Jagoda kamczacka - opis odmiany, uprawa, pielęgnacja, porady

Suchodrzew jadalny, czyli kilka słów o gatunku

Jagoda kamczacka (nazwa obejmuje dwa gatunki Lonicera caerulea var. edulis oraz Lonicera carerulea var. kamtschatica) pochodzi z północnych i wschodnich części Azji. Jest krzewem o wzniesionym i bardzo zwartym pokroju, który w porze kwitnienia cały obsypuje się drobnymi kwiatami i wyróżnia się dużą plennością. W ciągu ostatnich kilkunastu lat jagoda kaukaska rozprzestrzeniła się w uprawach w całej Europie, także w Polsce i powoli zaczyna zyskiwać coraz większe uznanie.

Jeżeli patrząc na owoce jagody kamczackiej przychodzi ci na myśl borówka amerykańska, to bardzo się mylisz. Chociaż faktycznie te dwie rośliny są do siebie bardzo podobne – zwłaszcza jeżeli chodzi kolor owoców, to dwa zupełnie różne, niespokrewnione ze sobą gatunki. Borówka amerykańska pochodzi z rodziny wrzosowatych, jest to niewielki krzew, borówka kamczacka natomiast to krzew należący do przewiertniowatych.

Kupowane w szkółce sadzonki jagody kamczackiej są najczęściej niewielkie, jednak dorosłe rośliny mogą osiągnąć nawet 2 metry wysokości. Jest to roślina długowieczna – odpowiednio pielęgnowana i posadzona może żyć nawet 35 lat, co rok obficie owocując. Jest to jedna z roślin najwcześniej zaczynających wegetację – bladożółte kwiaty pojawiają się już w pierwszych dniach kwietnia. Owoce dojrzewają i nadają się do zjedzenia już w połowie maja, chociaż jest to zależne od konkretniej odmiany jagody kamczackiej. Są to wydłużone, długie na trzy centymetry, soczyste jagody o granatowym kolorze. Borówka amerykańska jest do nich podobna pod względem charakterystycznego, szarawego nalotu na skórce. Największą zaletą rośliny jest ogromna mrozoodporność – niektóre wyselekcjonowane na Syberii odmiany jagody kamczackiej nie przemarzają nawet przy temperaturze -45 stopni Celsjusza.

Borówka kamczacka rzadko uprawiana jest w ogrodach, chociaż ta tendencja zaczyna się powoli zmieniać. Z roku na rok sadzonki jagody kamczackiej są coraz chętniej kupowane. Zwiększa się także liczba upraw zakrojonych na szeroką skalę, ponieważ owoce mają bardzo wysoką wartość handlową. Cena dwustugramowego opakowania jagody, podobnie jak borówka amerykańska, kosztuje kilka do kilkunastu złotych. Jest to dość wywindowana cena, warto więc kupić krzew. Pojedyncza borówka kamczacka rocznie daje nawet 6 kilogramów owoców, a cena sadzonki nie przekracza 15 zł.

Odmiany jagody kamczackiej

Odmiany jagody kamczackiej różnią się od siebie pod wieloma względami. Przede wszystkim różnice są widoczne w wielkości krzewów, zauważalne są także w przypadku owoców – każda z nich charakteryzuje się inną wielkością i smakiem. Zanim wybierzesz sadzonki konkretnej odmiany jagody, zapoznaj się także z porą jej owocowania i poziomem plenności. Warto posadzić różne odmiany jagody kamczackiej obok siebie, aby przez cały sezon mieć dostęp do świeżych i smacznych owoców.

Najpopularniejsze odmiany jagody kamczackiej (Lonicera carerulea var. kamtschatica) to te, które zostały wyselekcjonowane na Syberii. Rosyjska borówka kamczacka wyróżnia się bardzo wysoką jakością i ogromną mrozoodpornością. Z nich wszystkich najpopularniejsze są dwie: Dlinnopłodna i Czelabinka. Te odmiany jagody warto sadzić w pobliżu, bo są dla siebie nawzajem świetnymi zapylaczami. Na szczególną uwagę zasługuje zwłaszcza ta pierwsza, ponieważ jest niezwykle płodna i tworzy bardzo duże (około 2 cm długości) owoce, które są pozbawione charakterystycznej goryczki. Czelabinka wytwarza nieco mniej jagód, są jednak bardzo smaczne. Wyróżniają się nieco gruszkowatym kształtem i słodkawym posmakiem. Obie rośliny owocują w maju i na początku czerwca.

Inne rosyjskie odmiany jagody kamczackiej, które także świetnie nadają się do uprawy w naszym klimacie, to Sinigłazka i Wołoszebnica. I jedna, i druga borówka kamczacka charakteryzują się silnym wzrostem i gęstym pokrojem, ponadto bardzo dobrze owocują. Są to odmiany o nieco późniejszym okresie wegetacyjnym, dzięki czemu owoce są bardziej słodkie i trochę większe niż pozostałych.

Na uwagę ogrodników i sadowników zasługują także polskie odmiany jagody. Są może nieco mniej odporne na zimno, ale na tyle, że w naszym klimacie nie trzeba się przejmować ich przemarzaniem ani zabezpieczać na zimę. W ogrodach najczęściej pojawiaja się jagoda kamczacka Wojtek. Jej popularność wynika przede wszystkim z dobrego i wysokiego plonowania, lubiane są także jej duże owoce o wyjątkowym słodko-kwasowatym smaku.

Kolejne polskie odmiany jagody, które cieszą się powodzeniem to Atut i Duet. Sadzonki jagody kamczackiej tych odmian można kupić niemal w każdej szkółce, nawet powoli pojawiają się w sklepach ogrodniczych. Obie odmiany wytwarzają smaczne, duże owoce o lekko wyczuwalnej, charakterystycznej goryczce w smaku. Powinno się je sadzić obok siebie, ponieważ są dla siebie idealnymi zapylaczami. Atut to dodatkowo odmiana jagody, która wykazuje bardzo małą tendencję do opadania owoców po dojrzeniu.

Jakie sadzonki jagody kamczackiej?

Wybór odpowiedniej sadzonki jagody kamczackiej, czy raczej sadzonek, bo te rośliny potrzebują towarzystwa, nie jest najłatwiejszy. To od ich jakości w dużej mierze zależy powodzenie całej uprawy. Rynek rozpieszcza nas pod względem wyboru – mamy sadzonki balotowane lub sprzedawane w pojemnikach różnej wielkości. Ich cena może być różna, jednak nie warto się nią sugerować.

Jeżeli jest taka możliwość, warto zrezygnować z sadzonek balotowanych. Jagoda kaukaska w balocie może mieć nieco zdeformowane korzenie, które po wsadzeniu do ziemi muszą mieć dużo czasu na na regenerację. Sadzonki jagody kamczackiej w pojemniku dodatkowo nie przerywają wegetacji, dzięki czemu szybciej przyjmują się w przeznaczonym dla nich nowym miejscu. Pojemniki są dostępne w kilku różnych rozmiarach. Największe sadzonki są nieco droższe, ale jednak warto w nie zainwestować – ich bryła korzeniowa jest bardziej rozwinięta, więc rośliny szybciej rosną i już w pierwszym sezonie są gotowe do wegetacji.

Obojętnie jednak, które sadzonki wybierzesz, zasady ich sadzenia są dokładnie takie same. Trzeba wsadzić je do ziemi na takim samym poziomie, jak rosły w szkółce. Sadzonki jagody kamczackiej powinno się umieścić delikatnie w ziemi, tak by nie zawinąć korzeni. Na dno wykopanego wcześniej dołka warto wrzucić trochę obornika lub kompostu. Pojedyncze sadzonki jagody kamczackiej warto sadzić w odległości około 1 metra, ponieważ potrzebują sporo przestrzeni. Optymalnie powinny być posadzone chociaż dwie różne odmiany obok siebie – rośliny, które zapylają się krzyżowo, lepiej i obficiej owocują.

Borówka kamczacka – stanowisko i wymagania

Sadzonki jagody kamczackiej powinny być sadzone w słonecznym stanowisku, ale przejściowe zacienienie nie ma wpływu na ich rozwój. Jednak im więcej słońca, tym ładniejsze i smaczniejsze są jej owoce. Borówka kamczacka jest rośliną ciepłolubną, ale nie jest podatna na przemarzanie, więc nie trzeba umieszczać jej w szczególnie zacisznym miejscu. Nawet kwiaty wytrzymują spadek temperatury do -8 stopni Celsjusza, nie trzeba się zate, przejmować, że rośliny przemarzną w początkowym etapie wegetacji. Pod tym względem jagoda kamczacka jest znacznie łatwiejsza w uprawie niż borówka amerykańska.

Borówka kamczacka dobrze rozwija się niemal w każdym rodzaju gleby. To ,,niemal" w tym wypadku oznacza gleby podmokłe i zanadto wysuszone, w każdej innej świetnie się przyjmie. Jeżeli jednak planujesz uprawę na większą skalę, sadzonki jagody kamczackiej powinny zostać zasadzone do gleby gliniasto-piaszczystej, o średnim poziomie zwięzłości. Idealnie sprawdza się ziemia o lekko kwaśnym odczynie (pH 5,5-6). Z tego względu warto wcześniej zakwasić podłoże.

Jagoda kamczacka najlepiej przyjmuje się w glebie wzbogaconej przed posadzeniem obornikiem lub kompostem. Warto także zastosować nawozy mineralne, sprawdzają się te, które lubi borówka amerykańska. Po posadzeniu roślina powinna być dobrze nawadniana przynajmniej przez pierwsze dwa lata uprawy.

Uprawa w zależności od odmiany jagody

Jagoda kamczacka to roślina stosunkowo łatwa w uprawie. Niewielkie różnice w pielęgnacji mogą być zależne od odmiany jagody. Niektóre odmiany kanadyjskie są bardziej wrażliwe na zimno, więc warto je odpowiednio zabezpieczyć przed zimą. Te jednak są rzadko uprawiane w Polsce, pozostałych odmian nie trzeba ściółkować ani przykrywać agrowłókniną.

Jagoda kaukaska jest jedną z najmniej problemowych roślin uprawnych. Podlewania wymaga jedynie w czasie długotrwałych susz, chociaż kilka odmian polskich może w początkowym okresie rozwoju mieć tendencję do przesuszania się i potrzebować regularnego nawadniania. Nie ma także większego problemu z nawożeniem – zabieg przeprowadza się jedynie co dwa lata, używając do tego obornik lub kompost. Wokół krzaczka wykopuje się wglębienie wielkości 40 cm, a potem przestrzeń uzupełnia się nawozem wymieszanym z podłożem. Dzięki temu roślina dobrze i szybko się rozwija.

Inne podobne rośliny, między innymi wspomniana wcześniej borówka amerykańska, wymagają regularnego cięcia, jednak borówka kamczacka nie potrzebuje żadnych zabiegów tego typu. Można wykonać go jesienią lub wiosną, pod warunkiem, że roślina się nie zagęszcza – to powinno pomóc. Poza tym po kilku latach można odmłodzić krzew, obcinając stare gałęzie.