Warzywa kapustowate

Warzywa kapustowate – gatunki, charakterystyka, uprawa, wykorzystanie

Warzywa kapustowate należą do jednych z ulubionych w naszym kraju. Polacy uwielbiają rośliny kapustne. Często przyrządzają z nich różnorodne potrawy. Warzywa typu kalafior, kapusta i brokuł są bardzo popularne w polskiej kuchni. Jakie dokładnie zastosowanie kulinarne mają warzywa kapustowate? Przy jakich potrawach ich wykorzystanie ma największy sens? Jak wygląda uprawa warzyw kapustnych? Sprawdź najważniejsze informacje na ten temat!

Warzywa kapustowate – uprawa, wykorzystanie i składniki odżywcze

Czym wyróżniają się warzywa kapustowate? Charakterystyka i uprawa

Warzywa kapustne są bardzo popularne w naszym kraju. Czasami określa się je także jako warzywa krzyżowe. Ich uprawa nie należy do najłatwiejszych, jednak ludzie w dalszym ciągu bardzo chętnie hodują kalafior, brokuły, brukselkę, kalarepę, jarmuż, brukiew lub białą kapustę. Warzywa kapustowate należą do rodziny roślin krzyżowych. Można uprawiać je nie tylko na działce, ale też w przydomowym ogródku i na plantacji. Rośliny te są jadalne – najczęściej ich nadziemne łodygi i liście. Niektóre warzywa wytwarzają jeszcze inne części do spożycia, np. kalafior ze swoimi smacznymi nierozwiniętymi kwiatostanami. Aby mogły dobrze rosnąć, warzywa kapustne muszą mieć zapewnioną dość wysoką temperaturę. Powinny rosnąć na słonecznych stanowiskach, a także mieć stały dostęp do wody. Warzywa kapustowate należy stale nawozić, ponieważ mają ogromne zapotrzebowanie na składniki odżywcze.

Zdecydowanie większą część warzyw kapustnych uprawia się z rozsady. Możesz przygotować ją zarówno na rozsadniku, jak i pod osłoną lub w domu. Warunkiem jest jednak zapewnienie roślinom słonecznego i ciepłego stanowiska do rozwoju. Jeśli będą długo rosnąć w cieniu, wydłużą się ich nadziemne części. Mogą się przez to wybarwić! Bywają też jednak warzywa kapustne, u których duża ilość słońca może zadziałać na niekorzyść. Spójrzmy na przykład na taki kalafior. Jeśli wystawi się go na pełne słońce i narazi na przesadnie wysoką temperaturę, warzywo zacznie żółknąć. Rośliny należy uprawiać w odpowiednim podłożu – a więc z dużą ilością cennych składników odżywczych. Warzywa kapustowate najlepiej czują się w zwięzłym podłożu, którego odczyn jest obojętny. Może być również delikatnie kwaśny. Powinno się je uprawiać na oborniku w pierwszym roku. Warzywa trzeba też dodatkowo nawozić, wykorzystując do tego nawozy mineralne. Stosując się do zaleceń, późniejsze zbiory warzyw na pewno będą owocne.

Warto dodać, że warzywa kapustne odporne są na mróz. Nawet, gdy temperatura spadnie poniżej 0 st. C, nie zadziała to na niekorzyść roślin. Nie oznacza to jednak, że warzywa kapustne nie mają zupełnie żadnych wymagań, jeśli chodzi o pogodę. Najlepiej rozwijają się, gdy temperatura oscyluje między 15 a 20 st. C.  Rośliny należy też podlewać, ponieważ wykazują duże zapotrzebowanie na wodę. Trzeba zadbać o stałe nawadnianie warzyw kapustowatych – gleba musi być ciągle wilgotna. Gdy warzywa kapustowate będą mieć za mało wody, stanie się to błyskawicznie zauważalne.

Najciekawsze gatunki warzyw kapustowatych – sprawdź wszystkie!

Warzywa kapustne podzielić można na wiele ciekawych gatunków. Większość z nich spożywamy na co dzień lub okazjonalnie. Oto warzywa, które są smaczne i wykazują wiele cennych właściwości odżywczych:

• Kapusta głowiasta – uprawia się ją wcześnie, aby móc zebrać kapustę w czerwcu (białą) albo początkiem września (czerwoną). Kapusta wrażliwa jest na długotrwałe susze. Powinno się ją intensywnie nawozić, zwłaszcza potasem. Dzięki nawożeniu kapusta czerwona ma wyrazistszy kolor. Do przechowywania najlepiej nadają się późne odmiany.
  
• Brokuł włoski – powinno się uprawiać go jak poplon, bo ma krótki okres wegetacji. Nasiona rozmnaża się z początkiem czerwca w rozsadniku, a sadzonki w połowie lipca bezpośrednio do gruntu. Wybieraj nawozy o wysokiej zawartości mikroelementów, ponieważ brokuł włoski wrażliwy jest na niedobory niektórych składników odżywczych. Warzywo można zjadać gotowane, smażone, upieczone lub uparowane. Można je również zamrozić, dzieląc na różyczki.
  
• Jarmuż – roślina z najmniejszymi wymaganiami wśród warzyw kapustowatych. Bardzo łatwo się go uprawia, więc jarmuż jest idealną rośliną dla początkujących ogrodników. Jarmuż hoduje się głównie jako poplon, zwykle jesienią. To roślina zimująca w gruncie. Gdy przemarznie, ma znacznie lepszy smak. Warzywo należy zrywać, obrywając liście od dołu.
  
• Kapusta włoska – smaczniejsza i bardziej wartościowa niż np. kapusta głowiasta. W porównaniu do niej ma też mniejsze wymagania uprawowe. Okres wegetacji kapusty włoskiej  jest długi, więc warzywo powinno się wysiewać wczesną wiosną na rozsadniku.
  
• Kalarepa – ma małe wymagania glebowe. Przechowywać możesz ją przez kilkanaście tygodni w piwnicy. Kalarepa ma krótki okres wegetacyjny, bo maksymalnie do 40 dni.
  
• Brukselka – w okresie tworzenia i wzrostu główek powinno się ją systematycznie nawadniać. Nasiona wysiewa się w kwietniu na rozsadniku albo do gruntu pod koniec maja i czerwca (rozsadę). Brukselka może zimować w gruncie.
  
• Kalafior – to bardzo wrażliwe na zmienną temperaturę warzywo. Jego uprawa nie należy do najłatwiejszych. Wczesne odmiany wysiewa się w lutym (na rozsadniku), późne w czerwcu, a średnio wczesne w marcu. Rozsadę należy bardzo ostrożnie przeprowadzić, żeby przypadkowo nie uszkodzić korzeni kalafiora. Podczas dojrzewania warzywa załamuj liście, aby osłonić jadalne różyczki przed działaniem promieni słonecznych.

Zastosowanie kulinarne i właściwości warzyw kapustowatych, krok po kroku

Właściwości warzyw kapustnych, o których warto wiedzieć

Warzywa kapustne zawierają niewielką ilość kalorii, ale za to mnóstwo składników mineralnych, witamin oraz błonnika. Ludzie uwielbiają je za wysoką wartość odżywczą. Jednym z warzyw wyróżniających się najlepszymi właściwościami zdrowotnymi jest jarmuż, a także brokuł. Jarmuż jest warzywem o najwyższej gęstości odżywczej, a więc zawiera najwięcej witamin oraz składników mineralnych. Właśnie dlatego warto regularnie spożywać warzywa kapustne. To świetne źródło witamin z grupy B, a także witaminy C, E i K. W warzywach kapustnych znajduje się sporo żelaza, potasu, magnezu i wapnia, które bardzo korzystnie wpływają na funkcjonowanie organizmu. Dlaczego powinno się systematycznie jeść warzywa kapustowate?

• Warzywa kapustne doskonale wpływają na prawidłową pracę układu nerwowego i sercowo-naczyniowego.
  
• Mają zdolność do obniżania poziomu cholesterolu, a także stabilizują poziom glukozy we krwi. Właśnie dlatego warzywa kapustowate powinny jeść osoby z insulinoopornością i cukrzycą.
• Warzywa kapustowate pełne są luteiny, dzięki której ochronić można oczy przed m.in. zaćmą lub zwyrodnieniem plamki żółtej.

Jakie właściwości lecznicze mają warzywa kapustowate? Czy o nich wiedziałeś?

W warzywach kapustnych znajduje się mnóstwo witamin antyoksydacyjnych, a także przeciwutleniaczy. Jeśli regularnie będziemy je spożywać, w ten sposób obniżymy ryzyko pojawienia się choroby układu nerwowego albo sercowo-naczyniowego. Witaminy występujące w warzywach kapustowatych doskonale wspierają prawidłowe działanie układu odpornościowego. Dzięki nim można uodpornić się na infekcje układu immunologicznego i różne zakażenia. Przeciwutleniacze w warzywach pomogą zneutralizować wolne rodniki. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy chcą walczyć ze starzeniem się organizmu. Witaminy w kapuście umożliwią poprawienie się funkcjonowania niektórych układów wewnętrznych i narządów, a także wyglądu paznokci, skóry oraz włosów.

Warzywa kapustowate najbardziej znane są ze swoich właściwości antynowotworowych. W każdym warzywie tego gatunku znajdują się m.in. indolo-3-carbinole i sulforafan. Właśnie te substancje wykazują działanie antynowotworowe. Działanie substancji polega na hamowaniu komórek nowotworowych, a także przyspieszaniu obumierania komórek z uszkodzonym DNA. Warto jeść warzywa kapustne, ponieważ mogą wpłynąć na zablokowanie angiogenezy towarzyszącej tworzeniu się przerzutów i guzów.

Nie wszyscy powinni jednak jeść warzywa kapustne. To, że są zdrowe, nie oznacza, iż każdy może je spożywać. Zrezygnować z kalafiora, brokułów czy kalarepy powinny zrezygnować osoby z chorobami układu pokarmowego. Warzywa kapustne mają silne działanie wzdymające, wobec czego zaleca się ograniczyć lub całkiem wyeliminować produkty z diety osób cierpiących na problemy pokarmowe. Warzyw kapustnych nie powinni też zjadać ludzie borykający się ze schorzeniami tarczycy.