako roślina ozdobna na balkon (np. werbena zwisająca). Werbena żyłkowana kwitnie od czerwca do późnej jesieni, a jej kwiaty wyrastające na szczytach pędów, są koloru liliowego i wytwarzają niesamowity aromat. Inspiracje na rośliny na balkon zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.
  • Werbena krzaczasta (verbena hastata) – roślina ta zwana również witułką, to odmiana idealna dla pszczelarzy, ponieważ jest niezwykle miododajna – z 1 ha tej rośliny można zyskać aż 280 kg miodu. Zwykle osiąga wysokość nawet do 120 cm, jest przy tym łatwa w uprawie i pielęgnacji oraz odporna na czynniki atmosferyczne. Werbena krzaczasta lubi stanowiska nasłonecznione lub nieco zacienione i doskonale rozwija się na glebach umiarkowanie ubogich oraz umiarkowanie żyznych. Jej liście są podłużne i jasnozielone a kwiaty mają kolor fioletowo-niebieski. Werbena krzaczasta kwitnie od lipca do września.
  • Werbena patagońska (verbena bonariensis) – odmiana ta kwitnie od czerwca do końca jesieni, a jej kwiaty są bardzo efektowne w kolorze fioletowym oraz mają piękny zapach. Werbena patagońska preferuje nasłonecznione stanowiska oraz żyzne, gliniasto-piaszczyste lub piaszczyste podłoże. Gleba powinna być przy tym umiarkowanie wilgotna oraz przepuszczalna. Odmiana ta doskonale nadaje się do uprawy w ogrodzie.
  • Werbena pospolita (verbena officinalis) – ta odmiana rośnie dziko w całej Polsce, ale również na całym świecie. Można ją spotkać w Azji, Afryce czy Europie. Werbena pospolita kwitnie od czerwca do września, ma wzniesione łodygi do 30-70 cm wysokości oraz jest szeroko wykorzystywana w celach leczniczych. Porasta suche zbocza i przydroża, ale często jest również uprawiana jako roślina doniczkowa na balkon czy taras.

Werbena w ogrodzie – uprawa

Jak sadzić werbenę?

Werbena stanowi przede wszystkim ozdobne kwiaty balkonowe (np. werbena zwisająca) oraz ogrodowe (np. werbena patagońska) które uprawiane są właśnie w tym celu, chociaż nie tylko. Uprawa tej rośliny zwykle odbywa się z rozsady. Nasiona werbeny można wysiewać już w lutym i na początku marca do szklarni. Kiedy rośliny wykiełkują, trzeba dokonać ich pikowania do palet wielodoniczkowych, a po 2-3 tygodniach przycięcia wierzchołków pędów, które ma na celu pobudzenie do rozkrzewiania.

Uprawa domowa werbeny jako kwiaty balkonowe, na taras lub do przydomowego ogrodu odbywa się w podobny sposób. Z tym, że rozsadę przygotowuje się wysiewając nasiona do skrzyneczek i stawiając je na parapecie, na którym będą miały jak największy dostęp do światła. W drugiej połowie maja można wykonywać sadzenie roślin na miejsca stałe w rozsadzie 20x30 cm.

Jakie wymagania stawia uprawa werbeny w ogrodzie?

Werbena należy do roślin, których wymagania co do uprawy są bardzo niewielkie. Przede wszystkim roślina ta preferuje zwykle nasłonecznione oraz osłonięte od wiatru stanowiska, chociaż niektóre odmiany są w stanie przetrwać gorsze czynniki atmosferyczne, jak deszcz, wiatr czy nieco chłodniejsze dni. Gleba pod uprawę werbeny powinna być zaś próchnicza i zasobna w składniki odżywcze w ostateczności zaś, jak to jest np. w przypadku odmiany werbeny krzaczastej, może to być umiarkowanie ubogie podłoże. Ponadto ziemia powinna być ciepła, odpowiednio wilgotna i przepuszczalna, a jej pH może sięgać 6,0-8,0. Należy pamiętać, że werbena jest rośliną niezwykle wrażliwą na przymrozki, często już przy temperaturze poniżej 0 C marnieje, dlatego sadzenia werbeny powinno się dokonywać po ustąpieniu ryzyka przymrozków. Podobnie, jeśli lato będzie wyjątkowo zimne oraz deszczowe, werbeny w ogrodzie bardzo szybko zmarnieją, dlatego często najlepszym wyborem są kwiaty balkonowe, posadzone w doniczkach (werbena zwisająca). Jeśli interesują cię kwiaty wieloletnie, przeczytaj ten artykuł.

Pielęgnacja werbeny w ogrodzie

Werbena to roślina o niewielkich wymaganiach pielęgnacyjnych. Jeśli już zostanie jej zapewnione odpowiednie stanowisko oraz gleba pozostaje niewiele zabiegów, o które trzeba zadbać w trakcie rozwoju tej rośliny. Należą do nich przede wszystkim odpowiednie podlewanie, zwłaszcza w okresach suszy. Ziemia, w której rosną werbeny nie powinna być przesuszona, nie można jednak przesadzić w drugą stronę, ponieważ nadmiar wilgoci również negatywnie wpływa na rozwój tych roślin. Stąd w przypadku uprawy w doniczkach i pojemnikach, trzeba zadbać o odpowiedni drenaż. Ponadto, jako że werbeny preferują, żyzne i zasobne gleby należy zadbać o odpowiednie nawożenie, najlepiej sprawdzą się tu nawozy wieloskładnikowe. Warto również regularnie obrywać przekwitłe kwiatostany rośliny, co spowoduje dłuższe kwitnienie oraz rozkrzewienie się werbeny.

Właściwości prozdrowotne oraz zastosowanie werbeny

Werbena - najważniejsze właściwości lecznicze

Werbena poza licznymi walorami ozdobnymi, które można podziwiać w niejednym ogrodzie, na balkonie czy tarasie (doskonale nadaje się tutaj werbena zwisająca) posiada również pewne właściwości prozdrowotne. Jako roślinę leczniczą stosuje się odmianę znaną pod nazwą, werbena pospolita. To z niej pozyskuje ziele, które ma szerokie zastosowanie prozdrowotne. Werbena pospolita posiada m.in. takie substancje, jak flawonoidy, trójterpeny, glikozydy irydoidowe, werbalinę, fitosterole, hastatozyd, fenolokwasy, olejek eteryczny oraz wiele innych związków o szerokich możliwościach. Dzięki nim ziele werbeny posiada właściwości przeciwzapalne, rozgrzewające, ściągające, żółciopędne, oczyszczające organizm z toksyn, wzmacniające układ nerwowy, uspokajające (np. herbata z werbeną), napotne, pobudzające laktację czy działanie układu moczowego. Produkty z werbeny są pomocne w stanach zapalnych. Medycyna naturalna zatacza tutaj szerokie kręgi.

Zastosowanie werbeny

Liczne właściwości werbeny spowodowały, że znalazła ona zastosowanie nie tylko jako roślina ozdobna czy przyprawa (werbena cytrynowa), ale również jako środek wspomagający leczenie wielu dolegliwości. Ziele werbeny dodaje się do przyprawiania wód smakowych, sałatek zup i dań rybnych. Stosuje się je również do łagodzenia bólów migrenowych oraz bezsenności. Herbata z dodatkiem werbeny relaksuje i uspokaja, a napar z tej rośliny można stosować zewnętrznie, jako płukankę przy zapaleniu jamy ustnej oraz w postaci okładów na zmęczone oczy, zapalenie spojówek, źle gojące się rany, obrzęki i wysypki skórne. Ponadto werbena jest doskonałym środkiem wykrztuśnym, ściągających, przeciwgorączkowym oraz przeciwzakrzepowym, wspomaga procesy trawienne oraz pomaga na problemy z pęcherzem moczowym, kamicą moczową oraz żółciową.