Rośliny wrażliwe na mróz

Angelonia wąskolistna jest tropikalną byliną, którą w naszych warunkach uprawia się zwykle z rozsady jako roślinę jednoroczną, jednak zimowanie w odpowiednich warunkach jest możliwe. Ozdobę stanowią rozwijające się latem grona kwiatów białych, różowych albo fioletowych. Mało znana u nas angelonia nie doczekała się jeszcze polskiej nazwy.

Kraspedia kulista jest uprawiana w naszych warunkach jako jednoroczna roślina kwiatowa. Jej ozdobę stanowią kuliste, jasnożółte koszyczki kwiatowe umieszczone na końcu długiej łodygi kwiatostanowej. przypominające pałeczki do bębna. Kwiaty kraspedii kulistej wabią do ogrodu pszczoły i inne owady.

Bilbergia zwisła, w odróżnieniu od większości gatunków z rodziny bromeliowatych, może rosnąć zarówno jako epifit, jak również w glebie na dnie lasu. Ozdobę rośliny stanowią rozety skórzastych liści oraz przewieszające się kwiatostany przypominające owies. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Gustafa Johana Billberg'a.

Eonium drzewiaste rośni w naturze jako sukulentowy półkrzew o zgrubiałych łodygach i liściach. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa aionios, które znaczy tyle, co "trwały, wieczny". Ozdobę stanowią zebrane w rozetki liście oraz duże, stożkowate kwiatostany. W naszych warunkach eonium jest długowieczną rośliną doniczkową.

Znana w Europie dopiero od XV wieku pomarańcza chińska, zwana słodką, jest uprawianą od wieków w Chinach hybrydą, która powstała ze skrzyżowania mandarynki (Citrus reticulata) z pompelą (Citrus maxima). Słodkie owoce pomarańczy zyskały ogromną popularność na całym świecie. W naszych warunkach możliwa jest jedynie uprawa pojemnikowa tego egzotycznego drzewa.

Pachnotka zwyczajna jest aromatyczną rośliną jednoroczną uprawianą na Dalekim Wschodzie jako roślina oleista, przyprawowa i lecznicza. Ze względu na dekoracyjne liście nadaje się doskonale na rabaty, obwódki i ogrodowe kompozycje. Kwitnie późno, kwiaty o wyglądzie typowym dla rodziny jasnotowatych są raczej mało efektowne.

Sanwitalia rozesłana jest jednym z siedmiu gatunków swojego rodzaju, występujących głównie w Meksyku i na południowym zachodzie USA. Nazwa rodzajowa upamiętnia włoskiego przyrodnika Stefano Sanvitale. Roślina wygląda niezwykle efektownie podczas kwitnienia, kiedy cała jest obsypana złotymi koszyczkami kwiatowymi.

Dziwaczek jest bulwiastą byliną z Ameryki Środkowej, która u nas bywa uprawiana jako kwiat jednoroczny z rozsady lub z nasion wysiewanych wprost do gruntu. Swoją nazwę zawdzięcza zdolności rozwijania różnokolorowych kwiatów na jednej roślinie. Chociaż pojedynczy kwiat kwitnie tylko przez jedną noc, to cała roślina jest pokryta kwiatami długo i obficie. Epitet gatunkowy jest mało dokładnym toponimem, miejscową nazwą najpewniej z Meksyku.

Pochodzący z Meksyku Echinocactus grusonii, nazywany złotą beczką, należy do najpopularniejszych i najbardziej dekoracyjnych kaktusów doniczkowych. Epitet gatunkowy upamiętnia niemieckiego kolekcjonera kaktusów Hermanna Grusona. Na dużych, kulistych albo cylindrycznych pędach pojawiają się w starszym wieku żółte kwiaty.

Tunbergia oskrzydlona rośnie w tropikalnej Afryce jako pnącze wieloletnie, jednak w naszych warunkach jest uprawiane z rozsady zwykle jako roślina jednoroczna. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Carla Petera Thunberga. Ozdobę pnącza stanowią bardzo efektowne i oryginalne kwiaty intensywnie pomarańczowe z niemal czarną gardzielą. W niektórych językach nosi romantyczną nazwę "Czarnooka Zuzanna".

Bugenwilla okazała jest tropikalnym pnączem, które w naszych warunkach zimę musi spędzać w pomieszczeniu. Kwiaty bugenwilli są małe i niepozorne, ale główną ozdobę rośliny stanowią duże, kolorowe podkwiatki, jakby wycięte z bibuły. Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego żeglarza i odkrywcę Louisa Antoine'a de Bougainville.

Tropikalna bylina pilea 'Moon Valley' jest popularną przedstawicielką swojego rodzaju botanicznego w uprawie doniczkowej. Jej ozdobę stanowią pięknie ząbkowane, głęboko teksturowane liście, których wygląd może się kojarzyć z powierzchnią srebrnego globu. Latem roślina rozwija drobne, różowozielone kwiatostany.

Calathea crocata pochodzi z wilgotnych, tropikalnych lasów Brazylii. Chociaż kariera tej dekoracyjnej rośliny doniczkowej rozpoczęła się w Europie Środkowej stosunkowo niedawno, to zdążyła już zyskać wielką popularność. W okresie kwitnienia nad rozetą pięknych liści wznoszą się efektowne, pomarańczowe kwiaty. Epitet gatunkowy crocata = "szafran" nawiązuje do koloru kwiatów.

Epipremnum 'Cebu Blue' wyróżnia się spośród licznych gatunków i odmian swojego rodzaju wyjątkowym kolorem liści. Są one srebrzystoniebieskie, połyskujące, początkowo jajowate zaostrzone, a z czasem pojawiają się w blaszkach liściowych szczeliny jak u monstery. Oryginalne pnącze jest łatwe w uprawie, nie powinno tylko stać w pełnym słońcu. Nazwa rośliny ma związek z nazwą wyspy na Filipinach.

Dracena odwrócona jest drzewiastym gatunkiem i w swojej ojczyźnie dorasta do 4-6 m wysokości. Jako roślina doniczkowa osiąga w naszych warunkach znacznie skromniejsze rozmiary. Ozdobę stanowią duże, skórzaste liście, które u poszczególnych odmian mogą być różnie ubarwione.

Pochodząca z tropikalnych lasów Afryki Zachodniej dracena rozgałęziona różni się od innych przedstawicielek swojego rodzaju brakiem mocnego pnia, a za to rozwija liczne, cienkie pędy, przez co kojarzy się z bambusem. Dracena rozgałęziona często kwitnie w uprawie doniczkowej, jednak główną jej ozdobą są wielobarwne liście, wyglądające jakby były posypane złotym pyłem.

Piżmian jadalny jest szeroko uprawiany w krajach tropikalnych dla owoców wykorzystywanych jako warzywo. Niedojrzałe torebki ("strąki") są gotowane albo spożywane na surowo. W naszych warunkach piżmian może pełnić rolę egzotycznej rośliny ozdobnej.

Kosmos krwistoczerwony, nazywany też czekoladowym, jest meksykańską byliną z bulwiastymi korzeniami. Botaniczny epitet gatunkowy nawiązuje do koloru kwiatów, a potoczna nazwa do ich zapachu. Kosmos czekoladowy jest uważany od 1902 roku za gatunek wymarły w naturalnym środowisku i obecnie istnieje tylko w uprawie.

Seradela siewna albo pastewna jest gatunkiem rośliny jednorocznej uprawianym w wielu krajach świata na paszę dla zwierząt. Nieco osobliwa nazwa rodzajowa pochodzi od katalońskiego "serradella", z łacińskiego "serratula" - od "serra" = "piła" - i nawiązuje do formy drobnych liści. W ogrodzie może pełnić rolę rośliny ozdobnej.

Wyćwiklin biały, nazywany szpinakiem malabarskim, jest jednorocznym pnączem uprawianym tropikach jako warzywo liściowe i roślina ozdobna. Liście wyćwiklinu są jadalne, mają kwaskowy, soczysty smak. Roślina ma wysokie wymagania cieplne i w naszych warunkach stanowi w ogrodzie egzotyczną ciekawostkę.

Ogórek 'Śremski' jest popularną i lubianą odmianą gruntową o dużej plenności i wczesnym terminie zbioru. Owoce tego ogórka są bardzo kształtne, cylindryczne i mają małą komorę nasienną. Jasnozielona skórka jest pokryta licznymi, dużymi brodawkami. Jest to stara odmiana, na jej podstawie powstała inna, bardzo podobna w pokroju, ale bardziej odporna na choroby, odmiana 'Śremianin'.

Ziemniak 'Tajfun' jest średniowczesną odmianą wyhodowaną w Polsce na początku obecnego wieku. Okrągłoowalne bulwy o żółtym miąższu nadają się do przyrządzania rozmaitych potraw oraz do przetwórstwa. Ziemniaki 'Tajfun' są bardzo smaczne, odporne na wirusy i choroby, tolerancyjne na suszę.