Rośliny o ciekawym pokroju

Pochodzący z Ameryki Północnej dąb czerwony, od początku XVIII wieku zaczął swoją wędrówkę po Europie. Odporny ma mróz i mało wymagający w porównaniu z dębami rodzimego pochodzenia, dąb czerwony stał się popularnym drzewem ogrodowym i parkowym. Miał swój epizod w polskiej gospodarce leśnej, jednak ze względu na skłonności do wypierania dębów krajowych, został uznany za gatunek inwazyjny. Co nie umniejsza oczywiście jego walorów estetycznych.

Miłorząb dwuklapowy jest gatunkiem reliktowym i endemicznym. Jako przedstawiciel roślin nagonasiennych jest drzewem iglastym, jednak zamiast igieł albo łusek wytwarza pięknie uformowane wachlarzowate liście. Etymologia nazw botanicznych, często ludowa, bywa bardzo interesująca. Nazwa rodzajowa Gingko bije chyba wszelkie rekordy. Z tłumaczenia chińskiej nazwy pisanej japońskimi znakami przez niemieckiego botanika Engelberta Kaempfera wyszło słowo "gingko" = "srebrna morela". Linneusz powielił błąd i drzewo nosi nazwę naukową Ginkgo biloba.

Dereń biały jest krzewem ogrodowym, który w każdej porze roku pokazuje swoją atrakcyjną stronę. Pod koniec zimy ozdobę stanowią jaskrawo wybarwione na krwistoczerwony kolor pędy, później zielone liście i baldachogrona kwiatów i owoców, a jesienią pięknie przebarwiające się liście.

Pod nieco egzaltowaną nazwą krzewuszki cudownej kryje się bardzo dekoracyjny krzew z subtelnymi, różowymi kwiatami. Botaniczną nazwę rodzajową nosi na cześć niemieckiego lekarza Christiana Weigela. Epitet gatunkowy nie ma nic wspólnego ze stanem Floryda i oznacza po łacinie "obficie kwitnąca". W ogrodach, poza formą botaniczną, często występują odmiany krzewuszki nazywanej wajgelą.

Pochodząca z Azji Mniejszej i Bałkanów śliwa wiśniowa jest niskim drzewem sadzonym w ogrodach często w formie szpalerów i żywopłotów. Razem z rozwojem liści albo krótko przedtem, całe drzewo pokrywa się gęstą chmurą białych kwiatów. Używana potocznie nazwa ałycza pochodzi od azerskiego słowa aluča i znaczy "mała śliwka".

Pierwiosnki, które wczesną wiosną rozwijają w ogrodzie różnobarwne dywany kwiatów, są zwykle hybrydami i kultywarami różnych gatunków. Pod określeniem pierwiosnka ogrodowego mieszczą się naturalne mieszańce pierwiosnka bezłodygowego (Primula vulgaris) i pierwiosnka lekarskiego (Primula veris) oraz liczna grupa często uprawianych odmian mieszańcowych.

Róża dzika jest krzewem rodzimego pochodzenia o subtelnej urodzie pachnących, pięciopłatkowych kwiatów. Dojrzałe owoce są znanym od wieków, cennym surowcem zielarskim i źródłem ogromnej ilości witaminy C. Płatki kwiatowe można kandyzować albo przerabiać na konfitury i herbatki.

Figowiec benjamina jest najbardziej popularną rośliną doniczkową tego rodzaju botanicznego. Etymologia epitetu gatunkowego nie jest jednoznaczna, jednak na pewno nie jest związana z imieniem Benjamin. Prawdopodobnie chodzi o arabską nazwę żywicy z drzew rodzaju styrak, błędnie przypisywaną przez Europejczyków temu figowcowi.

Orzech włoski trafił do naszej części Europy prawdopodobnie w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Rośnie jako długowieczne, rozłożyste drzewo o krótkim, wygiętym zwykle pniu. Okazała korona składa się z licznych, poskręcanych gałęzi. Orzech włoski jest w ogrodzie nie tylko ozdobą, ale też źródłem smacznych orzechów.

Sumak octowiec jest niskim drzewem o egzotycznym wyglądzie. Szczególnie efektownie wygląda jesienią, intensywnie przebarwiając okazałe liście. Do tego dochodzi malowniczy pokrój i niepowtarzalne, piękne owocostany w mocnej czerwieni.

Grab pospolity jest niewysokim drzewem rodzimego pochodzenia. Podobnie jak buk doskonale znosi przycinanie i jest idealną rośliną na trwałe i długowieczne żywopłoty i szpalery. W roli solitera prezentuje pofalowaną formę pnia, jasną korę i złote przebarwienie liści jesienią.

Klon czerwony jest północnoamerykańskim drzewem, które potrafi być podwójnie przekonujące: jaskrawym przebarwieniem liści jesienią i pięknymi, czerwonymi kwiatostanami na wiosnę. W ogrodach spotyka się liczne odmiany hodowlane różniące się pokrojem i jesienną barwą liści.

Bylica roczna jest pachnąca i ma właściwości lecznicze, a jej drobne koszyczki kwiatowe stanowią subtelną ozdobę. Roślina od wieków jest stosowana w medycynie chińskiej, a jej bakteriobójcze działanie zostało potwierdzone badaniami. Może być uprawiana w ogrodzie.

Skrzydłokwiat kwiecisty jest egzotycznym przedstawicielem popularnej rodziny obrazkowatych, którą charakteryzują oryginalne kwiatostany w formie kolby zwykle z barwną podsadką. Duże, ciemnozielone, połyskujące liście nadają mu bardzo elegancki wygląd. Kolbiastym kwiatostanom towarzyszą śnieżnobiałe liście przykwiatkowe, tak zwane spathy.

Ojczyzną kaladium dwubarwnego jest podszyt deszczowych lasów równikowych. Roślina jest przyzwyczajona do dużej wilgotności powietrza i stałej, wysokiej temperatury powietrza i gruntu. W naturze nigdy nie jest wystawiona na palące promienie słoneczne i dlatego w mieszkaniu również oczekuje światła mocnego, ale rozproszonego. Barwne liście kaladium doskonale nadają się do komponowania z innymi gatunkami roślin.

Sałata lodowa, nazywana też kruchą, jest formą sałaty głowiastej, która z kolei jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Dzięki swoim delikatnym i kruchym liściom stała się jedną z najbardziej popularnych odmian sałaty. Na początku XX wieku była uprawiana w Ameryce i przewożona stamtąd, ze względu na ograniczone wówczas możliwości chłodnicze, w bryłach lodu — stąd nazwa "iceberg salad", czyli "sałata lodowa".

Brzoza brodawkowata jest najczęściej spotykanym w Polsce gatunkiem brzozy. Malownicza korona, cienkie, zwisające gałęzie, powiewające na wietrze oraz biała kora wyglądają bardzo efektownie w każdym dużym ogrodzie. Drzewo dobrze znosi zanieczyszczenie powierza i radzi sobie w każdych warunkach.

Na dużą popularność draceny obrzeżonej wpływa niewątpliwie jej elegancki wygląd - długi, smukły pień i efektowny pióropusz wąskich liści. Nazwę zawdzięcza natomiast wąskiej, brązowoczerwonej obwódce, otaczającej każdy ciemnozielony liść. Dodatkową zaletą jest łatwość pielęgnacji rośliny.

Śródziemnomorski gatunek groszku pachnącego jest uprawiany u nas jako roślina ozdobna. Na długich cienkich pędach rozwijają się ładne, pachnące kwiaty w pastelowych kolorach. Wyhodowano wiele odmian zarówno karłowych, jak i wysokich w całej palecie barw. Roślina doskonale nadaje się do obsadzania ogrodzeń i wysokich murów.

Trawa cytrynowa jest uprawiana w wielu krajach tropikalnych jako roślina przyprawowa i lecznicza. Soczyste podstawy liści są używane w kuchni, a długie, świeże źdźbła do przyrządzania orzeźwiających napojów. Wysokie, rozłożyste kępy trawy cytrynowej stanowią efektowną ozdobę ogrodów i tarasów.

Pieris japoński jest zimozielonym krzewem, szczególnie ozdobnym w okresie kwitnienia. Stanowi efektowne uzupełnienie dla różaneczników i nadaje się do uprawy w pojemnikach. Liście i kwiaty rośliny zawierają silnie trującą substancję grajanotoksynę.

Od botanicznego gatunku wiśni piłkowanej pochodzi mnóstwo odmian naturalnych i jeszcze więcej hodowlanych. To pięknie kwitnące wiosną drzewo cieszy się od wieków szczególnym zainteresowaniem Japonii. Kwiat wiśni stanowi tam symbol czystego piękna. Niektóre odmiany wiśni piłkowanej są sadzone również w naszych ogrodach.