Nazwa rośliny
Wrotycz pospolity (łac. Tanacetum vulgare) znana też jako żółty krwawnik, nieśpioch, piżmidło
Systematyka
astrowate > wrotycz > wrotycz pospolity

Wrotycz pospolity - wyjątkowe zioło - zastosowanie lecznicze, działanie, właściwości

Wrotycz pospolity Tanacetum vulgare znany był już w starożytności. Wierzono, że zioło może uchronić przed śmiercią, o czym świadczy mit o Ganimedesie, podczaszym Zeusa, który zyskał nieśmiertelność, dzięki wypiciu naparu z wrotyczu. Właściwości lecznicze Tanacetum vulgare doceniała medycyna ludowa, wykorzystując roślinę w celach dezynfekcyjnych oraz na okłady, w leczeniu zwichnięć i w reumatyzmie. Przeczytaj, jakie jest działanie lecznicze i zastosowanie wrotycza pospolitego.

Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach i roślinach leczniczych.

Tanacetum vulgare – zastosowanie popularnego zioła w domu i w medycynie

Wrotycz pospolity – opis rośliny

W naszym kraju ciemnożółte kwiaty wrotycza, kwitnące przez całe lato, znane są od najdawniejszych czasów. Mrozoodporna bylina należy do rodziny astrowatych. Dorasta do 150 cm wysokości. Spotykana jest w słonecznych miejscach - w przydrożnych rowach, na obrzeżach lasów i na miedzach. Charakterystyczne koszyczki kwiatowe wznoszą się na żeberkowanej obłej i mocnej łodydze, z czerwonymi plamkami. Pachnące ciemnozielone liście są głęboko wycięte. Wrotycz pospolity jest rośliną toksyczną. Olejek z wrotyczu zawiera, między innymi, trujący tujon, więc używanie ziół wymaga zachowania ostrożności.

Uprawa rośliny nie przedstawia żadnych problemów. Należy jedynie zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się wrotyczu, bowiem należy do roślin ekspansywnych. Uprawa byliny wymaga zastosowania słonecznego lub lekko zacienionego stanowiska oraz niezbyt wilgotnej gleby. Niewielkie żeberkowane, zielonobiałe nasionka wysiewa się wiosną, natomiast jesienią i na wiosnę można dzielić korzenie. Rozrastający się szybko wrotycz wymaga przerywania lub rozsadzania, co 60-90 cm.

Ziele wrotyczu pozyskuje się w czasie całego sezonu wegetacyjnego. Liście obrywa się w miarę potrzeb, natomiast kwiat wrotyczu zrywa się po całkowitym rozwinięciu. Pozyskane ziele suszy się, pamiętając, by przechowywać susz z dala od innych ziół. Suche koszyczki kwiatowe na długo zachowują żółty kolor, więc znajdują zastosowanie jako dodatek do suchych bukietów i zapachowych mieszanek. Sprawdź także ten artykuł o zastosowaniu złocienia maruna.

Zastosowanie wrotycza pospolitego w gospodarstwie domowym

Bylinę Tanacetum vulgare wykorzystuje się na wiele sposobów. Nasze babki aromatyzowały liśćmi mięsne potrawy i dodawały je do farszów. Obecnie zioła pełnią podobną rolę jak rozmaryn – nacieramy nimi mięso, dzięki czemu danie mięsne jest aromatyczne. Warto obłożyć liśćmi świeże mięso, by długo zachowało świeżość – roślina ma silne właściwości antyseptyczne, dzięki czemu eliminowane są wszelkie drobnoustroje.

Kwiat wrotyczu możemy gotować, uzyskując w ten sposób żółty barwnik. Z koszyczków kwiatowych i liści sporządza się napary, które stosowane są jako dodatek do kąpieli, dla poprawienia kondycji skóry oraz na maseczki. Nie powinny używać wrotyczu osoby o wrażliwej skórze. Suszony kwiat wrotyczu jest efektownym dodatkiem do suchych bukietów.

Liście bogate są w potas, więc wzbogaca się nimi kompost. Są również środkiem owadobójczym i odstraszającym gryzonie, więc warto zawiesić je na oknie lub na zewnętrznej stronie drzwi lub rozłożyć w spiżarni. Skutecznie działają, dodane do torebek owadobójczych. Jeśli bylinę zasadzimy w pobliżu drzew owocowych, ochronimy je przed owadami roślinożernymi, np. nasionnicą jabłkówką oraz mszycami. A może zainteresuje cię także ten artykuł o złocieniu dalmatyńskim?

Działanie lecznicze kwiatów wrotyczu Tanacetum vulgare

Ziele wrotyczu wykorzystywane jest w medycynie. Olejek z wrotyczu zawiera trujący tujon, więc bylina może być jedynie składową częścią leczniczych preparatów. Naparem z liści i kwiatów przemywa się miejsca zasinione oraz stosuje do okładania zwichnięć i stawów, w chorobie reumatycznej. Intensywny zapach olejków odstrasza komary i kleszcze. Przed wyjściem do parku lub do lasu warto naturalnym repelentem posmarować skórę, by móc bezpiecznie wypoczywać na świeżym powietrzu. Wyciąg alkoholowy z kwiatów byliny pomaga w walce z wszawicą oraz świerzbem.

Wrotycz, w połączeniu z innymi ziołami, ma właściwości lecznicze. Mieszanka ziół umożliwia przygotowanie odtruwającej herbaty, zalecanej przy zapaleniu nerek i pęcherza. Do jej sporządzenia używa się:

  • ziele dziurawca, nasienie lnu oraz korzeń żywokostu – po 40 g (w sumie 120 g)
  • kłącze pięciornika – 20 g
  • kwiat wrotyczu – 10 g

1 łyżkę stołową ziół należy rano zalać 1 szklanką wody i zostawić do naciągnięcia. Wieczorem zioła podgrzewamy, doprowadzając je do wrzenia. Po odcedzeniu, gorącą herbatkę pije się przed snem.

>

Działanie lecznicze kwiatów wrotyczu docenią osoby, zmagające się z wszawicą i świerzbem. Sporządzony z nich odwar (1 łyżka), z dodatkiem ziół macierzanki, tymianku lub piołunu (1/2 łyżki) stosowany jest zewnętrznie. Zioła zalewamy 1 szklanką wrzącej wody, podgrzewamy i gdy zaczną wrzeć, odstawiamy na kwadrans. Po odcedzeniu, używamy płynu do przemywania problematycznych miejsc. Wszawicy pozbędziemy się, zwilżając włosy odwarem i pozostawiając płyn na głowie, pod przykryciem, na około 2 godziny. Po upływie zalecanego czasu włosy należy umyć. Dla pewności zabieg powtarzamy po upływie tygodnia. Sprawdź także ten artykuł o zastosowaniu przytuliny czepnej.

Nalewka z wrotyczu – dla zdrowia całego organizmu

W czasie spacerów często spotykamy naturalnie rosnący wrotycz pospolity. Jeśli nie uprawiamy zioła we własnym ogrodzie, zaopatrzmy się w dziko rosnącą roślinę, by przygotować leczniczą nalewkę.

Składniki:

  • Ziele wrotyczu, świeże kwiaty lub w postaci suszu – 1 szklanka
  • Alkohol 40% - 68% - 300 ml
  • 2-3 goździki – dla poprawy smaku

Przygotowanie:

  1. Do słoja wkładamy świeże koszyczki kwiatowe (lub suszone zioła wrotyczu) oraz goździki.
  2. Wrotycz zalewamy alkoholem tak, by spirytus dokładnie przykrył zawartość.
  3. Odstawiamy słój z wrotyczem do maceracji, na tydzień, w zaciemnione miejsce.

Po upływie zalecanego czasu wyjmujemy zioła z alkoholu i dodatkowo filtrujemy.

Zastosowanie:

Nalewka z wrotyczu może być zażywana 3 razy dziennie. 2 łyżeczki od herbaty nalewki dodajemy do ½ szklanki wody i popijamy małymi łykami. Nie należy zrażać się gorzkim smakiem. Można spróbować lekko posłodzić miodem. Nalewka ma działanie rozgrzewające, pomaga zwalczyć przeziębienie, pozbyć się migreny oraz uregulować pracę układu trawiennego. Nierozcieńczona mikstura jest doskonałym specyfikiem do użycia zewnętrznego. Możemy wcierać nalewkę w stawy z problemami reumatycznymi, pomaga również złagodzić ból nóg. Preparatów z wrotyczem nie podaje się dzieciom oraz kobietom w ciąży i kobietom karmiącym piersią. A może zainteresuje cię także ten artykuł o bluszczyku kurdybanku?

Wygląd wrotycza pospolitego

Pochodzenie:
Eurazja
Roczne przyrosty:
30 cm - 150 cm
Maksymalna wysokość:
30 cm - 150 cm
Maksymalna szerokość:
15 cm - 80 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
1 rok


Pokrój wrotycza pospolitego:
wyprostowany, rozkrzewiony, kępiasty, rozgałęziony, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
żółty
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
złożone
Kolor liścia:
ciemnnozielone

Sadzenie i stanowisko dla wrotycza pospolitego

Termin sadzenia:
marzec, kwiecień
Rozstaw przy sadzeniu:
60 cm - 100 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona, podział kłącza


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, lekka, próchniczna, żyzna, piaszczysta, lekko wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, kompozycje, nad wodą

Pielęgnacja wrotycza pospolitego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Przekwitłe kwiatostany i zwiędłą część nadziemną należy ściąć nisko nad ziemią.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Wrotycz jest odporny na suszę, jednak lubi podłoże lekko wilgotne.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
trująca, lecznicza
ikona podziel się Przekaż dalej