Nazwa rośliny
Werbena cytrynowa (łac. Aloysia citrodora) znana też jako Lippia trójlistna, miłowonka trójlistna, cukrownica trójlistna
Systematyka
werbenowate > Aloysia > werbena cytrynowa

Werbena cytrynowa - sadzenie, uprawa, ceny, zastosowanie w domu

Werbena cytrynowa to jedna z odmian werbeny, która słynie przede wszystkim z niezwykłego działania rośliny, które generują posiadane właściwości. Uprawa werbeny jest przy tym niezwykle prosta, a cena sadzonki i nasion dość atrakcyjna, tak że kiedy wiemy, gdzie kupić dobrej jakości roślinę oraz jak uprawiać werbenę cytrynową, nic nie staje na przeszkodzie, aby mieć ją we własnym ogrodzie, na balkonie czy tarasie.

Jeśli interesują cię projekty ogrodów, porady i inspiracje na nie znajdziesz w tym artykule.

Werbena cytrynowa – opis i charakterystyka

Opis werbeny cytrynowej

Werbena cytrynowa (lippia citriodora) to roślina pochodząca z rodziny werbenowatych (verbenacea), która do Europy przywędrowała około XVII wieku. Ten krzew liściasty, znany równiej pod nazwą lippia trójlistna, pochodzi z Ameryki Południowej, ale od wielu lat spotykany jest również w Ameryce Północnej. Werbena cytrynowa nie należy do werbeny ozdobnej, ale zapach, który wydobywa się z jej liści oraz liczne właściwości stanowią walory wystarczające do uprawy tej rośliny we własnym ogrodzie. A może zainteresuje cię także werbena patagońska?

Werbena cytrynowa - charakterystyka

Werbena cytrynowa (lippia citriodora) stanowi krzew liściasty, który charakteryzuje się cytrynowym zapachem, dzięki czemu znalazł zastosowanie nie tylko w kuchni, ale również jako roślina idealnie sprawdzająca się w kompozycjach kwiatowych. Liście werbeny cytrynowej mają spiczasty kształt, są długie, sięgają 8 cm długości, a przy tym szorstkie w dotyku oraz błyszczące, a po zgnieceniu wydzielają olejki eteryczne, dzięki posiadanym licznym gruczołom zapachowym. Werbena cytrynowa kwitnie od późnej jesieni lub wczesnego lata obsypując się drobnymi kwiatami koloru białego lub biało-różowego zebranymi w gęstych, szczytowych kwiatostanach. Ponadto roślina zwykle dorastająca do 2 m, nieprzycinana może osiągać nawet 7 m wysokości. Roślinę tą można również spotkać rosnącą dziko na łąkach, polach czy przydrożnych rowach.

Uprawa werbeny cytrynowej, czyli jak sadzić oraz gdzie kupić sadzonki i nasiona?

Jak uprawiać werbenę?

Uprawa werbeny cytrynowej jest stosunkowo prosta. Aby wiedzieć jak uprawiać werbenę cytrynową wystarczy znać kilka podstawowych zasad. Przede wszystkim odmianę tą hoduje się z rozsady, zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce na taras czy balkon, gdyż odpowiednio przycinana nie osiągnie swoich największych rozmiarów. Najłatwiej jest kupić gotowe sadzonki w sklepie i wysadzić je do gruntu lub do własnych doniczek. Można jednak także na rynku ogrodniczym zakupić nasiona lippi cytrynowej (cena sadzonek i nasion jest dość przystępna). Następnie zakupione nasiona werbeny wysiewa się do inspektu lub do doniczek na przełomie lutego/marca, w przypadku wysiewu do skrzynek lub doniczek należy je postawić w miejscu, gdzie będą miały jak największy dostęp światła, np. na południowym parapecie. Kiedy nasiona wykiełkują, należy dokonać pikowania roślin, a po kilku tygodniach (około 2-3) poprzycinać wierzchołki pędów, co zmobilizuje rośliny do rozkrzewienia. Tak wyhodowane sadzonki wysadza się na miejsca stałe po 15 maja. Gdzie kupić gotowe sadzonki? Najprościej znaleźć je w sklepach internetowych, warto również odwiedzić szkółki oraz sklepy ogrodnicze, aby mieć większą pewność jakości zakupionych roślin. Popularne odmiany werbeny i szczegóły jej uprawy znajdziesz w tym artykule. Poszczególne odmiany werbeny, w tym werbena ogrodowa to dość prosty kwiat w uprawie zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie.

Jakie wymagania stawia uprawa werbeny cytrynowej?

Lippia cytrynowa, jak każda odmiana tej rośliny posiada swoje wymagania, które należy spełnić, aby uprawa werbeny przyniosła pożądane efekty. Nie jest ich sporo, ponieważ lippia cytrynowa nie jest wymagającą rośliną. Decydując się na jej uprawę trzeba pamiętać o kilku podstawowych rzeczach. Werbena cytrynowa to krzew liściasty, który preferuje nasłonecznione i ciepłe stanowisko, dodatkowo osłonięte od wiatru. Chcąc zatem hodować ją w ogrodzie należy zadbać o znalezienie takiego miejsca, w uprawie doniczkowej jest to nieco łatwiejsze, ale roślina nie osiągnie już swoich największych rozmiarów. Podłoże pod uprawę werbeny cytrynowej powinno być żyzne, próchnice, zasobne w składniki pokarmowe oraz wilgotne i gliniaste. Należy przy tym pamiętać, że roślina ta jest bardzo wrażliwa na ujemne temperatury, już poniżej 0 stopni Celsjusza gubi liście, a zdrewniałe łodygi są w stanie wytrzymać jedynie do 10 stopni mrozu, dlatego w naszym klimacie najczęściej jest uprawiana jako roślina jednoroczna. Warto zatem pamiętać o jej odpowiednim zabezpieczeniu przed mrozami i zimnymi wiatrami, a także od zastoju wody, którego też nie toleruje.

Uprawa werbeny cytrynowej – prawidłowa pielęgnacja

Kiedy już wiemy, gdzie kupić sadzonki i nasiona oraz jak uprawiać werbenę cytrynową należy również poznać podstawowe wymagania pielęgnacyjne. Jak pielęgnować werbenę? Jak już wspomniano wcześniej krzew ten nie wymusza wiele pracy, jednak jak każda roślina potrzebuje odpowiedniej pielęgnacji do właściwego wzrostu i rozwoju. Werbena cytrynowa przede wszystkim potrzebuje regularnego podlewania. Podczas długich okresów suszy, nie nawadniana marnieje, a jej liście, które są najważniejszą ozdobą oraz atutem tej rośliny zaczynają przysychać. Ponadto warto co jakiś czas przemywać liście werbeny, a w szczególności ich spodnią stronę co wyeliminuje ewentualne szkodniki. Należy również pamiętać, że werbena cytrynowa jest krzewem potrafiącym rozrosnąć się do 7 m wysokości, dlatego jeśli nie chce się uprawiać tak dużego krzewu lub lippia cytrynowa jest hodowana w doniczce trzeba ją regularnie podcinać i formować, nawet przez całe lato. Liście werbeny, które są najważniejszym surowcem posiadającym wiele właściwości i szerokie zastosowanie, zbiera się 2 razy w ciągu roku, mianowicie późną wiosną i wczesną jesienią. Kolejnym niezbędnym zabiegiem pielęgnacyjnym rośliny jest również jej zabezpieczenie na zimę od wiatru i silnych mrozach, gdyż werbena cytrynowa jest niezwykle wrażliwa na niską temperaturę. A może zainteresuje cię także werbena ogrodowa? Werbena ogrodowa to dość prosty kwiat w uprawie zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie.

Rozmnażanie werbeny cytrynowej

Rozmnażanie werbeny cytrynowej może odbywać się na dwa sposoby: poprzez wysiew nasion lub sadzonkowanie części zdrewniałych. Decydując się na wysiew nasion należy wykonać to w ten sam sposób, w jaki uprawia się werbenę cytrynową, zwracając przy tym szczególną uwagę na świeżość nasion, które szybko tracą zdolność kiełkowania. Warto zatem wiedzieć, gdzie kupić nasiona, aby pochodziły z pewnego źródła. Zakupione nasiona trzeba wymoczyć w ciepłej wodzie przez 12 h, a następnie wysiać na niewielką głębokość do skrzynek lub do inspektu, zapewniając im stałą wilgotność oraz temperaturę ok. 20 C.

Sadzonkowanie pędów przeprowadza się od marca/kwietnia do maja. Odcina się zdrewniałe pędy o 5-7 węzłach, które są zdrowe i nierozgałęzione, następnie macza się je w ukorzeniaczu i wkłada do ziemi. Tu również należy pamiętać o utrzymaniu stałej wilgotności podłoża. Inspiracje na rośliny na balkon zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Właściwości i zastosowanie werbeny cytrynowej

Werbena cytrynowa – właściwości

Werbena cytrynowa słynie przede wszystkim z licznych właściwości, które znalazły zastosowanie nie tylko w kuchni, ale również w medycynie czy kosmetyce. Właśnie to wraz z faktem, że cena nasion i sadzonek jest dość atrakcyjna oraz wiedza o tym, jak uprawiać werbenę cytrynową jest stosunkowo prosta decyduje o tym, że wielu postanawia uprawiać tę roślinę we własnym domu czy ogrodzie. Do najważniejszych właściwości werbeny cytrynowej należy zaliczyć:

  • Działanie antywirusowe.
  • Właściwości antybakteryjne.
  • Przeciwutleniające.
  • Przeciwgrzybicze.
  • Przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przy stanach zapalnych.
  • Rozkurczowe.
  • Ściągające, tonizujące.
  • Wspomagające trawienie.
  • Uspokajające, antydepresyjne, wzmacniające układ nerwowy.
  • Wzmacniające organizm.
  • Działanie łagodzące nerwobóle, depresję, migreny.
  • Regeneruje i osłania komórki.
  • Wzmacnia laktację.
  • Wspomaga funkcjonowanie układu oddechowego.
  • Wspiera działanie żołądka, serca.
  • Przynosi ulgę w problemach układu trawiennego (wzdęcia, zaparcia, niestrawność, skurcze).
  • Zmniejsza opuchliznę.

Zastosowanie werbeny cytrynowej

Lippia trójlistna, a dokładniej produkty z werbeny posiadają szerokie zastosowanie w kuchni, medycynie oraz kosmetyce, dzięki zawartym w nich różnorodnych związkach, które posiadają szerokie właściwości i działanie. Przede wszystkim lippia cytrynowa stosowana jest jako przyprawa w kuchni, za pomocą której doskonale przyprawi się różnorodne dania, marynaty, sosy, dżemy, galaretki, desery oraz napoje, drinki czy likiery. Jako dodatek do herbat ziołowych nie tylko dodaje im cytrynowego smaku oraz wzmacnia ich zapach, ale również sprawia, że pełnią różne funkcje prozdrowotne. Cytrynowy zapach lippi trójlistnej powoduje, że jest ona również popularna jako składnik kosmetyków, perfum, wód kolońskich i toaletowych czy mydeł. Dodawana do kąpieli orzeźwia i przynosi świeżość. Jako składnik toniku oczyszcza i zmiękcza skórę, a wysuszona doskonale sprawdzi się, jako saszetka zapachowa, którą można włożyć do szafy czy szuflady z ubraniami. Nie tylko wniesie do nich świeży zapach, ale zabezpieczy przed rozwojem moli. Jej właściwość odstraszająca komary i muchy również zachęca do posadzenia werbeny cytrynowej w ogrodzie czy postawienia jej na balkonie, tarasie albo w domu.

Ponadto werbena cytrynowa jest silnym przeciwutleniaczem, co objawia się niszczeniem komórek nowotworowych. Roślina ta ma również wiele właściwości leczniczych, dzięki czemu stosowana jest jako środek uspokajający, regulujący pracę nerek, łagodzący obrzęki (w postaci okładów na skórę), wspomagający walkę z depresją, wzmacniający układ nerwowy, pracę serca oraz żołądka, a także jako środek regulujący trawienie i wiele innych. Dzięki zawartości cyneolu ogranicza również namnażanie wirusów grypy oraz niektórych drożdżaków i bakterii, a geraniol pomaga w walce z pasożytami. Werbena cytrynowa stanowi zatem niezwykłą roślinę, której uprawę we własnym ogrodzie warto dobrze przemyśleć.

Wygląd werbeny cytrynowej

Pochodzenie:
Peru, Chile, Urugwaj
Roczne przyrosty:
50 cm - 70 cm
Maksymalna wysokość:
100 cm - 300 cm
Maksymalna szerokość:
80 cm - 150 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
5 lat
W naszych warunkach zimowanie w gruncie jest niepewne i wymaga przenoszenia krzewów do pomieszczenia.


Pokrój werbeny cytrynowej:
wyprostowany, rozłożysty, rozkrzewiony, rozgałęziony, wzniesiony, krzaczasty
Cechy charakterystyczne:
pachnąca
odstrasza zwierzęta
ozdobne kwiaty, przyjemny zapach, ciekawy pokrój, ozdobne liście, przyprawowe, lecznicze
Kolor kwiatów:
biały, białofioletowy
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
lancetowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla werbeny cytrynowej

Termin sadzenia:
maj
Rozstaw przy sadzeniu:
50 cm - 100 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki wierzchołkowe, nasiona
Dodatkowe informacje:
Po ustąpieniu przymrozków możliwe jest sadzenie werbeny cytrynowej do gruntu, aby jesienią przesadzić ją do pojemnika i przenieść do pomieszczenia.


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
wilgotne


Dogodne miejsca uprawy:
Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, kompozycje

Pielęgnacja werbeny cytrynowej

Trudność uprawy:
średni
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Krzewy hodowane w pomnikach i donicach trzeba co 2-3 lata przesadzać wiosną do świeżego podłoża.
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Przed zimowaniem w pojemnikach należy skrócić pędy werbeny cytrynowej nawet o dwie trzecie.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, do roślin kwitnących, organiczny. Nawozić raz w miesiącu.
Podlewanie
Obfite zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.
Werbena nie znosi przesuszenia ani zastoju wody, trzeba zapewnić jej stale umiarkowanie wilgotne podłoże. Podczas zimowania w jasnym i ciepłym pomieszczeniu trzeba regularnie kontrolować wilgotność podłoża.
Usuwanie przekwitłych kwiatów
Regularne usuwanie przekwitłych kwiatostanów poprawia wygląd rośliny.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
lecznicza, przyprawowa
ikona podziel się Przekaż dalej