Sukulenty

Aloes drzewiasty, rosnący dziko w południowej Afryce, jest jednym z najbardziej znanych gatunków tego rodzaju. Oprócz wartości dekoracyjnej liści i kwiatów ma właściwości lecznicze. Jest jedną z najstarszych roślin leczniczych, szczególnie skuteczną w leczeniu oparzeń. Latem aloes drzewiasty może stanowić ozdobę tarasu lub balkonu.

Wilczomlecz białounerwiony jest pochodzącym z Madagaskaru krzewem sukulentowym. Nazwa gatunkowa, zarówno botaniczna, jak i polska, nawiązuje do wyglądu liści. Są one ciemnozielone z wyraźnym białym unerwieniem i wyrastają niczym na palmie, w górnej części łodygi. Jak każdy wilczomlecz, roślina zawiera trujący mleczny sok.

Szlumbergera ucięta trafiła do Europy z deszczowych lasów Brazylii dopiero na początku XIX wieku. Powszechną sympatię zyskał ten kaktus dzięki swoim wspaniałym kwiatom rozwijanym w szarej i zimnej porze zimowej. Gatunek botaniczny posłużył do wyhodowania nowych mieszańców i kultywarów.

Ze względu na grube i mięsiste pędy z krótkimi kolcami, wilczomlecz trójżebrowy bywa czasem błędnie uważany za gatunek kaktusa. Podobnie jak kaktusy należy do sukulentów, ale w przeciwieństwie do nich wytwarza liczne delikatne, zielone liście, które rozwijają się w górnej części pędów.

Rozchodnik Morgana jest meksykańskim gatunkiem byliny sukulentowej o długich, zwisających pędach. W przeciwieństwie do wielu swoich krewniaków, jak na przykład rozchodnik biały, kaukaski albo ostry, ten gatunek jest wrażliwy na mróz i u nas może być uprawiany tylko w pomieszczeniach. Wymaga dużo słońca i zawsze dodatniej temperatury.

Grubosz drzewiasty zalicza się do pełnych wdzięku sukulentów, które są wyjątkowo łatwe w uprawie. Charakterystyczny gruby i niski pień z rozłożystą koroną nadają mu wygląd drzewka bonsai. Srebrzystoniebieskie i matowe liście odróżniają go od kuzyna, grubosza jajowatego, który ma liście zielone i błyszczące.

Starzec Rowleya jest sukulentem o bardzo oryginalnych liściach. Epitet gatunkowy upamiętnia brytyjskiego znawcę sukulentów Gordona Rowleya. Gromadzące wodę liście mają kształt ziaren grochu i są rozmieszczone gęsto na cienkim pędzie niczym sznur zielonych pereł.

Wilczomlecz okazały bywa czasem nazywany "koroną cierniową", jednak to biblijne skojarzenie jest zupełnie bezpodstawne, ponieważ ten gatunek został sprowadzony z Madagaskaru dopiero w XIX wieku. Nazwa botaniczna rośliny upamiętnia barona Pierre-Bernarda Miliusa, który dostarczył pierwsze okazy nieznanego wówczas gatunku do Francji. Ozdobę stanowią barwne przykwiatki.

Kaktus wielkanocny pochodzi z brazylijskiej dżungli, a nazwę zawdzięcza wiosennemu okresowi kwitnienia, który zwykle przypada właśnie na Wielkanoc. Często bywa mylony z kaktusem bożonarodzeniowym (szlumbergera). Obie rośliny różnią się przede wszystkim terminem kwitnienia, kształtem kwiatów i pędów.

Rozchodnik kaukaski jest sukulentową byliną sprowadzoną przez ogrodników w XIX wieku do Europy. Doskonale znosi nasze warunki klimatyczne i czasem występuje nawet w naturalnym środowisku jako zbieg z ogrodu. Rozwija płożące i ukorzeniające się pędy płonne oraz wzniesione pędy kwiatowe. Efektowne podbaldachy kwiatów wabią na rabaty roje pszczół.

Aloes ościsty jest sukulentową byliną z Afryki Południowej. Epitet gatunkowy aristata znaczy po łacinie "wąsaty" i odnosi się do wydłużonego zakończenia liści, przypominającego wąsy kłosów zboża. Aloes ościsty bywa mylony ze spokrewnioną z nim haworsją. Zakwita w mieszkaniu, rozwijając grona pomarańczowoczerwonych kwiatów.

Peperomia 'Happy Bean' jest bardzo oryginalną rośliną doniczkową peruwiańskiego pochodzenia. Jest to odmiana peperomii Ferreyry, gatunku nazwanego tak na cześć botanika Ramona Ferreyry. Roślina zdobyła popularność dzięki swoim niezwykłym liściom w formie strąków fasolki szparagowej, na co wskazuje też angielska nazwa.

Zamiokulkas zamiolistny 'Zenzi' jest miniaturową odmianą gatunku. W porównaniu z formą botaniczną ma bardziej zwarty pokrój, mniejszą wysokość oraz grubsze, beczułkowate pędy. Należy do najbardziej odpornych i łatwych w uprawie roślin doniczkowych.

Pochodząca ze wschodniej prowincji Afryki Południowej sukulentowa haworsja pasiasta nosi nazwę gatunkową na cześć brytyjskiego botanika Adriana Haworth'a. Tworzy rozety zielonych liści z pasami kontrastowych, białych narośli na powierzchni. Czasem zakwita w mieszkaniu, rozwijając wysoki kwiatostan mało efektownych kwiatów. Po kwitnieniu roślina nie zamiera.

Stephania pierrei jest rosnącą w Wietnamie, Kambodży i Tajlandii bulwiastą byliną, która uprawiana u nas w doniczkach nie doczekała się jeszcze żadnej polskiej nazwy. Okrągłe tarczki liści tej rośliny bardzo przypominają liście pilei peperomiowatej, z którą jedna nie jest spokrewniona. W medycynie wietnamskiej jest stosowana do leczenia depresji, bezsenności i niektórych zaburzeń psychicznych. Zamiast poprawnej nazwy botanicznej Stephania pierrei, często używana jest nazwa Stephania erecta.

Agawa amerykańska jest meksykańską byliną, która w naszych warunkach jest uprawiana jako roślina doniczkowa. Chociaż na kwitnienie agawy nie trzeba czekać aż sto lat, jak kiedyś wierzono, to jednak ta monokarpiczna roślina rozwija kwiaty tylko raz w życiu. Ozdobę stanowią efektowne, zebrane w rozetę liście.

Dischidia okrągłolistna jest epifitycznym, sukulentowym pnączem z deszczowych lasów Dalekiego Wschodu. Na długich pędach tworzy ustawione parami, naprzeciwlegle, okrągłe liście, które są pękate pośrodku i mogą przypominać małe naczynie na wino. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów dis = "dwa" i askidia, liczba mnoga od askidion = "mały bukłak". Łaciński epitet gatunkowy nawiązuje do nummus = "przypominający monetę". Roślina jest spokrewniona z hoją i barwinkiem.

Rhipsalis baccifera jest łatwym w uprawie, bardzo dekoracyjnym sukulentem, który nie doczekał się jeszcze polskiej nazwy. Ze względu na długie i okrągłe w przekroju pędy bywa często nazywany patyczakiem. Tworzy podobne do jagód szkliste, białe, kuliste owoce, które Niemcom kojarzą się z koralami ("Korallenkaktus"), a Anglikom z owocami jemioły ("mistletoe cactus").

Rozchodnik ościsty jest byliną sukulentową łatwą w uprawie, znajdującą różnorodne zastosowanie w ogrodzie. Występuje naturalnie w całej Europie (z wyjątkiem Wysp Brytyjskich), również w Polsce, i jest przystosowany do naszych warunków zimowych. We Francji jest używany również w kuchni jako przyprawa.

Pachypodium Lamera, endemiczny gatunek rośliny sukulentowej z Madagaskaru, ze względu na wygląd bywa nazywany palmą, chociaż należy do rodziny toinowatych i bliżej mu do oleandra albo plumerii. Stożkowaty, ciernisty pień służy jako magazyn wody. W odróżnieniu od kaktusów, które również przypomina, nie wymaga zimą chłodnego pomieszczenia.

Sansevieria zeylanica należy do lubianych i efektownych gatunków roślin doniczkowych. Epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia rośliny, dawnego Cejlonu a obecnie Sri Lanki. Podobnie jak inne sansewierie, ten gatunek również posiada zdolność filtrowania powietrza ze szkodliwych substancji. Doskonale nadaje się nie tylko do salonu, ale również do sypialni.

Rodzaj Sansevieria jest bogaty w gatunki roślin doniczkowych, którym wyjątkowego uroku dodają duże, skórzaste liście, ozdobione różnobarwnym wzorem. Odmiana 'Moonshine' wyróżnia się pośród gatunków i odmian sansewierii prawie jednolitą, srebrzystozieloną barwą liści, które przy odpowiednim oświetleniu stają się srebrzystoszare, niczym księżycowa poświata.