Zastosowanie ziela macierzanki i jego właściwości leczniczych
Macierzanka, tymianek Thymus jest miododajną krzewinką, preferującą słoneczne i suche stanowiska. Zwraca uwagę przyjemnym zapachem, intensywnie unoszącym się w powietrzu w czasie słonecznej pogody. Aromatyczna bylina wywodzi się z terenów Morza Śródziemnego. W naszym kraju można spotkać kilka naturalnie rosnących gatunków tymianku, cenionych za właściwości lecznicze oraz smakowe. Przeczytaj, jakie zastosowanie oraz działanie lecznicze mają zioła macierzanki.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o macierzance.
Zioła w ogrodzie – uprawa i zbiór macierzanki
Wśród licznych gatunków Thymus najczęściej uprawiana jest macierzanka tymianek - macierzanka pospolita Thymus vulgaris - znana jako popularna przyprawa – tymianek. Bylina jest niską krzewinką, osiągającą około 30 cm wysokości. Na drewniejącej łodyżce zakwitają na początku lata bladoliliowe drobne kwiatuszki, wydzielające intensywny zapach. Roślina kwitnie do września. Ciekawy wygląd zawdzięcza macierzanka liściom, przybierającym, w zależności od odmiany, różne odcienie zieleni. Odmiana ‘Aureus’ wyróżnia się złocistożółtymi liśćmi, natomiast ‘Compactus’ ma listki szarozielone.
Zioła tworzą pachnące kobierce, szczególnie efektownie prezentujące się, gdy w ogrodzie ziołowym rośnie kilka gatunków macierzanki:
- Macierzanka piaskowa Thymus serpyllum – tworzy ciemnozieloną, 7-cm darń, o łagodnym zapachu. Warto zasadzić odmianę ‘Albus’ – o jasnozielonych listkach i białych kwiatach oraz ‘Coccineus’ - o ciemnozielonych listkach i czerwonych kwiatach.
- Macierzanka cytrynowa Thymus citriodorus – kwitnie w lipcu i w sierpniu. Krzewinki dorastają do około 30 cm wysokości. Liście, przybierające kolory złociste (‘Aureus’) lub srebrzyste (‘Aargenteus’) wydzielają cytrynowy zapach.
- Macierzanka zwyczajna Thymus pulegioides – gatunek macierzanki o fiołkowo różowych kwiatach i mocno aromatycznych liściach, dorasta do 40 cm wysokości,
- Macierzanka wczesna Thymus praecox – o płożących łodygach, dorastających do 30 cm długości oraz liliowych kwiatach, skupionych w kwiatostany. Warto zaznaczyć, że ten gatunek macierzanki objęty jest ścisłą ochroną. A może zainteresuje cię także ten artykuł o macierzance piaskowej?
Uprawa ziół udaje się na słonecznym stanowisku, o lekkiej, przepuszczalnej i zasadowej glebie. Można sadzić rośliny również w ogrodzie skalnym, na murkach i skarpach, są wspaniałą pachnącą ozdobą tarasów. Zioła nadają się do uprawy pojemnikowej w pomieszczeniach. Rośliny rozmnażamy z nasion, wysiewanych na wiosnę. Można rozmnożyć je także z sadzonek pędowych, pobieranych w lipcu i w sierpniu. Macierzanka najlepiej ukorzenia się w małych doniczkach. Sadzimy zioła w odstępach co 10 – 20 cm, tak, by na 1 m2 przypadało około 50 roślinek.
Pielęgnacja roślin polega na przerywaniu lub przesadzaniu zbyt gęsto rosnących ziół. Latem bylinę można strzyc. Liście zbiera się latem, zanim zioła w pełni rozkwitną. Ziele macierzanki suszymy w przewiewnym i ciemnym miejscu, zaraz po zbiorze. Liście rozkładamy na przepuszczalnym podłożu, np. na słomianej macie. Jeśli zbieramy całą roślinę, wiążemy ją w pęczki i zawieszamy łodyżkami skierowanymi do góry. Sprawdź także ten artykuł o macierzance tymianek.
Jakie właściwości lecznicze ma ziele macierzanki? Zastosowanie macierzanki
Roślina lecznicza, jaką jest macierzanka, znana jest od najdawniejszych czasów. W starożytnej Grecji i Rzymie kąpano się w wodzie z dodatkiem wonnych ziół, dla wzmocnienia i dodania sobie energii. Powszechne było używanie olejku tymiankowego do masażu. Starożytny Egipt doceniał bakteriobójcze właściwości ziół. W średniowieczu dodawano liście macierzanki do tłustych potraw, co chroniło przed niestrawnością. Współcześnie macierzanka znajduje zastosowanie w gospodarstwie domowym, w medycynie oraz przemyśle kosmetycznym. Najczęściej wykorzystywane jest lecznicze działanie macierzanki piaskowej, cytrynowej oraz pospolitej.
Zastosowanie macierzanki, w postaci olejków, przyniesie ulgę w dolegliwościach górnych dróg oddechowych. Inhalacje z dodatkiem eterycznego olejku ułatwią oczyszczenie dróg oddechowych, pomogą na kaszel, chrypkę i bóle gardła. Naturalny olejek jest także doskonałym remedium na kaszel palaczy. Masaże z użyciem olejku tymiankowego złagodzą bóle głowy i bóle mięśni, są także zalecane przy bezsenności. Olejek ceniony jest w aromaterapii. A może zainteresuje cię także ten artykuł o skrzypie polnym?
Zastosowanie macierzanki - pozytywny wpływ na zdrowie
Roślina lecznicza, dzięki właściwościom odkażającym i przeciwzapalnym, stosowana jest do płukania jamy ustnej. Napar z macierzanki stosujemy przy ostrych i przewlekłych stanach zapalnych gardła oraz migdałków. Jest pomocny przy ropnej anginie. Wzmocnimy działanie macierzanki, dodając liście mięty pieprzowej i szałwii. Ponadto zaleca się użycie ziół:
- do przemywania twarzy z problemem trądzikowym,
- smarowania miejsc po ukąszeniach przez owady,
- popijanie herbatki dla poprawienia pracy układu trawiennego,
- po nadmiernym spożyciu alkoholu.
Ziele macierzanki dodane do kąpieli wzmacnia cały organizm. Hydroterapia powinna odbywać się 3 razy w tygodniu. 200 g świeżych lub suszonych ziół należy macerować w 5 l wody, przez 1 dzień. Po podgrzaniu wlewamy zawartość naczynia do wanny i uzupełniamy ciepłą wodą, tak, by nie sięgała okolic serca. Kąpiel powinna trwać 20 minut. Po zakończonej kąpieli nie wycieramy ciała. Należy owinąć się w szlafrok lub duży ręcznik kąpielowy i odpoczywać w łóżku przez 1 godzinę. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach.