Ziele czystka - uprawa w ogrodzie, pielęgnacja, wymagania, zastosowanie, opinie

Czystek w ogrodzie

Czystek – lecznicze gatunki

Czystek, czystek szary, czystek siwy Cistus incanusjest dekoracyjnym krzewem, dorastającym do 1,5 m wysokości. Przywędrował do naszego kraju z terenów Europy Południowej i Azji Mniejszej, gdzie występuje łagodny klimat, łaskawy dla delikatnej róży skalnej. Uprawa w Polsce, gdzie roślina narażona jest na niskie temperatury, przebiega przeważnie w donicach. Czystek szary zdobi ogrody i tarasy od wiosny do późnej jesieni. Cissus incanus wytwarza delikatne różowe kwiaty, o płatkach korony przypominających płatki dzikiej róży. Swoją urodą zachwycają przez kilka miesięcy – od marca do czerwca. Krzew wydziela specyficzny, oryginalny zapach, przypominający nieco woń kadzidła.

Hodowcy chętnie uprawiają inne gatunki czystka, posiadające również właściwości lecznicze:

• czystek kreteński Cistus creticus – kwitnący różowo, ceniony jest za właściwości antybakteryjne olejku eterycznego. Herbata, sporządzona z suszu liści, pomaga leczyć przeziębienia i stany zapalne górnych dróg oddechowych,
• czystek żywicowy, ladanowy Cistus ladanifer – dorastający do 2,5 m wysokości, zwraca uwagę białymi kwiatami, z ciemnymi plamkami u podstawy płatków, wokół żółtego środka. Roślinę pokrywa aromatyczna żywica, znajdująca zastosowanie w medycynie oraz przy wyrabianiu perfum,
• czystek laurolistny, wawrzynolistny, cierek laurowy Cistus laurifolius – jest zimozielonym krzewem, o dużych liściach, dochodzących do 9 cm długości. Białe kwiaty posiadają na każdym płatku żółtą plamkę. Ziele czystka laurolistnego znajduje zastosowanie jako herbata z suszonych liści, której picie pomaga w zaburzeniach układu pokarmowego, oddechowego, w chorobach wrzodowych i skórnych oraz w leczeniu cukrzycy. A może zainteresują cię także właściwości i uprawa anginowca?

Uprawa i pielęgnacja czystka

Zioło czystka - stanowisko i podłoże

Czystek jest rośliną ciepłolubną, więc w polskich warunkach klimatycznych uprawa najlepiej sprawdza się w donicach, wystawianych wiosną w ogrodzie lub na tarasie. Zioło czystka wysadzone do gruntu w ogrodzie narażone jest zimą na przemarznięcie. Roślina wymaga jasnego stanowiska, jednak osłoniętego przed bezpośrednim działaniem słońca.

Zanim zasadzimy ziele czystka, powinniśmy zadbać o podłoże:

• Na dnie donicy rozmieszczamy drenaż, np. w postaci keramzytu ogrodniczego. Kruszywo umieszczone pod warstwą ziemi ułatwi roślinie prawidłowe nawodnienie i swobodny rozwój systemu korzeniowego.
• Donicę wypełniamy lekką i przepuszczalną żyzną ziemią. Pojemnik musi zapewnić roślinie swobodny wzrost, więc zadbajmy o właściwy rozmiar donicy, zwłaszcza, że ziele czystka osiąga spore rozmiary. Co dwa lata należy przesadzić krzew czystka do większego pojemnika ze świeżym podłożem. Sprawdź także właściwości nagietka lekarskiego.

Ziele czystka - rozmnażanie i nawożenie

W marcu i w kwietniu rozmnażamy roślinę, wysiewając nasiona. Siewki pikujemy do doniczek. Zabieg wzmacnia zioło czystka i umożliwia ładne rozkrzewienie się. Warto pamiętać, że przesadzać możemy młode rośliny. Po okresie kwitnienia należy uszczykiwać młode roślinki, co również wpłynie na ich rozkrzewianie się.

Zioło czystka ogrodowego wymaga regularnego nawożenia przez cały okres wegetacji. Rozpoczynamy stosowanie płynnego nawozu w marcu i zasilamy roślinę w postaci comiesięcznych dawek - aż do lipca. Zaprzestanie nawożenia umożliwia roślinie wytworzenie zdrewniałych pędów. Czystek hodowany w domu powinien być zasilany bez żadnej przerwy.

Pielęgnacja krzewu czystka

Właściwa pielęgnacja krzewu, a zwłaszcza dbałość o nieprzelewanie rośliny, jest warunkiem wspaniałego rozwoju. Zbierającą się na podstawce donicy wodę należy wylać, by nie dopuścić do zgnilizny korzeni.

Okres zimy jest dla czystka okresem spoczynku. Odpowiednie dla rośliny warunki to widne i chłodne pomieszczenie, z temperaturą około +5 stopni Celsjusza. Dojrzały czystek w ogrodzie nie znosi przenoszenia na inne miejsce, natomiast uprawa i pielęgnacja czystka w donicy wymaga przesadzania rośliny do większych pojemników, w miarę jej wzrostu.

Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest cięcie krzewu. Dokonujemy zabiegu w kwietniu, po okresie kwitnienia, przycinając jedynie nowe pędy, na ½ ich długości. Nie przycinamy czystka jesienią. Coroczny zabieg umożliwia utrzymanie pięknego pokroju rośliny. A może zainteresuje cię także krwawnik pospolity?

Właściwości ziela czystka

Działanie czystka

Czystek lekarski jest źródłem polifenoli, wspierających układ odpornościowy naszego organizmu. Badania wykazały, że polifenole roślinne są znacznie skuteczniejsze od witamin C oraz E.

Wśród licznych właściwości ziela czystka na szczególna uwagę zasługuje:

• działanie przeciwgrzybiczne, antywirusowe oraz przeciwbakteryjne i antyalergiczne.
• czystek lekarski ma korzystne działanie na organizm osób w podeszłym wieku i skutecznie chroni układ krążenia,
• ziele czystka znajduje zastosowanie przy zwalczaniu nadciśnienia oraz miażdżycy. Rozrzedza krew, nie dopuszczając do tworzenia się groźnych zakrzepów,
• napar z czystka powinny spożywać osoby, cierpiące na dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
• cząstkowi przypisuje się także działanie przeciwnowotworowe,
• czystek, jak wskazują opinie naukowców, ma olbrzymią zdolność zmiatania wolnych rodników, odpowiedzialnych, między innymi za starzenie się organizmów.

Ziele czystka – herbata

Uprawa czystka umożliwia uzyskanie leczniczego suszu. Czystek suszony jest dostępny jako herbata ziołowa, którą pijemy w czasie zimnych dni, chcąc chronić się przed przeziębieniem. Pielęgnacja skóry, dzięki zastosowaniu czystka, możliwa jest po przygotowaniu skoncentrowanego wywaru. Skuteczne działanie herbatek następuje po właściwym przygotowaniu naparu - do kubka o pojemności około 200 ml wsypujemy 1czubatą łyżeczkę suszonego ziela i zalewamy wrzącą wodą. Herbata gotowa jest do zastosowania po 10 minutach zaparzania.

W sprzedaży dostępnych jest wiele rodzajów herbaty, np.

• 100 g suszonego ziela Cistus incanus – cena około 11 zł,
• 250 g czystka pociętego BIO, pochodzącego z uprawy kontrolowanej – cena około 16 zł,
• herbata ekspresowa, stanowiąca mieszankę czystka i herbaty czerwonej z rooibosa – w cenie około 4,50 zł za 25 saszetek.

Zachowanie wszystkich właściwości ziela czystka umożliwia przechowywanie suszu w suchych i przewiewnych warunkach. Najlepiej zakupić czystek lekarski w aptece i w sklepach z ziołami, co gwarantuje świeżość oraz prawidłową zawartość ziół w opakowaniu.

Opinie o stosowaniu czystka

Ziele czystka a skutki uboczne

Picie ziół z czystka nie może zastępować kuracji zaleconej przez lekarzy. Herbata jest suplementem diety i jej picie nie powinno wykluczyć przyjmowania leków. Równoczesne stosowanie ziół i lekarstw może mieć groźne skutki uboczne.

Zioło czystka - opinie naukowców

Czystek jest przedmiotem zainteresowań wielu naukowców. Z pewnością, jak większość ziół, posiada szereg korzystnych dla zdrowia właściwości, cenionych już od czasów starożytnych. Opinie ekspertów nie potwierdzają jednak w sposób jednoznaczny, że spożywanie czystka lekarskiego to panaceum na choroby nowotworowe, boreliozę lub kleszcze. Warto również przyjąć do wiadomości, że opinie badaczy są wynikiem obserwacji zwierząt – myszy i szczurów – poddanych działaniu Cistus incanus w laboratoriach lub na komórkach, hodowanych in vitro i nie dotyczą one wpływu zioła na organizm człowieka. Zostały potwierdzone właściwości ziela czystka przeciwzapalne i immunologiczne, wspierające odporność na infekcje.