Astrantia major – opis gatunku

Jarzmianka większa jest rodzimym gatunkiem, należącym do rodziny roślin selerowatych. Występuje w miejscach wilgotnych i półcienistych - wśród zarośli i pod drzewami, w warstwie leśnego runa, podobnie jak powszechnie spotykany czyściec leśny. W wielu regionach Polski roślina trafiła na Czerwoną listę roślin naczyniowych, jako gatunek zagrożony wyginięciem. W naturze możemy ją spotkać w Tatrach oraz w rezerwatach przyrody, takich jak, np. Borucice, Boże Oko lub Rozumice, znajdujących się na Opolszczyźnie.

Roślinę wyróżniają białe kwiatostany, otoczone charakterystycznymi podkwiatkami. Miododajny kwiat pojawia się na sztywnym pędzie, osiągającym do 80 cm wysokości. Biała jarzmianka większa kwitnie od czerwca do sierpnia, natomiast kępy zielonych omszonych liści tworzą ładne, szerokie na 60 - 80 cm pierzaste kępy, utrzymujące się do pierwszych przymrozków. 

Owocem jarzmianki większej jest sucha 6-mm rozłupka. Bylina sama się rozsiewa. Jest hemikryptofitem, więc jej przyziemne pączki przystosowane są do bezpiecznego zimowania. Jarzmianka biała należy do bylin całkowicie odpornych na zimowe spadki temperatur, nie choruje i nie jest atakowana przez szkodniki.

Wymagania jarzmianki większej – uprawa i pielęgnacja byliny

Jarzmianka większa sprawdzi się w na bylinowych rabatach oraz w ogrodach naturalistycznych. Może stanowić efektowną ozdobę skalników. Uprawa rośliny najlepiej udaje się na półcienistym stanowisku, o żyznej próchnicznej glebie, o lekko zasadowym odczynie pH. Ważne, by ziemia pozostawała stale umiarkowanie wilgotna. Jeśli wybieramy dla rośliny słoneczne rabaty, musimy zadbać o dostateczne podlewanie. Bylinę zasilamy jeden raz w czasie całego okresu wegetacyjnego, nawozami o przedłużonym działaniu. 

Pielęgnacja jarzmianki większej polega na przycięciu rośliny, na oko 10 cm nad ziemią - po pierwszym kwitnieniu. Na przełomie lipca i sierpnia mocno przycinamy kępę, która ponownie rozrośnie się i będzie dekorować ogród do końca lata. Przycięte rośliny zasilamy nawozami o przedłużonym działaniu.  Do cięcia kępy używamy sekatora lub nożyc ogrodowych. Przycinanie jarzmianki wykonujemy także na wiosnę, pod koniec lutego, pozbywając się w ten sposób zaschniętych liści, pozostawionych na zimowych grządkach.

Astrantia major rozmnażana jest przez nasiona lub poprzez podział karpy – jesienią i na wiosnę. Nasiona wysiewamy zaraz po ich pozyskaniu, natomiast podzielone okazy sadzimy w rozstawie 40 – 50 cm, po około 5 – 8 roślin na 1 m2. W sprzedaży dostępne są gotowe ukorzenione sadzonki. Rośliny sadzimy od kwietnia do początku października.

Jarzmianka większa o drobnych kwiatach, a także uprawa i pielęgnacja, sadzenie, podlewanie oraz wymagania gatunku
Jarzmianka większa idealna do uprawy w ogrodzie oraz pielęgnacja, stanowisko i informacje o roślinie

Jarzmianka większa tworzy w ogrodzie atrakcyjne kompozycje roślinne. Warto sadzić rośliny w towarzystwie obficie kwitnącej szałwii omszonej, czyśćca wełnistego lub wielkokwiatowego lub pysznogłówki ogrodowej. W ogrodach wiejskich efektowne połączenie z jarzmiankami stworzą byliny łąkowe i leśne, np. czyściec leśny oraz naparstnica purpurowa. Kwiat jarzmianki większej może stanowić oryginalny element suchych bukietów. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat czyścca błotnego?

Najciekawsze odmiany Astrantia major

Jarzmianka większa ‘Star of Magic’ – osiąga około 60 cm wysokości. Różowe kwiaty, zebrane w drobne baldachy, zdobią bylinę do końca sierpnia. Uwagę zwracają również odziomkowe szarozielone liście, zasychające jesienią i dekorujące zimowe rabaty. Odmiana preferuje próchniczne wilgotne stanowisko. Nadaje się do uprawy w ogrodzie, w pojemnikach, a także na kwiat cięty. Bylinę można wykorzystać do podsadzania, w donicach z okazałymi roślinami doniczkowymi, takimi jak, np. jukka karolińska, z białymi kwiatostanami lub niewymagająca jukka gwatemalska.

Jarzmianka większa ‘Roma’ – w odróżnieniu od innych odmian Astrantia major - ‘Roma’ dobrze rośnie w cieniu, długo kwitnąc. Efektowne intensywnie różowe kwiaty pojawiają się jeszcze we wrześniu. Pędy kwiatostanowe dorastają do 70 cm wysokości.  Roślina tworzy kępy zielonych błyszczących liści, które także są ciekawą ozdobą. Po zaschnięciu pozostają na rabatkach do wiosny. Bylina preferuje miejsca lekko zacienione i zacienione, o żyznej próchnicznej i umiarkowanie wilgotnej glebie.

Jarzmianka większa ‘Claret’ – to bylina o czerwonych kwiatostanach, pojawiających się w maju, na wysokich 80-cm pędach. Ozdobą odmiany są również szerokie 60-cm kępy zielonych liści. Po zaschnięciu pozostają na rabatach do wiosny. Wymagania uprawowe dotyczą wyboru stanowiska, o żyznej przepuszczalnej glebie oraz utrzymywania stale umiarkowanej wilgotności podłoża. Odmiana ‘Claret’ prezentuje się szczególnie atrakcyjnie z innymi jarzmiankami o białych lub różowych kwiatostanach, np. z białą odmianą ‘Alba’ lub z różową ‘Hadspen Blood’.

ikona podziel się Przekaż dalej