Rośliny o ciekawym pokroju

Męczennica błękitna jest egzotycznym pnączem z lasów Ameryki Południowej uprawianym u nas w doniczkach jako roślina ozdobna. Tajemniczą nazwę zawdzięcza roślina mnichowi z Bolonii, który opisując w 1609 roku kwiat, dopatrzył się w nim różnych ewangelicznych symboli. Taka interpretacja została szybko podchwycona i rozpowszechniona, co przyniosło roślinie wielką popularność w XVII wieku.

Guzmania jest liczącym ponad 200 gatunków rodzajem botanicznym egzotycznych roślin z tropikalnych lasów środkowej i południowej Ameryki. Nazwa rodzajowa została nadana roślinom na cześć hiszpańskiego botanika Anastasio Guzmán'a. Efektowną i długotrwałą ozdobą guzmanii są piękne kwiatostany, w których główną rolę odgrywają kolorowe liście-przysadki.

Bromelia gruba jest jednym z około 60 gatunków należących do wspólnego rodzaju botanicznego. Tworzy charakterystyczną rozetę liści, z której wyrasta pęd kwiatostanowy. W naszych warunkach bromelia (mylona często z guzmanią) może rosnąć tylko w doniczce. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Olofa Bromeliusa, a epitet gatunkowy pinguin znaczy po łacinie "gruby".

Ketmia syryjska jest efektownym krzewem kwiatowym, który bardzo dawno trafił szlakami handlowymi z Chin do krajów Bliskiego Wschodu. Ponieważ do Europy przywieziony został w XVI wieku z Syrii, stąd jego epitet gatunkowy. Do ogrodu wprowadza orientalny nastrój.

Na skutek wyjątkowej łatwości rozmnażania się za pomocą kłączy i rozłogów, podagrycznik pospolity jest ulubionym wrogiem ogrodników. Niemniej jednak ta rodzimego pochodzenia bylina posiada również dobre strony — kulinarne i lecznicze. W ocienionych miejscach ogrodu może znaleźć zastosowanie jako bardzo skuteczna roślina okrywowa.

Eszeweria błękitna, podobnie jak jej liczne krewniaczki, jest bardzo odporna i prawie nie wymaga podlewania. Jest idealną rośliną doniczkową dla osób, które nie mogą poświęcić kwiatom zbyt dużo czasu. Dziwnie brzmiąca nazwa rodzajowa upamiętnia meksykańskiego rysownika roślin Atanasio Echeverría y Godoy.

Świerk pospolity jest naszym jedynym świerkiem rodzimego pochodzenia. Jest wrażliwy na wilgotność i czystość powietrza, dlatego źle się czuje w warunkach miejskich. Nazwa rodzajowa Picea pochodzi od łacińskiego "pix" = "smoła, żywica". W sprzyjających warunkach dorasta do ogromnych rozmiarów i jest bardzo długowieczny. W ogrodzie nadaje się również do tworzenia żywopłotów.

Cytryniec chiński jest mrozoodpornym pnączem o zastosowaniu zarówno dekoracyjnym, jak i spożywczym. Chińczycy nazywają go owocem o pięciu smakach, ponieważ okrywa owocu, miąższ i nasiona są jednocześnie słodkie, słone, gorzkie, cierpkie i kwaśne. Na Dalekim Wschodzie cytryniec chiński jest też popularną rośliną leczniczą.

Runianka japońska jest zimozieloną krzewinką o skórzastych, połyskliwych liściach i gronach białych, drobnych kwiatów. Jest mrozoodporna, doskonale nadaje się do roli rośliny okrywowej pod drzewami i w innych ocienionych miejscach, podobnie jak bluszcz i barwinek.

Ognik szkarłatny jest zimozielonym, szybko rosnącym krzewem, który do naszej części Europy został sprowadzony już w XVII wieku z Europy Południowej albo Azji Mniejszej. Szczególną ozdobę ognika stanowią jaskrawo wybarwione owocostany przypominające jarzębinę, długo pozostające na roślinie.

Rhaphidophora tetrasperma ze względu na swój wygląd i potoczne nazwy "monstera minima" albo "mini monstera" jest często mylona, albo błędnie przypisywana do rodzaju Monstera. W przeciwieństwie do "prawdziwej" monstery rhaphidophora nie pochodzi z Ameryki Południowej, ale z Azji (Tajlandia, Malezja). Jest wiecznie zielonym pnączem z lasów deszczowych.

Klon japoński jest niskim drzewem pochodzącym z północnej Japonii. W ogrodzie zachowuje atrakcyjny wygląd przez cały sezon. Purpurowe kwiaty rozwijają się razem z liśćmi, które jesienią przebarwiają się pięknie na czerwono.

Trudno dzisiaj uwierzyć, że spotykana pospolicie na przydrożach, rowach i nieużytkach bylica pospolita była kiedyś uważana za "matkę wszystkich ziół" kuchennych i leczniczych. W średniowieczu uprawiano ją w każdym wiejskim i klasztornym ogrodzie. Służyła jako aromatyczna przyprawa oraz środek leczniczy o szerokim działaniu.

Perukowiec podolski, krzew spokrewniony z sumakiem octowcem, stanowi dużą atrakcję ogrodu przez cały rok, a szczególnie jesienią. Wielką ozdobą są najpierw duże liście, a potem wielkie, wiechowate kwiatostany i owocostany przypominające rokokowe peruki. Jesienią liście przebarwiają się efektownie w jaskrawe kolory żółci, pomarańczu i czerwieni.

Sprowadzony do Europy w XVII wieku klon jesionolistny zadomowił się u nas na dobre i w naturalnym środowisku wypiera nawet gatunki rodzime. Dzięki niewielkiej wysokości, rozłożystej i luźnej koronie oraz przebarwiającym się jesienią liściom, klon jesionolistny dobrze sprawdza się w roli drzewa ogrodowego.

Świerk serbski, jako gatunek botaniczny, został odkryty i opisany przez serbskiego botanika zaledwie 150 lat temu. Nazwa gatunkowa omorika pochodzi od lokalnej nazwy potocznej tego drzewa. Omorika ma wąski, gęsty pokrój i dobrze znosi warunki miejsce, przez co jest chętnie sadzony w naszych ogrodach. Doskonale prezentuje się jako wysoka zasłona na granicy działki.

Przetacznik kłosowy jest rośliną rodzimego pochodzenia, stąd jego pełna mrozoodporność i łatwość uprawy w ogrodzie. Tworzy kępy łodyg z zielonymi liśćmi, na których rozwijają się długie, niebieskie kłosy kwiatowe. Oprócz formy botanicznej istnieją liczne kultywary o kwiatach lawendowych, różowych albo szkarłatnych.

Pęcherznica kalinolistna jest szybko rosnącym krzewem o liściach podobnych do kaliny. Białe albo różowawe kwiaty są zebrane w baldachy, a owoce - mieszki z nasionami - mają formę czerwonych pęcherzyków, do czego nawiązuje nazwa rodzajowa. Oprócz formy botanicznej z zielonymi liśćmi karierę w ogrodach robią kultywary o złotych albo czerwonych liściach.

Krwawnik pospolity jest nie tylko atrakcyjną byliną rodzimego pochodzenia na rabaty, ale również znanym od starożytności ziołem leczniczym. Nazwa rodzajowa Achillea wywodzi się od imienia legendarnego bohatera wojny trojańskiej, który tę roślinę stosował do leczenia ran. Wyhodowano wiele odmian krwawnika o kwiatach czerwonych i różowych.

Pochodząca z Chile alstremeria pomarańczowa jest kłączową byliną o efektownych kwiatostanach utrzymujących się przez całe lato. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Claesa Alströmer'a. Chociaż ten gatunek jest najbardziej odporny na niskie temperatury, to i tak wymaga ochrony przed mrozem albo zimowania w pomieszczeniu.

Morwa czarna uwodzi właścicieli ogrodu atrakcyjnym wyglądem oraz podobnymi do jeżyn owocami. Drzewo pochodzi prawdopodobnie z Persji i cenione było już w starożytności. Do Europy sprowadzono morwę czarną na początku XVI wieku. Jest zdecydowanie mniej mrozoodporna niż jej krewniaczka morwa biała.

Kto ma w ogrodzie trochę wolnego miejsca i dużo światła, może wprowadzić do niego prawdziwą perłę w postaci dekoracyjnej wierzby białej. Ozdobne cienkie gałązki oraz lancetowate liści są gęsto pokryte jedwabistymi, białymi włoskami i wyglądają, jakby były całkiem białe. Jako gatunek rodzimy, jest doskonale przystosowana do naszych warunków.