Wrzośce - odmiany, pielęgnacja i inne porady

Wrzośce – niewielkie krzewinki kochane za maleńkie, ale bardzo liczne dzbanuszkowate kwiaty, są coraz powszechniejsze w uprawie. Możesz je spotkać i w ogrodzie i w doniczkach, są tak popularne, że sadzonki wrzośców na dobre zdominowały półki z roślinami w marketach. Nic dziwnego, to ładne i bardzo łatwe w uprawie rośliny. Poznaj najlepsze odmiany, dowiedz się, co wrzośce lubią i poznaj tajniki pielęgnacji.

Erica carnea i Erica tetralix – kilka słów o gatunku wrzosiec

Wrzosiec, jak pozostałe rośliny wrzosowate, to niewielka krzewina. Jego nazwa i wygląd może być jednak nieco myląca – często kojarzy się go z wrzosem, a jednak nie jest to ta sama roślina, chociaż faktycznie są ze sobą spokrewnione. Łacińska nazwa najczęściej występującego gatunku to Erica carnea, czyli wrzosiec krwisty, w Polsce jednak na największą skalę można spotkać Erica tetralix, czyli wrzosiec bagienny. Wrzosy porastają polskie polany i łąki.

Do gatunku wrzosiec należy prawie 800 różnych roślin, które w największym stopniu rozpowszechniły się w Afryce. Niewielka ich liczba pojawia się w Azji i Europie, znacznie częściej można je tutaj znaleźć w domu, gdzie uprawia się je w ogrodach lub w doniczkach. Wrzosiec wiosenny jest rośliną o bardzo wysokich walorach dekoracyjnych.

Wrzośce to zimozielone krzewinki, które wytwarzają długie pędy, pokryte drobnymi, łuskowatymi, igiełkowatymi liśćmi w ciemnym kolorze. Ogromną wartość ozdobną mają jego kwiaty, które przyjmują postać drobnych dzbanuszków, ułożonych w dekoracyjne baldachogrona. Najczęściej mają fioletowy lub purpurowy kolor, ale dzięki staraniom hodowców mamy także odmiany czerwone, karminowe i białe. Ich pielęgnacja nie jest trudna, więc są bardzo popularne. Zwłaszcza pod koniec kwitnienia, kiedy pojawiają się w licznych sklepach i marketach, często kupuje się je do uprawy w doniczkach. Cena sadzonki wrzośców najczęściej wynosi tylko kilka złotych.

W ogrodzie uprawia się je od wczesnej wiosny, wrzośce kwitną od końca lutego do maja, często jednak zdarza się, że niektóre odmiany utrzymują kwiaty aż do jesieni. To właśnie okres kwitnienia odróżnia je od wrzosów, które wytwarzają jesienne kwiaty. W ogrodzie często sadzi się je razem – wrzosy i wrzośce - ich wymagania i pielęgnacja jest bardzo podobna, więc można zrobić z nich gęste i kolorowe wrzosowisko, które bardzo długo będzie pięknie wyglądało.

Odmiany wrzośców

W Polsce, w uprawie doniczkowej, jak i w ogrodzie wykorzystuje się tylko cztery gatunki wrzośców: wrzosiec krwisty i wrzosiec bagienny, a także mniej popularne: wrzosiec rozpierzchły i wrzosiec popielaty. Różnice między nimi są naprawdę minimalne, delikatnie różnią się wymaganiami, jednak pielęgnacja jest praktycznie taka sama, także cena nie ma tutaj znaczenia.

Wrzosiec bagienny pojawia się w naszym klimacie naturalnie, więc jest świetnie dostosowany do warunków pogodowych. To typowe rośliny wrzosowate – mają około 30 cm wysokości i wytwarza wyłącznie białe lub różowe kwiaty. Jego okres kwitnienia przypada na lato. Sadzonki wrzośców bagiennych można kupić w każdym sklepie ogrodowym, nie można wykopywać ich z lasu – są objęte ochroną.

Najbardziej popularnym gatunkiem w odmianie jest wrzosiec krwisty. Te krzewy pięknie wyglądają w doniczkach z uwagi na bardzo obfite kwitnięcie. Wrzośce kwitną od wiosny do późnego lata, jest to zależne od konkretnej odmiany – powstało ich ponad 100. Wrzosiec krwisty ma dużo mniejsze wymagania niż opisywany wcześniej wrzosiec bagienny, wrzosiec rozpierzchły czy wrzosiec popielaty.

Ten ostatni to niewielka krzewinka, która także osiąga maksymalnie 40% wysokości. Tworzy dość zwarte kępy, wytwarza charakterystyczne dzbanuszkowate kwiaty, jak wszystkie rośliny wrzosowate. Te wrzośce kwitną od czerwca do końca września. Wrzosiec popielaty także może być uprawiany w ogrodzie.

Wrzosiec rozpierzchły swoją nazwę zawdzięcza zarówno luźnemu, szerokiemu pokrojowi, jak i niezbyt gęsto rozłożonymi kwiatuszkami. Najczęściej wytwarza białe lub jasnoróżowe kwiaty, jego pielęgnacja także nie należy do najtrudniejszych. Wrzosiec rozpierzchły i wrzosiec popielaty są mniej popularne głownie ze względu na to, że w porównaniu do innych gatunków wytwarzają mniej kwiatów.

Wrzośce w ogrodzie i w domu – stanowisko dla sadzonek

Wszystkie rośliny wrzosowate, również wrzosiec, są dość wymagające, jeżeli chodzi o stanowisko. Podstawą jest tutaj wybór odpowiedniego podłoża, zarówno w ogrodzie, jak i w doniczkach. W ogrodzie znajdują się specjalne podłoża dla wrzośców, ich cena nie jest wyższa niż typowej ziemi do kwiatów. Jeżeli więc zamierzasz kupić sadzonki wrzosów, zaopatrz się także w podłoże. Je używa się w uprawie doniczkowej, w ogrodzie musisz zadbać o samodzielne uzyskanie odpowiednio kwaśnego podłoża.

Rośliny wrzosowate potrzebują kwaśnego odczynu pH, by ładnie rosnąć i wytwarzać gęste kwiaty. Wrzośce sadzi się do przepuszczalnego, lekkiego podłoża, które nie przetrzymuje zbyt dużo wody. Sadzonki wrzośców po posadzeniu można przykryć warstwą ściółki z kory sosnowej, która, rozkładając się, pomoże utrzymać kwaśny odczyn gleby. Wrzośce lubią słoneczne stanowiska, ewentualne zacienienie powinno być przejściowe i krótkotrwałe. Powinno się je sadzić w większych grupach, ładnie wyglądają na tle iglaków – dzięki temu wyglądają bardzo naturalnie.

Kupując sadzonki wrzośców i innych roślin wrzosowatych zwróć uwagę na ich kondycję. Nie powinny być bardzo rozrośnięte, sprawdź dobrze także kolor liści i pędów. Najlepiej sadzić niezbyt rozwinięte wrzośce, jednak jeżeli będą pokryte pękami kwiatów, będzie można ocenić ich kolor i lepiej je dopasować do pomysłu na rabatę. Sadzonki wrzośców kupuje się w doniczkach, najczęściej rosną w odpowiednim i nawiezionym podłożu, dlatego po posadzeniu tylko podlewamy rośliny bezwapienną wodą. Do sadzonek nie używa się do nich żadnych preparatów ani nawozów.

Wrzośce w uprawie, czyli uprawa i pielęgnacja w pigułce

Rośliny wrzosowate to krzewy dość kapryśne, jednak wrzośce są raczej bezproblemowe. Najtrudniejsze jest utrzymanie odpowiedniego pH podłoża, ale tutaj z pomocą przychodzą wszelkie nawozy zakwaszające, które stosuje się maksymalnie kilka razy w ciągu sezonu, najczęściej jednak tylko raz – na początku wiosny. Preparaty te mają działanie ochronne przed chorobami grzybowymi, zawierają także mikoryzę, bez której nie rozwijają się rośliny wrzosowate. Ich cena jest porównywanie niska, więc uprawa wrzośców nie zrujnuje twojego portfela. Nie wymagają więc szczególnej uwagi, zarówno w ogrodzie, jak i w doniczkach podłoże warto raz na jakiś czas wzmocnić kwaśnym torfem. To powinno wystarczyć, by rośliny wspaniale kwitły i ładnie wyglądały.

Kwiaty w domu i na balkonach wymagają nieco większych dawek wody, niż te rosnące w ogrodzie. Wrzosiec wiosenny jest dość łatwy w uprawie - odporny na suszę, wystarczy podlewać go tylko w czasie większych suszy i ogromnych upałów. Należy podlewać go miękką deszczówką lub wodą pozbawioną wapnia, żeby nie odkwasić niepotrzebnie podłoża. Wrzośce nie potrzebują dużo wody, wręcz przeciwnie –nie działa ona na nie najlepiej. Podłoże powinno być tylko lekko wilgotne, ponieważ nadmiar szybko powoduje gnicie korzeni.

Jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych, jest przycinanie wrzośców. Najbardziej wymaga tego wrzosiec rozpierzchły, jednak wrzosiec popielaty także dość szybko się rozrasta. Przycinanie przeprowadza się każdego roku – inaczej ograniczą kwitnienie i będą bardziej rozłożyste. Jest niezbędne do wzrostu i poprawia wygląd roślin. Przycinanie przeprowadza się w różnych momentach, w zależności od okresu kwitnienia. Wrzośce kwitnące wczesną wiosną przycina się w maju, po przekwitnięciu, te późniejsze przycina się dopiero w roku następnym – najlepiej wczesną wiosną. Przycinanie wiosną znacznie zwiększa ochronę przed mrozem, ponieważ przekwitłe jesienne kwiaty są świetną ochroną.

Warto wiedzieć, że podczas przycinania powinno się usuwać wyłącznie kwiatostan i około 2 cm pędu. Nie można obciąć za dużo, gdyż roślina może nie odrodzić się. Wrzośce w ogrodzie przycina się tylko w bezdeszczowe, ładne dni, by rany po cięciu szybko zagoiły się i nie zaczęły rozwijać chorób grzybowych. Starsze rośliny nie wymagają mocnego cięcia – wystarczy tylko przyciąć przekwitłe kwiatostany i na bieżąco wycinać uszkodzone i chore pędy.

Pielęgnacja przed zimą nie powinna być także szczególnie uciążliwa. Wrzosiec to w zasadzie roślina mrozoodporna, jednak warto zabezpieczyć go przed silnymi mrozami, chociaż przemarzanie zdarza się niezwykle rzadko. W tym celu warto zastosować agrowłókninę lub gałęzie sosnowe, będą wystarczającą ochroną. Nie można jednak przykrywać ich liśćmi lub słomą, bo pod wpływem śniegu lub deszczu, mogą zacząć gnić. Warto także zadbać o kwiaty w doniczkach, zwłaszcza te stojące na balkonach i tarasach. Wystarczy przenieść je do chłodniejszego pomieszczenia w domu, ważne jednak, żeby miały słoneczne, jasne miejsce, optymalnie przy oknie. Można także okryć je w miejscu, w którym stoją przez cały sezon, gdzie i tak są skutecznie chronione przed śniegiem i zimnym wiatrem. Nie powinny przemarznąć ani zgnić.

Rozmnażanie wrzośców

Rozmnażanie przeprowadza się przez podział sadzonki wrzośców. Najlepiej zrobić to pod koniec lipca i na początku sierpnia. Rozmnażanie najlepiej udaje się z pędów jednorocznych, należy pobrać sadzonki długości około 7 cm. Wystarczy pozbawić je dolnych liści i zanurzyć w ukorzeniaczu na kilka minut. Tak przygotowane pędy wkłada się do skrzynek wypełnionych mieszaniną ziemi, piasku i torfu. Rozmnażanie uda się lepiej, jeżeli przykryje się je słoikiem, a podłoże powinno być ciągle wilgotne. Wiosną kolejnego roku już można przesadzić wrzośce na rabatę i cieszyć się ich pięknymi kwiatami.

Inną metodą na rozmnażanie wrzośców jest kopczykowanie. Polega to na usypaniu niewielkiego kopczyka wokół podstawy. Najlepiej zrobić to na przełomie czerwca i lipca. Należy także pamiętać, że podłoże musi być stale dobrze wilgotne. W ten sposób szybko pojawiają się korzenie, można podzielić powstałe sadzonki wrzośców już na wiosnę i zasadzić je w ogrodzie lub porozsadzać do doniczek. W każdym wydaniu będą prezentowały się naprawdę wyjątkowo.