Żmijowiec - odmiany, sadzenie, uprawa, pielęgnacja, porady

Żmijowiec (Echium) - czym charakteryzuje się roślina

Żmijowiec - skąd pochodzi

Żmijowiec - Echium to rodzaj roślin, które mogą być zarówno jednoroczne, jak i dwuletnie i wieloletnie. Rośliny te należą do rodziny ogórecznikowatych - Boraginaceae, znanych także jako szorstkolistne. Rośliny należące do tej rodziny występują przede wszystkim w strefach klimatu umiarkowanego na półkuli północnej. Natomiast w tej chwili rozpowszechnione są one na wszystkich kontynentach, zaczynając od Arktyki, a kończąc na Subantarktyce.

Sam rodzaj żmijowiec - Echium obejmuje aż 66 gatunków. I te gatunki występują przede wszystkim w obszarach śródziemnomorskich, w Afryce, Azji Zachodniej, a nawet w Europie. W Polsce spotkamy się jedynie z gatunkiem, jakim jest żmijowiec zwyczajny - Echium vulgare.

Warto wiedzieć, że rośliny z tego rodzaju mają w sobie substancje trujące, jakimi są alkaloidy, glikoalkaloidy, a także alantoina. Natomiast wiele z tych gatunków było wykorzystywanych jako środki przeciwko ukąszeniom żmij i właśnie stąd pochodzi ich nazwa. Co więcej, żmijowiec zwyczajny - Echium vulgare kiedyś wykorzystywany był jako trutka na szczury, a także jako roślina lecznicza. Z jego nasion wytłaczano także olej.

Żmijowiec (Echium) - charakterystyczne cechy morfologiczne

Poszczególne gatunki żmijowca różnią się między sobą cechami morfologicznymi, natomiast powinniśmy wiedzieć, że mają one również cechy wspólne. Dlatego też powinniśmy wiedzieć, że rośliny z rodzaju żmijowiec - Echium mają szorstko owłosione pędy, a ich wysokość na obszarach śródziemnomorskich może dosięgać nawet 4 m.

Ich liście są sztywno owłosione, a kształtem są lancetowate. Ułożone są one na pędzie skrętolegle i zazwyczaj jest ich dość dużo na łodydze. Owocem natomiast jest czterodzielna rozłupnia, która rozpada się na 4 osobne owocki w kolorze jasnobrązowym. Są one jajowate i pomarszczone. Właśnie w tych owocach znajdują się nasiona roślin.

Najważniejszym jednak elementem są kwiaty, które zebrane są szczytowe kwiatostany w typie skrętka, ale często są one wiechowato-złożone. Korona kwiatów może mieć różny kształt. Czasami kwiat może być bardziej dzwonkowaty, a czasami trąbkowaty. Najczęściej ich kolor jest różowy, niebieski lub purpurowy, a ich wewnętrzne płatki są lekko owłosione. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o bylinach kwitnących latem.

Żmijowiec i jego popularne gatunki i odmiany

Do najbardziej popularnych, zwłaszcza w naszym kraju, gatunków żmijowca, należy żmijowiec zwyczajny - Echium vulgare. Charakteryzuje się on pojedynczą lub rozgałęzioną, grubą i wzniesioną łodygą, która może osiągnąć do 1 m wysokości. Cała jest ona pokryta włoskami, które wyrastają na czerwonych brodawkach. Jego kwiaty w początkowej fazie są purpurowe, ale później stają się niebieskie. Ich kształt jest lejkowaty. Owocem rośliny jest rozłupnia, w której znajdują się nasiona.

Kolejnym gatunkiem jest żmijowiec wspaniały - Echium fastuosum, będący byliną, dorastającą do około 2 m wysokości i takiej samej średnicy. Jego liście są bardzo gęsto ułożone na łodydze, a kwiatostan wyrasta w postaci pionowego, bardzo gęstego grona. Może on dosięgać nawet do 1,5 m wysokości. Jego kwiaty są fioletowe, choć znane są również odmiany o niebieskich kwiatach i właśnie wtedy możemy spotkać się z nazwą żmijowiec niebieski. W Polsce gatunek ten występuje bardzo rzadko i jest nawet gatunkiem kolekcjonerskim.

Żmijowiec grecki - Echium creticum to miododajna roślina, która nie jest tak wysoka, jak wcześniej wymienione żmijowce. Dorasta ona jedynie do około 70 cm wysokości. Charakterystyczne są dla niej sztywne i długie łodygi, na których zauważymy niewielkie liście. Kwiaty tego gatunku są różnokolorowe, zaczynając od białych, niebieskich i kończąc na różowych. Dodatkowo kwiaty bardzo delikatnie, ale za to pięknie pachną.

Jak wygląda uprawa i pielęgnacja żmijowca - czego wymaga roślina

Żmijowiec - jakie ma wymagania co do uprawy

Jeśli decydujemy się na to, by w naszym ogrodzie prowadzona była uprawa żmijowca zwyczajnego - Echium vulgare, bo ten jest jednak najczęściej spotykany w naszym kraju, powinniśmy w pierwszej kolejności dowiedzieć się, jakie ma on wymagania, dotyczące stanowiska i rodzaju gleby. Tylko wtedy nasza roślina będzie rozwijała się prawidłowo i stanie się ozdobą dla naszego ogrodu.

Powinniśmy wiedzieć, że ta dwuletnia roślina, jaką jest właśnie żmijowiec zwyczajny - Echium vulgare, jest gatunkiem ciepłolubnym, tak jak i większość żmijowców. Doskonale radzi sobie na ciepłych ruderalnych siedliskach, np. na nadrzecznych kamieniskach, suchych łąkach, skarpach, nieużytkach, terenach kolejowych, hałdach i w murawach kserotermicznych.

Należy zapewnić mu suche i piaszczysto-żwirowe podłoże. Mogą to być również lotne piaski czy gleby aluwialne. Odczyn gleby nie ma tu natomiast żadnego znaczenia, ponieważ kwiat ten doskonale radzi sobie na glebach o odczynie kwaśnym, zasadowym, jak i obojętnym. Warto pamiętać, że te elementy są bardzo ważne dla rośliny, bo dzięki temu będzie ona rosła w prawidłowy sposób, a jej kwitnienie będzie równie obfite.